Demokrasi; halkın adalet, kanun hâkimiyeti, aktif katılım, seçim, çok partili sistem, çoğulculuk, şeffaflık, güçler ayrılığı, sivil toplum gibi prensiplere uygun bir şekilde kendisini yönetecek siyasîleri seçtiği bir idare şeklidir.(1) Otokrasi ise; Bir yöneticinin bütün siyasal kudreti elinde bulundurduğu yönetim şeklidir. (2)
Almanya, Japonya, ABD gibi birinci sınıf bir demokrasi ile yönetilen ülkelerde partiler ve siyasîlerin eşit şartlarda yarıştığı kavgasız, adil, serbest seçimler yapılır. Seçimlerde taraflar projeleriyle meydanlara çıkarlar; rakiplerine hakaret etmeden toplumun dikkatini kendi projelerine çekerler ve onun tasvibini isterler. Kazanan taraf yönetime geçer; demokrasiye göre icraat yapar, muhalefet de doğru işlerde ona destek olur, yanlış işlerde onu ikaz eder. İktidar ile muhalefet ülkelerinin kalkındırılması için yardımlaşırlar.
Monarşi ile yönetilen, istibdada dayalı tek adam rejiminin hüküm sürdüğü ülkelerde seçim yoktur. Zira oralarda babadan oğula veya kardeşe intikal eden, tek kişinin merkezde olduğu müstebit bir yönetim vardır.
Rusya, Suriye, Mısır gibi demokrasinin olmadığı ve kurgulanan bir muhalefetin olduğu, Cumhuriyet adı altında uygulanan tek adam rejimlerinde şeklen bir seçim vardır. Oralarda baştaki lider ve partisi, halkın baskı altında tutulduğu şartlarda düzenlenen göstermelik seçimlerde seçimi kazanır ve yoluna devam eder.
Türkiye gibi daha önce parlamenter sistemle idare edilirken, halkın bir oyuna getirilmesi suretiyle tek adam rejimine geçilen ve demokrasi görüntüsünde otokrasi ile yönetilen ülkelerde, muhalefet ile birlikte seçim de vardır. Ancak bu seçimler, adilane ve eşit şartlarda yapılmaz.
Böylesi ülkelerde sınırsız yetkilerle donatılan, her şeye tek başına karar veren baştaki lider, toplumu kamplaştırarak seçimleri bir yarış değil, ölüm kalım mücadelesi haline dönüştürür. O, otoritesini kullanarak baskı ve korku ile kendine bağladığı yargıyı bir sopa gibi kullanarak muhaliflerini sindirir, seçimi kazanma yolunda devletin imkânlarını sınırsız bir şekilde kendi lehinde kullanır.
Lider, devletin medyası ve sosyal yardımlarıyla toplumun bir bölümünü kendine meddah, siyasî mutaassıp, yandaş bir kitle haline getirir. Bu kitle onu hatasız, kusursuz bir insan gibi kabul eder. Ülkenin yanlış yönetilmesi sonucu ortaya çıkan ve kendilerini derinden sarsan ekonomik kriz, zulümler, kanunsuzluklar bu kitleyi uyandırmaya yetmez. Ne yazık ki Türkiye’de hâlihazırda böyle bir kitle mevcuttur.
Seçimlerin yapılmadığı monarşik rejimle yönetilen ülkerde, halk kuvvetli bir demokratik şuur kazanarak ısrarla hürriyet ve hak talebinde bulunmadığı sürece, demokrasiye geçmek çok zordur.
Bizde olduğu gibi daha önce parlamenter sistemle yönetilen ve demokrasinin tadını alan, ancak daha sonra bir şekilde oyuna getirilerek kılpayı referandum ile tek adam rejimine geçen ülkelerin, o rejimden kurtulup tekrar demokrasiye geçmeleri daha kolaydır.
Ülkemizde birkaç gün sonra yapılacak yerel seçimlerde, toplumun çoğunluğunun, feraset göstererek, tek adam rejimini uygulayan siyasîlerden desteğini çekmesi ve demokrasiyi ve parlamenter sistemi müdafaa eden siyasîlere teveccüh etmesi durumunda bu seçim, tek adam rejiminden kurtuluş için ileri doğru bir adım olabilir.
Dipnotlar:
1. http:// demokrasinedir.net
2. TDK Sözlüğü, otokrasi md.