Bu konu tefsir ilminde önemli bir yer tutar. Hicab/örtünme ilgili âyetin nüzul sebebi şöyledir:

Hz. Zeyneb’in düğün yemeğine dâvet edilenler dağılmış, sâdece üç kişi kalmıştı. Bunlar da oturup aralarında konuşmaya dalmışlardı. Peygamber Efendimiz (asm) bu durumdan hoşlanmadı. Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm), onlara bir şey diyemedi. Hz. Aişe validemizin odasına doğru gider gibi yaptı. Bu sırada onlar da kalkıp gittiler. Peygamber Efendimize (asm) haber verilince hemen geri döndü. Hücre-i Saadetine girdi.

Hz. Ömer, daha önceleri, “Yâ Resûlallah! Hanımlarınızı perde arkasına alsanız... Zîra, huzurunuza her çeşit insan gelir, gider.” derdi. Fakat Allah tarafından herhangi bir emir gelmediğinden, Efendimiz (asm), Hz. Ömer’in bu sözüne karşı susmayı tercih ederdi. Hattâ, bir gün Ezvac-ı Tâhirat’tan Hz. Sevde’yi dışarıda görmüş ve “Ey Sevde! Biz seni tanıdık!” demişti. Hz. Zeyneb’in düğün yemeğinde de yukarıda anlattığımız olay meydana gelince, hicabla ilgili şu âyet nazil oldu:

“Ey iman edenler! Yemek için dâvet olunmadığınız halde Peygamberin evine gidip yemek vaktini beklemeyin. Dâvet edildiğinizde girin; fakat yemekten sonra sohbete dalmadan dağılın. Sizin oturup durmanız Peygambere eziyettir; o da size bunu açıklamaktan haya eder. Allah ise, hakkı açıklamaktan çekinmez. Peygamber hanımlarından bir şey istediğiniz zaman perde arkasından isteyin. Bu hem sizin kalbiniz, hem de onların kalpleri için daha temizdir. Ne Allah’ın Resulüne eziyet etmeniz ve ne de vefatından sonra onun hanımlarını nikâhlamanız asla caiz değildir. Muhakkak ki bu, Allah katında pek büyük günahtır.” 1

Nazil olan bu âyet-i kerîmeyi, Peygamber Efendimiz (asm), dışarı çıkıp halka okudu. Bunun üzerine Ezvac-ı Tâhirat da perde arkasına çekildiler. Bundan sonra, neseb ve süt emme yönünden akraba olanlar ile hizmetçi ve hürriyetlerine kavuşmak için anlaşma yapmış bulunanlar dışındakilerle Ezvac-ı Tâhirat gerektiği zaman, ancak perde arkasında konuşur ve görüşürlerdi.

Bir gün, Peygamber Efendimizin (asm) yanında Hz. Ümmü Seleme ile Hz. Meymûne bulunuyordu. Bu esnada âmâ olan Abdullah İbn-i Ümmî Mektum (ra) içeri girdi. Peygamber Efendimiz (asm), hanımlarına, perde arkasına çekilmelerini emretti. Onlar:

“Yâ Resûlallah! O âmâ değil midir? Gözleri görmez ve bizi tanımaz.” dediler. Peygamber Efendimiz (asm) “Siz de âmâ mısınız? Onu görmüyor musunuz?” diye buyurdu. 2

Bir kısım terbiyesiz münafıklar, köle kadınlara sataşırlardı. Zaman zaman şâir kadınları da, köle zannederek rahatsız ederlerdi. Bu kimselerin, mü’minlerin hanımlarını da rahatsız ettikleri olurdu. Neden böyle yaptıkları sorulduğunda ise, “Biz onları köle sanmıştık!” diyerek mazeret uydururlardı. Bu olaylar üzerine, Müslüman kadınların örtünmelerini emreden şu âyet-i kerîme nazil oldu:

“Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve mü’min kadınlara söyle: Evlerinden çıktıkları zaman cilbaplarını, dış örtülerini üzerlerine alsınlar. Bu onların hür ve iffetli olarak tanınmaları ve eziyete uğramamaları için daha uygundur. Allah çok bağışlayıcı Gafur; ve çok merhamet eden Rahîm’dir.” 3

Dipnotlar:

 1- Ahzab Sûresi, 53.

 2- İbn-i Sa’d, Tabakat, 8:178.

 3- Ahzab Sûresi, 59. Bu âyetin tefsiri olarak tesettürün önemi ve fıtrî olmasının izahı için bknz: Lem’alar, Tesettür Risalesi, s. 315-319.