Parlamento aritmetiğine bakıldığında ülkeyi yine koalisyon hükümetinin beklediğini, Yemina Partisi lideri Naftali Bennet ve Yesh Atid Partisi Başkanı Yair Lapid ile birlikte yeni hükümetin kurulmasına öncülük edeceklerini 1 Haziran’daki “İsrail’de, Netanyahu İktidarının Sonu mu?” başlıklı köşe yazımda sizlere arz etmiştim.

İsrail muhalefetinin çeşitli ideolojilere mensup siyasî liderleri, 12 yıllık iktidardan sonra Benjamin Netanyahu’yu devirebilecek hükümeti kurmak için 3 Haziran’da anlaştılar. Yeni koalisyon hükümetini kuracak Lapid, Bennet ve Abbas’ın liderliğindeki partiler arasında imzalanan bir sözleşme metni de mevcut. Koalisyonun adı “Değişim Koalisyonu” ifadesiyle belirtiliyor.

Değişim Koalisyonu’na Naftali Bennet’in Ye- mina Partisi 7, Yair Lapid’in Yesh Atid Partisi 17, Gideon Saar’ın Yeni Umut Partisi 6, Avigdor Lieberman’ın İsrail Evimiz Partisi 7, Nitzan Horowitz’in Meretz Partisi 6, Beny Ghantz’ın Mavi-Beyaz Partisi 8, Merav Michaeli’nin İsrail İşçi Partisi 7 ve Mansour Abbas’ın Ra’am Birleşik Arap Listesi 4 sandalye ile destek verecekler. 

120 Sandalyeli İsrail Parlamentosu’nda hükümet kurmak için 61 sandalye gerekiyor. Yeni koalisyonun toplamda 62 sandalyeye sahip olduğu görülmektedir. 13 Partinin bulunduğu Parlamento’da 5 parti koalisyon dışında. Netanyahu’nun Likud Partisi 30, Aryeh Deri’nin Shas Partisi 9, Moshe Gafni’nin Birleşik Torah Judaism’i 7, Ayman Odeh’in Katılım Listesi (Balad, Hadash, Ta’al, Mada) 6 ve Bezalel Smotrich’in Dini Siyonizm Partisi 6 sandalye ile muhalefette yer alıyorlar.

Değişim Koalisyonu, Parlamento’da yemin e-derek göreve başladığında İsrail 2009’dan bu yana ilk defa yeni bir Başbakanla tanışacak. Koa- lisyon görüşmelerinde, Lapid, hükümetin ilk 2 yılında Dışişleri Bakanı; Gantz’ın Savunma Bakanı; Liberman’ın Hazine Bakanı; Sa’ar’ın Adalet Bakanı; Yemina Partisi’nden Ayelet Shaked İçişleri Bakanı; Michaeli’nin Ulaştırma Bakanı; yine İşçi Partisi’nden Ömer Barlev’in Kamu Güvenliği Bakanı; Horowitz’in Sağlık Bakanı; yine Meretz Partisi’nden Tamar Zandberg’in Çevre Koruma Bakanı ve Issawi Frej’in de Bölgesel İşbirliği Bakanı olması bekleniyor.

Koalisyon metni henüz resmî olarak açıklanmadı. Görüşmelerin yeni hükümetin yemin etmesine kadar devam edeceği tahminler arasında. Buna karşılık Netanyahu’nun, Yemi- na Partisi ve Yeni Umut Partisi’ndeki milletvekillerine, Lapid’le hükümet kurmamaları için baskı yaptığı aktarılıyor.

Kırılgan yapıdaki kurulacak yeni koalisyon hükümetinin iç siyasetle fazla meşgul olacağı tahmin ediliyor. Muhtemel yeni Başbakan Bennet’in farklı ideolojilerden ve 8 partiden meydana gelen koalisyonu yönetmekle fazla mesai harcayacağı düşünülüyor. İsrail’le ters düşmek istemeyen ABD Başkanı Joe Biden için de yeni hükümetin kurulması önemli. Bennet’in, Netanyahu’nun “İran Nükleer Anlaşması”nı engelleme girişimlerinden vazgeçerek Biden’e yaklaşacağına ihtimal veriliyor. Böylece Bennet, koalisyondaki solcu ve merkezci ortaklarının eleştirilerini üzerine çekebilir. Bennet’in, Ra’am Birleşik Arap Listesi’nin desteğini kaybetmemesi için Filistinlilere yönelik muhtemel silâhlı ve kışkırtıcı eylemlerden kaçınması da diğer koa-lisyonun ortaklarını kızdırabilir. Dolayısıyla Bennet ve Lapid çok ince bir çizgi üzerinde yürüyecekler.

İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ise, yeni koa-lisyon sayesinde iktidardan uzaklaştırılan Netanyahu’nun “İran karşıtı işbirlikçilerinin utanç verici yolculuğuna katıldığını” belirterek, memnuniyetini dile getirdi.

Bununla birlikte Bennet’in, Netanyahu’dan daha sağda olduğu ve yeni Başbakan’ın hırslı, sert ve Filistin’e karşı amansız muhalefetinin ileride koalisyon içinde sorun teşkil edebileceği kuvvet- le muhtemeldir. Bennet’in 2 yıl sonra Başbakanlık görevini Lapid’e devredeceği göz önüne alınırsa, Lapid’in daha dengeleyici üslûpla hareket etmesi gerektiği yorumlanıyor.

Yeni hükümetin yalnızca Netanyahu’yu devirmekte başarılı olacağı, ancak reel politik konularda işlevsiz kalacağı da ihtimaldir. Fakat İsrail’in mevcut Parlamento aritmetiğinden sağlıklı bir koalisyonun da çıkmayacağı bilinen bir gerçek.