Ne var ki, bu siyasî hareketin kökü, kökeni ve evveliyatı, çok daha eski tarihlere dayanıyor. Dahası, bugünkü Cumhur İttifakında yer alan her iki ortağın da ilk kuruluş tarihi aynıdır.

Şimdi,1948’den bu yana zaman zaman birleşip ayrılan bu iki(z) partinin ilk teşekkül ve gelişme seyrine kısaca bakmaya çalışalım.

*

ÖZETLE: Fevzi Paşa(nın "Fahrî Başkan"lığında kurulan (19 Temmuz 1948) Millet Partisi’nin mahkeme kararıyla kapatılması üzerine, 9 Şubat 1954'te Cumhuriyetçi Millet Partisi kuruldu.

1958'de, Cumhuriyetçi Millet Partisi ile Türkiye Köylü Partisi’nin birleşmesi sonucu Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi teşkil edildi. Parti Başkanlığına da Osman Bölükbaşı getirildi. Bir başka 9 Şubat'ta (1969) ise, bu parti bir kez daha isim ve lider değiştirerek, Alparslan Türkeş Başkanlığı’nda Milliyetçi Hareket Partisi ismini aldı.

*

Evet, gerek fikir, gerek kadro ve gerekse siyasî yapıları itibariyle 1948-1954 yılları arasında faaliyet gösteren ve “Mareşalin Partisi” olarak da bilinen Millet Partisi’nin (MP) devamı veya benzeri mahiyetini taşıyan iki önemli partiden söz etmek istiyoruz.

Bunlardan biri, İslâm Demokrat Parti (İDP), diğeri de Cumhuriyetçi Millet Partisidir.

Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP), 9 Şubat 1954 tarihinde kuruldu. Bu parti, 12 gün önce mahkemece kapatılan MP’nin devamı mahiyetinde ve 2 Mayıs’ta yapılacak olan genel seçimlere katılması için çarçabuk bir şekilde teşkil edildi.

Üstad Bediüzzaman’ın tabiriyle de “Milletçiler” hareketinin devamı ve fakat “Türkçü kolu”nu temsil eden CMP’nin başına ise, meşhûr hatip MP Kırşehir milletvekili Osman Bölükbaşı getirildi. 14 Mayıs 1954 seçimlerine katılan CMP, oyların yüzde 4,8'ini alarak toplam 5 milletvekili çıkardı. 1957 seçimlerinde ise, oy oranı yüzde 7’in üzerine çıktığı halde Meclis’teki sandalye sayısı 4’de düştü.

Bu parti, 16 Ekim 1958'de Türkiye Köylü Partisi ile birleşerek Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) ismini aldı. 1969’da tekrar isim değişikliğine giden ve bugünkü Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ismini alan bu siyasî hareketin başına o tarihte emekli Albay Alparslan Türkeş getirildi.

Türkeş, 1960 Darbesi’nin en aktif “sağcı Türkçü” subaylarından biri olup darbenin “solcu” kanadı tarafından 14 arkadaşıyla birlikte diskalifiye edilmiş ve “mecburi vazife” ile bir müddet yurt dışına, Hindistan Delhi’ye gönderilmişti.

*

Evet, zaman içinde muhtelif isimler altında faaliyet gösteren MHP’nin temsil etmiş olduğu siyasî hareket, gerçekte 1948’de kurulan Millet Partisi’ne (MP) dayanıyor. MP, o tarihte “Dindar Türkçü Mareşal” diye bilinen Fevzi Çakmak’ın fahri başkanlığında kuruldu.

Fiiliyatta, Demokrat Partiyi ortadan ikiye bölerek 1948’de Meclis’te grup kuran MP’in yukarıda serencamını anlattığımız “Türkçü kanadı” gibi, ayrıca bir de dindar, yani “İslâmcı kanadı” vardı. 

Şimdi, biraz da MP’nin bu diğer versiyonundan bahsedelim: 22 yıl müddetle hiç kesintisiz şekilde Genelkurmay Başkanlığı yaparak M. Kemal ve İsmet Paşa’nın bir dediğini iki etmeyen Mareşal Fevzi Çakmak, 1944’te “yaş haddi”nden emekliye sevk edilince siyasete atıldı. 1946’daki seçimlerde, önce DP listesinden bağımsız milletvekili seçildi. 

1948’de ise DP’yi ortadan ikiye bölerek MP’nin başına geçti. Nisan 1950’de ölünce, “laiklikten dâvâlı” olan partisi de erime sürecine girdi. 

Mahkeme devam ederken, bu partinin en ateşli destekçilerinden biri olan Necip Fazıl, 1951 Haziran’ında “Büyük Doğu Partisi”ni kurmaya niyetlendiğini açıkladı. 

Elini daha çabuk tutan aynı siyasî kulvarın bir başka şöhreti Cevat Rifat Atilhan, aynı sene içinde “İslâm Demokrat Partisi”ni (İDP) kurarak “Siyasî İslâm Hareketi”nin başına geçti.

1952’de patlak veren Malatya Hadisesi (Hüseyin Üzmez’in gazeteci Yalman’ı vurması), bu partinin kadrosu ile Büyük Doğucuların üzerine yıkılarak İDP kapatıldı.

MP’nin “dindar kanadı” olan İDP’nin siyasî çizgisi, 1969’da Erbakan’ın başını çektiği “Bağımsızlar Hareketi”, 1972’den sonra MSP, 1980’lerde RP ve 2000’li yıllarda ise AKP ile günümüze kadar devam edegeldi. (İDP için bkz: Celil Bozkurt’un tez çalışması; Doğu Kütüphanesi Yayınları.)