İçinde yaşadığımız asrın en büyük problemi de ‘sanal âlem’ üzerinden yayılan fenalık, tehdit ve tehlikelerdir. Bu devir daha çok ‘cilâlanmış imaj devri’ olarak adlandırıldı; ama geldiğimiz noktaya “digital kötülük çağı” denilse yeridir.

Başka pek çok şey gibi ‘digital çağ’ ve imkânlar iyi ya da kötü yönde kullanılabilir. Sarhoş bir adamın elindeki bıçakla, cerrahın elindeki bıçak bir. Biri öldürmeye, diğeri tedaviye vesile olabilir. Sanal âlem, digital çağ ya da hangi isimle anılacak olursa olsun yaşadığımız günleri de böyle yorumlamak lâzım. Bir ‘tık’la çok iyi nasihatlara ulaşmak mümkün olduğu gibi aynı şekilde yine bir ‘tık’la fenalıklara bulaşmak ihtimali de var.

“Digital kötülük çağı” sadece ülkemizin değil, ABD, AB ve kısaca bütün dünyanın meselesi ve herkes buradaki tehlikeye dikkat çekip çare arıyor. “Dünyanın en güçlü idareci ve siyasetçileri”nin yazıları ve mesajları bile engellenebiliyor. Belki bu durum ekseriyetin hoşuna gidiyor, ama burada ölçü ne olacak? Yarın bir gün ‘müsbet mesaj’lar da engellenirse buna kim dur diyebilecek?

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, dijital firmaların bu yönüne dikkat çekmiş ve tedbir alınması çağrısı yapmış. “Demokrasi ve kurumların nefret söylemi, dezenformasyon, yalan haber ve tahriklerden korunması gerektiğini söyleyen Von der Leyen, “Büyük dijital şirketlerin bu muazzam gücünü sınırlamamız gerekiyor” diye konuşmuş.

Normal hayattaki değerlerin dijital alanlarda da geçerli olması gerektiğine işaret eden Von der Leyen, şöyle devam etmiş: “Platformların algoritmalarının nasıl çalıştığı konusunda şeffaf olmasını istiyoruz. Demokrasimiz üzerinde geniş çapta etkisi olan kararların yalnızca bilgisayar programları tarafından alınmasını kabul edemeyiz. İnternet şirketlerinin muhtevayı yayma, tanıtma ve kaldırma yöntemlerine ilişkin sorumluluklarını açıkça belirtmek istiyoruz. [Trump’ın hesabını kapatması konusunda] İfade hürriyetine böylesine ciddî bir müdahale yalnızca şirket kurallarına dayanılarak yapılmamalı. Böylesine geniş kapsamlı kararların bir yasal çerçevesi olması gerekiyor.” (AA, 26 Ocak 2021)

Esasında iş dönüp dolaşıp eğitim ile hak ve hukuk anlayışına gelip dayanıyor. Bütün dünya eğitime hak ettiği yatırımı yapsa ve cehaleti mağlûp etse, ‘sanal âlem’ bu derece tehlikeli olur muydu? Kalplere ‘yasakçı’ yerleştirilebilmiş olsa insanlar başkalarına haksızlık yapmak için fırsat kollar mıydı?

Bugün için bu mesele Türkiye’nin gündemini yeterince meşgul etmiyor olsa da, uzun dönemde bu tartışmalardan kaçmak mümkün değil. Problemleri ve dertleri ertelemeden çare bulmaya çalışmak isabetli olur. Kanaatimizce; hak, hukuk, adalet ve şeffaflık temin edilebilirse ‘digital kötülük çağı’nı en az zararla atlatmak mümkün olur.