Onlar Gazze’de zulümlerine zulüm katarken, başta Avrupa olmak üzere dünyanın her yerinde şehirler Gazze lehinde ve İsrail aleyhinde yürüyüş ve gösterilere sahne oldu.

İlk bakışta bu tepkilerin İsrail’i durdurmadığı söylenebilir. Fakat uzun dönemde İsrail’in tamamen kamuoyu desteğinden mahrum kalacağı ve zulmüne mecburen son vereceği söylenebilir. Öyle ki artık İsrail kamuoyu dahi kendi idarecilerini bu noktada eleştiriyor ve “Bütün dünyada desteğimizi kaybettik, kendimizi savunamıyoruz” deme noktasına geldiler.

Çok sayıda Avrupa ülkesinin Filistin’i devlet olarak tanıdığını ilân etmesi buna bir delil olarak görülebilir. Bazı ülkelerin Filistin’i devlet olarak tanımasının “İsrail zulmünü durdurmadığı” bugün için söylenebilir. Bu mesele uzmanlar nezdinde de tartışılıyor. Elbette devlet olarak tanınma basit bir mesele olmadığı gibi her derdi çözen bir adım da değildir. Fakat tanınmanın uzun dönemde Filistin lehinde olduğu her halde tartışılmaz. 

Avrupa’daki devletlerin Filistin’i durup dururken tanımadığı belli. İsrail’in sınır tanımaz zulmü insanlık nezdinde büyük tepki topladı ve ortaya çıkan tablo, şimdiye kadar Filistin’i tanımayan ülkelerin de bu adımı atmasına yol açtı. New York’taki BM Genel Kurulu’nda gündem, iki devletli çözüm oldu. Elbette giderek yalnızlaşan İsrail’e yönelik daha kararlı ve müşahhas adımlar atılmadıkça Filistin’i tanımak, sembolik kalmaya mahkum olur. Ancak bu adımların uzun dönemde İsrail’i durdurmayı netice vermesi beklenmeli.

Düne kadar Filistin’i devlet olarak tanımayan ülkelerin bugün bu adımı atmış olması dünya şartlarının İsrail aleyhinde değiştiğine bir delildir. Esas mesele İsrail’i Gazze’de devam ettirdiği zulmü kesin olarak sona erdirmek olmalı ve sıra bu adımlara gelmeli. Atılan adımlar sadece ‘Filistin’i tanıma’ noktasında kalırsa doğru olmaz. Bugün için İsrail’in kuvvetli itiraz ve tehditlerine rağmen Filistin’i tanıma adımı atan ülkelerin bir adım sonra “İsrail’in zulmünü kesin olarak durdurma” adımı atabileceğini de görmek gerekir. BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) beş daimi üyesi arasında Filistin’i ülke olarak tanımayan tek ülkenin Amerika olduğun göz önüne alınırsa İsrail’in her geçin gün biraz daha yalnız ve desteksiz kalacağı söylenebilir. 

Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Hasan Basri Bülbül, gelişmeleri şöyle yorumlamış: “Şu an yapılması gereken soykırımın durdurulması ve ateşkesin sağlanmasıdır. Bunun için, Gazze Mahkemesi Başkanı ve BM eski Filistin Özel Raportörü Richard Falk’un ısrarla dikkat çektiği gibi, askerî bir müdahalenin ivedilikle hayata geçirilmesi gerekmektedir.” (aa.com.tr, 22 Eylül 2025)

Son hadiseler de gösteriyor ki ülke liderleri değilse bile, insanlık İsrail zulmünü durdurabilir ve inşallah durduracak...