Prenses Elif (7), Fatih Selim (3), Oyuncu Yusuf (5), Ceylin (9)… Yaşları 3-9 arasında değişen bu çocuklar, video paylaşım platformu YouTube’da kendi özel anlarını paylaşan ve milyonlarca aboneye ulaşan çocuklardan sadece birkaçı.

YouTube, son yıllarda yayın politikası ve özellikle çocuklar üzerindeki etkisi dolayısıyla eleştiriliyor. DW Türkçe’nin haberine göre, Çocuk Koruma Programı kapsamında, platformda profil oluşturabilmek için 13 yaş sınırı olsa da anne babasının bilgileri üzerinden ya da yanlış bilgilerle hesap oluşturan çok sayıda çocuk var. Bugün tıklanma ve beğeni sayısına göre kazancı milyonlarca doları bulabilen çocuk YouTuber’ların sayısı ise giderek artıyor.

YouTube çocuk parkı mı, çocuk bakıcısı mı?

Haberde günümüzde çocuklarına yemek yedirebilmek, özel işlerini yapmak ya da kendilerine vakit ayırabilmek için çocuklarını YouTube’un karşısında bırakan anne ve baba sayısı oldukça fazla olduğuna dikkat çekiliyor. “Peki, çocukların YouTube’u tüketici ya da üretici olarak kullanması ne kadar doğru?” sorusunun sorulduğu haberde, Pedagoji Derneği’ne göre hem çocuk YouTuber’lar hem de bu muhtevaları sıklıkla izleyen çocukların zarar gördüğünün altı çiziliyor. Psikolojik Danışman Perin Akkavuk, YouTube veya tablet gibi kanalların çocuk bakıcılığı için kullanılmasının sayısız zararları olduğunu belirterek “Ailelerin bu kanalları kullanmak yerine çocukları ile kaliteli zaman geçirmeleri, sohbet etmeleri, çocuklarının hislerini, hayallerini konuşarak sağlıklı bireyler olarak yetişmelerine destek olmaları gerekiyor” diyor.

Bağımlı oluyorlar

Çocukların YouTube izlemesi, anne babalar tarafından kısa vadede eğleniyor ya da sakin kalıyor diye tercih edilebilse de bu durum, uzun vadede ciddî psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Akkavuk’a göre, çocuklar YouTube’da çok fazla vakit geçirdiklerinde büyüdükçe sosyalleşememeye başlıyorlar. Ekran karşısında geçirdikleri süreye ve başka etkilere de bağlı olarak bağımlılık geliştiriyorlar. Gerçek dünyadan kopuk olarak sanal bir dünyanın içinde hayatlarını sürdürüyorlar. Çocukların YouTube’da kendileri için zararlı olabilecek muhtevalara erişmemesi için ise öncelikle kısıtlı modun açılması önem taşıyor. Ancak bu tek çözüm değil.

Beyin gelişimini olumsuz etkiliyor

Temmuz ayında ABD hükümeti YouTube’a, 13 yaşından küçük çocuklara esasen yetişkinleri hedeflemesi gereken video muhtevaları sunduğu gerekçesiyle ağır bir ceza kesti. Uzmanlar, çocukların YouTube ile kontrolsüzce baş başa bırakılmaması gerektiği görüşünde. Çünkü ilk bakışta çocuklara uygun gibi görünen muhtevalar şiddet, korku ya da cinsellik ihtiva edebiliyor. Pedagoji Derneği, küçük yaştaki çocukların YouTube’da korku, şiddet ve cinsellik ihtiva eden muhtevaya maruz kalmasının, beyin gelişiminin en hassas olduğu bu dönemde, uyku problemleri, anksiyete, depresyon, fobiler ve konuşma bozuklukları gibi birçok probleme yol açabildiğini vurguluyor.

Niçin açıyorlar?

YouTube kanalı açmak son dönemin en popüler iş alanlarından biri. YouTube muhtevalarından izlenme sayısına göre gelir elde edilmesi, birçok anne babanın çocukları adına YouTube kanalı açmasına sebep oldu. Çocuk YouTuber’ların aileleri aracılığıyla ürettiği muhtevaların kalitesi ise tartışmalı.

Youtuber çocukların istatistikleri

YouTube üyelerinin istatistiklerini tutan SocialBlade’in rakamlarına göre YouTuber çocukların ya da çocukların ailelerinin bu işten kazançları oldukça yüksek. 2018 için açıklanan istatistiklere göre abone sayısı 5.1 milyon olan Oyuncak Avı TV’nin aylık tahmini kazanç aralığı 57-921 bin dolar arasında değişiyor. Araştırmada 2018’de 519 bin aboneli FatihSelim Tube adlı kanalın tahmini aylık kazancı 22-354 bin dolar, Prenses Elif kanalının 21-350 bin dolar, Oyuncu Yusuf’un 17-273 bin dolar, Ceylin’in 17-285 bin dolar, Prens Yankı’nın 10-158 bin dolar, Rüya’nın Çiftliği kanalının 7-120 bin dolar, Oyuncak Oynuyorum kanalının 49-795 bin dolar olarak kaydediliyor.