Dış borçları, faizi, bütçe açığını, fiyatları arttıran liranın değer düşmesinde, Doların her on kuruş armasıyla vatandaşın sırtına 24 milyar lira yükseldiğine dikkat çeken ekonomistler, TL’nin değer kaybetmesiyle dolar ve döviz cinsinden garantili ihaleleri alan “yandaş şirketler”in zenginliklerine zenginlikler kattığını ortaya koyuyorlar.

TL’nin değer kaybetmesi ve Doların Euronun yükselmesiyle fiyatların katlandığına dikkat çeken ekonomistler, TL’nin son bir günde yüzde 5, son bir yılda yüzde 52 değer kaybettiğine; Dolar - döviz yükseldikçe Türkiye’nin yoksullaştığına dikkat çekiyorlar.

Meselâ sözkonusu garantiler için bütçeye konulan 42 milyar lira ödemeye bir gün içinde TL’nin sert düşüşüyle 8 milyar lira daha eklendiğini ve ödemenin daha şimdiden 50 milyarı bulduğunu nazara veriliyor.

Keza asgarî ücretin 250 dolara düşmesiyle Türkiye üyesi olduğu OECD ülkeleri arasında en düşük asgarî ücret ödeyen ülke olurken, bu konuda Çin’in gerisine, ucuz işçilikte Bangladeş’in altına düştüğü ifade ediliyor. Özetle, “yoksulluk sınırı”nın 9 bin 533 lira, “açlık sınırı”nın 2 bin 926 lirayla 2 bin 825 TL asgari ücretin üstünde olduğu, işsizliğin yüzde 30’lara vardığı kırılganlıkta tam bir ekonomik buhran yaşanıyor.

Ve liranın bir saatte 36 kuruş düşüşü spekülasyonundan kimin - kimlerin haksız kazançla vurgunu vurduğu tartışılıyor…

G20’den düşüren küçülme!

Peşpeşe yapılan zamlar ve TL’nin değer kaybıyla ekonominin çöküşü, Türkiye’yi uluslar arası plâtformlarda da düşürüyor.

2002’de Türkiye’yi dünyanın 16. ekonomisi olarak devralan siyasi iktidar, son iki yılda gittikçe kötü yönetilen ve dibe vuran ekonominin gerileyerek dünyanın ilk 20 büyük ve gelişmiş ekonomisi olan G20 grubundan düşürmekle karşı karşıya bıraktığı kaydediliyor.

Bu açıdan Türkiye’nin en son Roma’da yapılan G20’ye son katılımı olduğu bundan sonra davet edilmeyeceği belirtiliyor. Oysa daha iki sene önce siyasi iktidarca Türkiye’nin dünyada ilk 10 büyük ekonomiye gireceği ileri sürülmüştü.

Aslında daha 2008’de 12 bin 600 dolara çıkan kişi başına milli gelirin 2023 hedefi 25 bin dolar olarak ilân edilirken, “Orta Vadeli Program”da bu hedefin 10 bin 700 dolar olarak belirlenmesi, Türkiye ekonomisinin küçüldüğünün açık ifadesi olmuştu.

Zira hâlâ uyduruk algı yönetimiyle tepeden “tâlimat”larla “suni büyüme”nin olduğu ileri sürülürken, gelinen noktada 13 bin dolara yaklaşan fert başına milli gelir sekiz bin dolara düşmüş ve bu gidişle 2010’da belirlenen 2023 hedefi bir yana 2010’daki hedefin dahi gerisine daha da düşmekte.

Özetle, yatırım, üretim ve istihdamın olmadığı, işsizlik, enflasyon, döviz, bütçe açığı, ithalat ve ihracat tahminlerinde de ciddi sapmaların olduğu, esnafın, çiftçinin küçüldüğü, yatırımdan, üretimden ve istihdamdan yoksun, faiz ve dövizin sürekli tırmandığı vartada “Türkiye ekonomisi küçülüyor”; hem de “tek kişilik yönetim”ce açıklanan “Orta Vadeli Programı”nın açık itirafıyla…

 “Yazıktır, günâhtır, savurmayın!..”

Son günlerdeki vahim ekonomik çöküşle TL’nin değer kaybedip üç gün içinde doların on bir lirayı aşması üzerine birçok değerlendirme yapıldı.

AKP’nin eski başbakanlarından Davutoğlu, “Böyle devam ederse, 2023’te korunması gereken TL de kalmayacak!” ikazında bulunurken, ekonomiden sorumlu Devlet eski Bakanı Babacan, Cumhurbaşkanı’nın “Ben ekonomistim, ekonominin sorumlusu benim” sözlerini hazırlatarak, “Sağda solda düşman aramaya, lobi aramaya da gerek yok. Bugün ekonomide dibe batışımızın sebebi, bu kötü yönetimdir, Sayın Erdoğan’dır. Bugünkü ekonomik tablonun, yoksulluğun, yokluğun lobisi Beştepe’dedir. Erdoğan sebep, yüksek faiz, yüksek kur, yüksek enflasyon, sonuç. İki kere iki dört kadar net” diyor.

Ana muhalefet lideri Kılıçdaroğlu, “Ülkeyi yönetemiyorsan, yazıktır, günâhtır, ülkeyi daha fazla savurmayın; artır ‘dur Erdoğan, derhal seçim” uyarısında bulunurken, İyi Parti Genel Başkanı Akşener, “Bilerek yapıyorsan ihânettir, aksi halde beceriksizliktir…” değerlendirmesini yapıyor.

Yine AKP kurucularından Başbakan eski Yardımcısı ve Adalet Bakanı Arınç, “Benim cebime kimse ayda on bin dolar koymadı” diye İçişleri Bakanı’nın bir televizyonda ifşa ettiği ayyuka çıkan yolsuzluk, hırsızlık ve rüşveti sorguluyor.

Ve beş dönem milletvekilliği ve iki dönem bakanlık yapan Faruk Çelik’in “Namussuzlukla hesaplaşacağız, bunun lamı cimi yok, bundan sonra her konuyu konuşacağım!” çıkışı oldukça çarpıcı.

Görünen o ki mahalle karışmış; çöküşün hesaplaşmasının ilk sinyalleri çakılıyor.