Çocukları ve gençleri tehdit eden kötülüklerin başında da sigara, alkol ve daha da fenası ‘öldürücü madde’ alışkanlıkları var. 

Ülkemiz çok büyük bir çelişki ile karşı karşıya: Sigara gibi ‘küçük bir âdet’i ortadan kaldırmak için bunca gayret gösterilmiş ve belli ölçülerde de mesafe alınmışken; çok çok uzak olunması gereken ‘öldürücü/uyuşturucu’lara müptelâ bir gençlikle yüz yüze kalındı. Bugün karşımızda olan bu kötü ve fena tablonun her halde bir ‘siyasî sorumlusu’ da olmalı. Doğru bir eğitim sistemi kurulmuş ve doğru bir idare olsaydı işler bu noktaya gelir miydi?

Yıllar önce görüştüğümüz bir uzman, zararlı alışkanlıkların başında yer alan ‘uyuşturucu’lar için ‘öldürücü’ tabirinin kullanılması icap ettiğini hatırlatıyordu. Hatta o günkü gazetelerde yer alan ‘altın vuruş yaptı’ ve benzeri tabirlere de itiraz ediyor ve bu haberlerde “Öldürücü kullandı ve öldü” denilmesini tavsiye ediyordu.

Benzer bir yakınma ve tespit Yeşilay’dan geldi. Yeşilay, uluslararası kuruluşların ilmî raporlarının, uyuşturucuya dair haberlerin maddeye karşı yakınlık algısı, sansasyonel ve rol model etkisi oluşturacak şekilde sunulmasının özellikle çocuklar ve gençler üzerinde merak uyandırma, risk algısını azaltma ve normalleştirme etkisi yaptığını açıkça ortaya koyduğunu belirterek, medya kuruluşlarını haber dilinde toplumsal sorumluluk ilkesini esas almaya davet etmiş. 

Araştırmaların, medyada sıkça ve tekrar eden biçimde yer verilen ünlü vakalarının, madde kullanımını “istisnaî” bir durum olmaktan çıkararak yaygın ve kabul edilebilir bir davranış olarak algılanmasına yol açabildiğini ortaya koyduğu aktarılan açıklamada, “Bu durum, bağımlılıkla mücadelede yürütülen önleyici çalışmaların etkisini zayıflatan önemli bir risk faktörüdür. Bu sebeple birçok ülkede, uyuşturucuya ilişkin haberlerde ünlü kimliğinin ön plana çıkarılmasına sınırlamalar getirilmiş, sansasyonel dil yerine caydırıcı ve bilgilendirici bir yayın anlayışı benimsenmiş ve haberlerle birlikte destek ile danışmanlık mekanizmalarının görünür kılınması zorunlu hale getirilmiştir” ifadeleri kullanılmış. (aa.com.tr, 18 Aralık 2025)

Esasında bu mesele sadece ‘öldürücü kullanma haberleri’ ile de sınırlı değil. Kötülüğü akla getirecek her türlü haberde çok dikkatli bir dil kullanılmalı ve insanların merakları ‘kötülüğü denemeye’ teşvik edecek şekilde’ tahrik edilmemeli.

Kötülüklerle mücadelede kalıcı çare, müsbet dil kullanılması ve kötülüğün teşvik edilmemesidir. Elbette buna en başta medya dikkat etmeli. Günün her saatinde ‘meşhur’ların yaptığı kötülükler anlatılırsa bu tersinden kötülükleri teşvik anlamı da taşır. Aman dikkat...