Keyfiyet de keyfilik de aynı kökten yani “keyif”ten geliyor. Ama “keyfiyet” bir şeyin kalite ve nitelik durumu demek ve “kemiyet”in yani sayısal durumun zıddı. Oysa “keyfilik” “keyfe göre” ya da daha avamî tabirle “gönlüne ya da kafasına göre” demek.  

***

Devlet yönetiminde bizce üç yaklaşım vardır: 

Birincisi hukuk devletinin gereği olanı yani “kanunî ve resmî idare”dir.

İkincisi sıkıyönetim ve benzeri olağanüstü hallerde devreye giren “örfî idare”dir. 

Üçüncüsü ise “keyfî idare”dir. Bildiğiniz…

Keyfî idarenin olduğu yerde keyfiyet yani kalite olmadığı gibi adalet ve liyakat de olmaz. 

***

YÖK’ün ve Başkanının, üniversitelerin yönetim modeli yönünden kanunî ve resmî idareyi hedeflediğini görüyoruz. Bunun en temel göstergelerinden biri, YÖK’ün şeffaflık temelli açıklamaları ve meselâ 5 Ocak tarihli basın açıklaması ile Üniversitelerin ve YÖK’ün bir yıllık karnesini kamuoyu ile paylaşması idi. Ama bir husus var ki yıllardır düzelmedi. Herkes gibi biz de defalarca yazdık. Yine yazıyoruz. Israrla da yazacağız: “Adrese teslim kadro ilânı” usûlünün ya resmileştirilmesi ya da kaldırılması lâzım. 

Konuyla ilgili son haber önceki gün medyaya yansıdı. Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu’nun Rektör olduğu Gaziantep İslâm Bilim ve Teknoloji Üniversitesi 11 Aralık 2020 tarihinde bir sözleşmeli büro personeli kadrosu için ilâna çıkıyor. On üç kişi başvuruyor ve sonuçta biri kadroyu kazanıyor. 

Habere göre bu kişi başvuranlar arasında KPSS puanı en düşük olan kişi. Ve Üniversitenin Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Kara konuyla ilgili olarak Cumhuriyet’e şu açıklamayı yapıyor: “Rektör hocamız Nihat Hatipoğlu bu konularda çok hassas bir insan. Bize özellikle ‘şeffaf olun’ uyarısı yapıyor. Aranan şartlar, daha vasıflı ve kaliteli eleman almak için. Biz de çok şaşkınız bu duruma. Bizi de tatmin etmedi.”

Biz işin bu kısmı ile çok da ilgili değiliz. Zira, malûmunuz, kişiselleşmiş meseleler ve kişisel yönler hakkında yazmamak gibi bir prensibimiz var. 

Ama olayın ilkesel meselelerle ilgili başka bir yönü var. 

Şöyle: İlândaki özel şartlar arasında “En az ön lisans mezunu olup, üniversitelerin Gazetecilik, Medya ve İletişim, Basın veya Basın ve Yayıncılık bölümü mezunu olmak” şartı aranmış. 

Yazanlar ve denetleyenler, üniversitelerde geçerli basit bir kural olan “bölümde hoca, programda öğrenci olunur” ilkesini galiba unutmuşlar ve “program” yerine “bölüm” demişler, ama önemli değil. Neticede bu şart oldukça objektif. Bir problem yok. 

Ama ilânda ayrıca bir şart olarak “Muhabir kursu eğitim belgesine ve diksiyon eğitimi katılım belgesine sahip olmak” da konulmuş. Yani bu aslında “adrese teslim” bir ilân. Ve bu durum “pes” dedirtecek kadar da açık. 

Bu türden haberler neredeyse sıradanlaştı, adiyattan oldu. Bu durum hukuk devletine yakışmıyor. 

Tamam, kanunî düzenleme boyutu YÖK’ü aşar. (Geçen ay yazmıştık, YÖK de işin bu kısmından şikâyetçi). 

Ama denetim ve tedbir boyutu YÖK’ün elinde ve sorumluluk da YÖK’te.