NG’ın araştırmasına katılanların yüzde 81’i ülkemizde israf olduğunu düşünüyormuş. Konu ile ilgili açıklamada, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül’ün 2019 yılında yaptığı açıklamaya da hatırlatılıyor. 2019’daki rakama göre tablo şöyleymiş: “Türkiye’de 1 yılda israf edilen gıda miktarı 26 milyon tondur. Bunun karşılığı 214 milyar lira.”

Araştırmaya katılanların yüzde 27’si evlerinde gıda israfı olduğunu kabul etmiş. Bu durumu yorumlayan anket uzmanlarına insanlar gıda israfı konusunda genel olarak başkalarını sorumlu tutuyor. Yine araştırmalara göre Türkiye’de evlerde kişi başı yılda 93 kg gıda israfı varmış. Uzmanların uyarısı şöyle: “İsraf etmek için çöpe kiloyla atmak gerekmiyor. Bir domatesi yiyemeden yarısını bile çürütüp çöpe atmak ya da bir kısmı çürüdü diye sağlam kısmını kurtarmadan tümünü çöpe atmak, ne kadar masum görünse de israf oluyor. Sokak pazarlarında gün sonunda yerlere dökülenlerden ve çöplerden bulduklarıyla karnını doyurmaya çalışan insanların yaşadığı ülkemizde, bir üzüm tanesini bile israf etmeye hakkımız var mı?”

Peki, israf nasıl önlenebilir? Uzmanların tavsiyelerinden bir kısmı şöyle sıralanmış: 

*Markete gittiğimizde, ihtiyacımız olmayan şeyler de alabiliyoruz. Marketteyken gerek sunumu, gerek fiyatı olsun o an almakta gerekli gördüğümüz ürünler bazen eve geldiğimizde gereksiz gelebiliyor. Sonuçlara baktığımızda insanların yaklaşık yarısı gıda alış verişlerinde ihtiyacından fazla aldığını belirtiyor.

*Yiyebileceğimizden fazla yemeği tabağımıza almak, israfı arttıran unsurlardan sadece bir tanesi. Bunun yanı sıra geleneksel misafirperverliğimiz ve sevdiklerimizle paylaşmanın hazzı, kolayca gözden kaçsa da israfa neden olabiliyor. Tekrar hatırlayalım ki Türkiye’de restoranlarda yılda kişi başı 28 kg gıda israfı yapılıyor.

*”İsraf etmiyorum” diyenlerin oranı bu kadar yüksekken, israf edilen yiyeceğin bu kadar fazla olması oldukça düşündürücü. Belki gerçekten israf ettiğimizin farkında değiliz. Belki de bunu kendimize bile itiraf etmekten utanıyoruz. Hep başkalarının israf ettiğini ve diğerlerinin sorumlu olduğunu düşünüyoruz. Ama her şeyde olduğu gibi, israfı önlemek için önce kendimizden başlamamız gerekiyor. Unutmayalım, başkalarını değiştiremeyebiliriz. Değişim kendimizle başlar.

Evet, uzmanların tavsiyelerini böylece özetledikten sonra kendimize ve herkese tekrar soralım: “Bir üzüm tanesini bile israf etmeye hakkımız var mı?”

“Evet, israf etmeye hakkımız var” diyorsak esas bu bakış açımızda problem var demektir. “İsrafa hakkımız yok” diyorsak hep birlikte gereğini yapalım ve değil bir üzüm tanesini bir incir çekirdeğini dahi israf etmeyelim vesselâm.