Taliban’ın yabancı güçlerin ülkeyi terk etmeleri için verdiği süre 5 gün önce doldu. Ülkeler hem vatandaşlarını, hem 20-21 senedir orada bulunan askerlerini tahliye etti. Afganistan’dan gitmek isteyen Afgan vatandaşları ile yabancı ülkelerde çalışan “yerel halk”ın tahliyelerinde yaşanan insanlık dramı bütün dünyanın gözü önünde gerçekleşti. 

Çekilmenin son günlerinde havaalanında yaşanan intihar saldırısı aslında bir bakıma ülkede gelecekte yaşanacakların da habercisi oldu. Taliban’ın ülke yönetiminde beceriksizliği ve yetersizliği zaten belliydi, bu olay bundan sonrası içinde ipuçları verdi. 

*** 

TÜRKİYE’Yİ İLGİLENDİREN YÖNLERİ 

Afganistan’daki karışıklık devam ederken, Türkiye’yi ilgilendiren yanı göçmen akını ve Kabil havaalanının işletmesinin Türkiye’ye devri oluyor. Türkiye’nin iki konuda da zikzaklı tavrı gözlerden kaçmıyor. 

Kabil Havaalanı’nın işletmesinin “Türkiye’yi cezbeden yanı”nın maddî mi yoksa stratejik bir anlamı var mı, bu sorunun cevabı net olarak ortaya konulmuş değil. 

Göç meselesine gelince Türkiye’nin bu konudaki tavrı da başından beri net olmadı. Başta “Finansmanı iyi yönettiğimiz için bunu başarıyoruz. Bundan sonra da yine finansı iyi yöneterek bu tür adımları atacağız. Bundan hiçbir çekincemiz yok. Biz güçlü, darda kalana elini uzatan bir Türkiye’yiz” diye başlayan düzensiz göç meselesi “göç yok” sözleri ile devam etti.  

Çok geçmeden “düzensiz göç dalgası ile karşı karşıyayız” denilirken devam eden süreçte sınıra 43 kilometrelik dört metre boyunda duvar örülmesine başlandı. Van’ın İran sınırındaki Çaldıran ilçesinden başlatılan Ağrı’nın Doğubayazıt ile Hakkâri’nin Yüksekova hattına kadar uzanan “modüler duvar ve akıllı kule çalışmaları” devam ediyor. Amaç “yaşa dışı geçişlerin engellenmesi” olarak ifade ediliyor. 

Dört gün arayla, “Sosyal medyada birilerinin abarttığı şekilde, sınırlarımızdan düzensiz göç akını söz konusu değil” söyleminden, “Türkiye olarak İran üzerinden gerçekleşen Afgan göz dalgasıyla karşı karşıyayız” noktasına gelinmesi dış politikamızın “ne kadar değişken” olduğunu ortaya koydu. 

*** 

BİR GÜN ÖYLE, BİR GÜN BÖYLE 

AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, “Zorda kalanlara kapıyı kapatmak doğru değil. Suriyeliler bazı şehirlerin (Kayseri ve Gaziantep örneği vererek) sanayisini ayakta tutuyor” noktasından aradan birkaç hafta geçmeden, “Türkiye mülteci kampı değil. Gelmelerine sıcak bakmıyoruz” noktasına gelmesini hayretle karşılamamak mümkün mü? Değişen bu tavra ne demek lâzım, bilen söylesin… 

AKP Grup Başkanı Naci Bostancı’nın, “Türkiye’nin daha fazla mülteci alması mümkün değil. Bizim derdimiz; mevcut olanların da makul uygun şartlar teşekkül ettiğinde geri gönderilmesi. Türkiye’nin genel tutumu bu” sözlerini “kapımız herkese açıktır” sözleriyle nasıl izah edeceksiniz… 

Cumhur İttifakı’nın ortağı MHP’nin Genel Başkanı Bahçeli’nin, “Afganistan’dan dönmek demek Anadolu coğrafyasını tehlikeye atmak demektir. Askerî unsurlarımızın Afganistan’ı terki düşünülemeyecek” sözünün üzerinden çok geçmeden 20 yıldır Afganistan’da bulunan askerlerimizin 48 saat gibi kısa bir sürede Türkiye’ye döndükten sonra ne diyeceği merak ediliyordu. “Bizim Afganistan ile ilgili düşüncelerimizi eleştirenlerin duydukları başka bir sestir. Üzerine basa basa diyorum ki, Anadolu’nun savunması, Anadolu’da yapılmaz, bu hattın stratejik noktalarından birisi olan Kabil’e kadar uzanır. Kabil emniyetli değilse Ankara güvende olamaz. Hızla değişen ve tehdit saçan şartlar karşısında askerimizin tahliyesi doğru bir tercih, yerinde bir karardır” noktasına gelmesine ne demeli? 

Gelinen nokta, AKP Sözcüsü Ömer Çelik’in “Bundan sonra Türkiye’nin tek bir göçmen alacak durumu yok” sözleri ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, “AB ile göç mutabakatının güncellenmesi gerekir. ‘Biz para veririz, Afganları ülkede tutun, gelmesinler’ anlayışı ile işbirliği olmaz” sözü oldu. 

*** 

ÜZÜCÜ 

Gerek Avrupa’daki ülkelerin yöneticileri gerekse de başka ülkelerin meseleye “finans açısından” bakmalarına sebep olmasının nedeni başta gösterilen tavır dolayısıyla oldu. 

Göç konusunda sınırı olmayan Türkiye’yi uygun bulduklarını söylerken, yardımlar konusunda vaatlerini sıraladılar.  

Ülkesine sadece 12 Suriyeli kabul eden Japonya’nın, “Daha önce göçmenler için 550 milyon dolar vermiştik. Şimdi de 410 milyon dolar kredi vereceğiz” tavrı cesaretlendiren de bu politika olsa gerek. Bu tavırlar “parayla istediğimizi yaptırırız” anlamı da taşıması açısından da milletimiz adına üzücü… Gelinen noktada Çavuşoğlu’nun son sözleri bu konudaki bakışları kurtarır mı, bekleyip göreceğiz. 

Bütün bu gelişmeler gösterdi ki, başta Afganistan olmak üzeri Türkiye’nin dış politikasını gözden geçirmesi gerekiyor. Bu durum her gecen gün daha da netleşiyor. 

*** 

“HER GÜN ÇARK…” 

“Hiçbir siyasî, iktisadî, uluslar arası politika öngörüsü tutmamış AKP, her gün çark ediyor, ama bedeli 84 milyon Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ödüyor! Fazla değil daha bir ay önce Afganistan, Kabil Havaalanı ve göçmenlerle ilgili söylediklerine bakmak bile yeterli…” (Gültekin Uysal, DP Genel Başkanı)