Çocukların eğitim ve terbiye vazifesi evleviyetle ebeveynlerin. Eğitim, terbiye, tebliğ, irşad ve sohbet Peygamberi vasıflardır. Her mü’min, onun model olarak almalıdır.
Asr-ı Saadet eğitim ve terbiye model ve metotlarını da çağımıza taşıyan Risale-i Nur, baştan sona bunları ihtiva eder. Zaten öyle yüksek bir üslûba, metoda sahip ki, medrese, tekke ve zaviyelerdeki eğitim evimize, işyerimize, kırlara, hatta dağ başına taşıyarak yaygın eğitimi gerçekleştirmiştir.
Risale-i Nur tefsiri ile ruh ve olumlu-olumsuz bütün duygularımızı “marifetü’n-nefs”i, yani, nefis terbiyesini gerçekleştirmenin formülleri verilmiştir. Muhabbeti, merhameti, ihlâs, zikri, şükrü, tefekkürü ve sair güzel hasletleri talim ettirirken; kimi, ne kadar seveceğimizi, şefkatimizi kime, hangi ölçüde kullanacağımızı, inat, hırs ve adavet gibi şiddetli duygularımızı kime karşı, ne ölçüde yönlendireceğimizi de öğretiyor. Eğitim ve terbiyenin temel prensipleri:
● “Geçmiş devrelere kıyas ederek iddialarını parlak göstermekle yetinmeden iddialarımızı ispat ve izah lâzımdır. Tesir için ikna etmek gerekir.
● Çocuk ve gençlere de nâzik ve yumuşak muamele etmeli, kolaylık yolunun benimsenmeli.
● Tehdit ve baskıyla değil, hür düşünce içinde iknâ metodunu kullanmalı.
● Havf ve reca dengesi, yani, korku ve ümit dengesini muhafaza etmeli.
● Her şeyi olduğu gibi anlatmalı; mübalâğa etmemeli. (Muhâkemât, s. 78.) Zira, mübalâğa ihtilâlcidir, aksülamel yapar.
● Gençlerimiz de hedonizm denen zevk ve lezzet müptelâsı olmuş. Şu halde yalnız lezzet veya sadece elemi değil, ikisini birlikte göstermeli. Sadece günahlardan değil, günah sevap dengesi kurmalı. Yalnız Cennet veya Cehennem değil, ikisi de anlatılmalı.
● Tedricilik prensibini benimsemeli. Bu Kur’ânî metot, aynı zamanda onun 23 senede peyderpey indirilmesi; ibâdet ve yasakların (Alkol alma yasağının üç merhalede getirilmesi gibi) belli aralıklarla emredilmesi; tedricilik metodunu bizzat uygulamalı da getirir.
● Çocuklarımıza ne düşündüklerini sormalı, “Düşüncelerine saygı gösteriyorum!” diye gerçekten saygı göstermeli, ama, varsa eksik bir tarafı, “Ben de böyle düşünüyorum!” diye tashih etmeli.
● Hata ve kusurlarından ötürü tahkir etmemek.
● Eğitimi, günümüz ilmî gelişmelere, tekniğe, hâdiselere, imkânlara göre yapmalı.