Onların tariflerine gelince:

1. Rivâyet Tefsîri: Kur’ân’ı, Fatiha Sûresinden başlayarak, Nas Sûresine kadar, âyet âyet, sûre sûre; Kur’ân-ı Kerîm, Resûlüllah’ın (asm) sünneti, Sahabe ve Tâbiûn sözlerine (kaynaklarına) dayanarak yapılan tefsire, Rivayet tefsiri” denmektedir.

Buna “naklî tefsîr” veya “me’sur tefsîr” de denilir.

Rivâyet tefsîrlerinde, âyetlerin anlamları, kırâat, yani okuma yönleri, hüküm veya teşbih olmaları, nüzul, indiriliş sebepleri, nâsih ve mensûh (hükmünün devam edip etmediği) hususları da bildirilir.

Ayrıca, geçmiş ümmetler ve onlarla ilgili âyetler hakkında da teferruatlı bilgiler verilir.

Meşhur rivâyet müfessirleri ve tefsîrlerinin isimleri şöyledir:

1- İbn Cerîr et-Taberî: Câmiu’l-Beyân an Tefsîri’l-Kur’ân.

2- Ebu’l-Leys Semerkandî: Tefsîru Ebi’l-Leys.

3- El-Vâhidî: El-Vecîz fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîz.

4- El-Begavî: Meâlimu’t-Tenzîl.

5- İbn Atiyye: El-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri Kitâbi’l-Azîz.

6- İbn Kesîr: Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm.

7- Celâleddin es-Suyutî: Ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîr bi’l-Me’sûr.

2. Dirâyet Tefsîri: Dirâyet tefsîri, yalnızca rivâyetlerle sınırlı kalmayıp Arap dili ve edebiyâtı, dinî, felsefî, fenni, sosyal ilimler ile çeşitli müsbet ilimlere dayanılarak yapılan tefsîrdir. Buna, “işari, rey ile tefsir, ma’kûl tefsîr” de denir.

Müfessir; bir âyeti açıklayan bir âyet veya bir hadîs bulunmadığında, gayet tabiî olarak kendi re’y, görüşü ve içtihadıyla tefsir eder. Ve yine gayet tabiî ki, müfessirin, tefsîr usûlüne göre, tefsir için şart olan ilimleri öğrenmiş olmalıdır.

Bazı Meşhur Dirayet Tefsirleri:

1. Fahruddin er-Râzî, Mefâtihu’l-ğayb.

2. El-Beydâvî, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vil.

3. En-Nesefî, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vil.

4. Ebû’s-Suûd, İrşâdu’l-Akli’s-Selim ila Mezâye’l-Kitâbi’l-Kerim.

5. El-Alûsî, Ruhu’l-Maânî fi Tefsiri’l-Kur’an’il-Azîm.

6. Bediüzzaman Said Nursî, Risale-i Nur Külliyatı.