Bu kriterleri teferruata girmeden başlıklar halinde nakledelim:

1- Müceddidler, Kur’ân ve Hadis dili Arapçayı çok  iyi bilmelidirler.

2- Kur’ân ilimlerine (tefsir, hadis, kelâm, fıkıh, fıkıh usûlü, tasavvuf, vs.) tam vukufiyet sahibi olmalıdırlar.

3- Hadis ilmine, Sünnet-i Seniyyeye, rasih, derin ilme haiz olmalıdırlar.

4- Geçmiş müçtehid ve müceddidlerin icma (birleştikleri) ve ihtilâf ettikleri hususları bilmelidirler.

5- Kıyasa (fıkıh metodolojisinin kıyas bölümündeki bütün rükünleri, çeşitleri, hükümleri, şartları ayrıntılarıyla) vakıf olmalıdır.

-Kıyas kaide ve prensiplerini,

-Kıyasın dayanacağı asıl hükmü,

-Önceki müctehidlerin kıyas metodlarını da bilmeleri gerekir.

6- Hükümlerin gayelerini bilmelidirler.

7- Doğru bir anlayış, iyi bir takdir gücü, yani, fevkalâde bir akıl ve zekâya sahip olmalıdırlar.

8- Sağlam bir itikada, güçlü bir imana sahip olmalıdırlar.

9- İslâmiyette hukukî dayanak sayıldığından örf ve âdetleri de bilmelidirler.

10- Hakkalyakîn derecesinde bir imana ve hakikatı pervasızce söyleyecek bir dirayet ve cesarete sahip olmalıdırlar. Etkilemeli, ancak etkilenmemelidirler.

11- Fıkıh metodolojisindeki esas, kaide ve şartlar onda fıtrî bir kabiliyet haline gelmelidir.

 Bu özellikleri taşıyan müçtehid, müceddidleri iki gurupta değerlendirilir:

 1- Müçtehid-i mutlak: Bütün şer’i meselelerde içtihat ehliyetine sahip olanlar.

2- Müçtehid-i mukayyed: Bazı meselelerde içtihada muktedir olup, bazılarında ise yetkisi, olmayanlardır.

Sahanın uzmanları şu notu da düşer: İçtihada ehliyetli olmadıkları mevzularda diğer mutlak müçtehitleri taklit etmek durumundadırlar.