Bu kapsamda bir gece yarısı operasyonuyla rektör seçimleri de kaldırıldı ve YÖK teklifiyle atama usulüne geçildi. (YÖK teklifi işin perdesi idi zira YÖK de sarayın işaret ettiğini teklif edecekti ve ediyor).

Geçen yıllarda AYM bu KHK’leri “kanunla düzenleme gerekir” diyerek ve haklı olarak iptal etti.

Sıra o kanunları yapmaya geldiğinde yani şimdilerde AKMHP koalisyonu benzer kuralları kanuna koymaya çalışıyor. Yani şeklen AYM’nin dediği oluyor. 

Ancak rektör seçimleri açısından işin rengi farklı. 

Bize göre rektör seçimlerinin, eski tecrübelerden de faydalanılarak ıslah edilmek suretiyle yeniden getirilmesi gerekir. 

Apartman yöneticisini seçen, muhtarını seçen, belediye başkanını seçen bir milletin en birikimli kesimi olması gereken öğretim üyelerinin kendi üniversitelerinde rektörü seçemeyeceklerini düşünmek her şeyden önce demokrasiye ve öz yönetim fikrine ihanettir. 

Rektör seçimi aynı zamanda Anayasa’daki üniversite özerkliğinin de bir sonucu. Dolayısıyla AYM’nin, rektörlerin cumhurbaşkanınca atanmasını öngörecek olan kanunu iptal etme ihtimali de var. 

Ama saray iktidarı meseleye Anayasa, hukuk, demokrasi, özerklik gibi kavramlarla bakmıyor. Sadece hâkimiyet ve hükümranlık alanını genişletmekle meşgul.

Nitekim CHP’nin Yükseköğretimden Sorumlu Millî Eğitim Gölge Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Armağan Erdoğan, konuyla ilgili açıklamasında teklifin gerekçesinde üniversite özerkliğine dair hiçbir ifadeye yer verilmediğine de dikkat çekiyor:

“Rutin bir işlemmiş gibi ‘Diğer kamu yöneticilerinin atama usulleriyle uyumlu’ olması için rektör atamalarının da Cumhurbaşkanı tarafından yapılmasını amaçlıyor.

Bu gerekçe, üniversitelerin anayasal statüsünü göz ardı eden bir yaklaşımı sergiliyor. Oysa 12 Eylül askerî darbesi sonrasındaki ortamın koşullarını yansıtan 1982 Anayasası bile üniversitelerin bilimsel özerkliğini güvence altına almıştı. Üniversiteler herhangi bir kamu kurumu olmadığı gibi, rektörler de herhangi bir kamu kurumu yöneticisi değillerdir.”

Üniversite sayısını arttırmak yönünden rakamsal bir başarı sergilemiş gibi görünen ama aslında bütçeden bir hocanın aldığı payı üç hocaya dağıtan ve böylece öğretim elemanlarını iktisadî fakirliğe iten iktidar, kalite yönünden de başarısız.

Başarı eksikliği, iktidarın üniversiteleri herhangi bir kamu kurumu ve binası gibi görmesinin sonucu.

Rektörlerin atanma sistemi ve süre gibi yönlerden bir güvencesinin olmaması, onları cumhurbaşkanı ile gelip gidecek olan üst düzey idarî memurlar gibi gören çarpık bakıştan kaynaklanıyor. 

Bugün üniversitelerde “muhalif seslerin” ve “muhalif simaların” neredeyse sıfırlandığı ve böyle görünen az sayıda kişinin de fiilen kriminalize edildiği açık.

Böyle olunca da “barika-i hakikat müsademe-i efkârdan doğar” hakikatinin üniversitelerde bir karşılığı kalmıyor. 

Tek tip, birbirini tekrar eden, “evet efendim”ci bir anlayış, Saraydan ve atayandan başlayarak rektörlere ve oradan dekanlara uzanıp gidiyor. 

Bu yerel tabloya bir de uzaktan bir örneği, Erdoğan’la artık “dost” olan Trump’ın ABD’deki üniversitelerle ve bilhassa Harvard Üniversitesi ile girdiği polemikleri ekleyince mesele daha da netleşiyor. 

Aaah didar-ı hürriyet…