GÜNÜN TARİHİ 3 Ağustos 1492

Amerika Kıt’ası’nı kimin keşfettiği konusu, araştırmacılar ve ilim adamları arasında bile asırlardır tartışılmaya devam edegeliyor. Aynı tartışmanın, bundan sonra da devam edip gideceği anlaşılıyor.

Buna rağmen, ister işin gerçeği itibariyle olsun, isterse yapılan yoğun propaganda ve tahşidat sebebiyle olsun, Amerika’yı ilk keşfeden ismin İspanyol asıllı Kristof Kolomb olduğu hatıra geliyor.

İşte, dünya genelinde ağırlıklı olarak kabul gören bu yöndeki görüş ve düşünceye göre, Kristof Kolomb’un yola çıktığı, daha doğrusu denize açıldığı tarih, 3 Ağustos 1492’dir.

Cenova doğumlu denizci kâşif Kris­tof Ko­lomb, o tarihte İspanya’nın Pa­los Li­ma­nı’n­dan üç a­det ge­mi i­le ba­tı istikametine doğru yola çıktı. Böyle bir sefer düzenlemekteki maksadının, aslında Hindistan’a ulaşmak ve ardından yeni kıt’alar keşfetmek olduğu şekilde rivayetler var.

Daha evvel Portekiz Kralı’na destek için müracaat eden ve fakat olumlu cevap alamayan Kolomb, bu kez İs­pan­ya Kra­lı Fer­di­nand ve Kra­li­çe İ­sa­bel­la’ya baş­vu­ra­rak, yapacağı uzun ve riskli se­ya­hat i­çin yar­dım talebinde bulundu.

Azimli Kolomb’un bu yar­dım ta­le­bi, neticede ka­bul e­di­ldi. Ayrıca, San­ta Ma­ri­a, Ni­na ve Pin­ta i­sim­li ge­mi­ler­le birlikte yaklaşık 120 ki­şi­lik bir mü­ret­te­bat grubu da onun emrine ve­ril­erek, yapacağı seyahat resmen de desteklenmiş oldu.

* * *

Denizci kâşif Kristof, nihayet yola çıktı ve okyanusa açılmaya başladı.

Rüz­gâr­dan fay­da­lan­mak i­çin, ön­ce Gü­ney­ba­tı yö­nün­de i­ler­ledi. 3 Ey­lül’de Ka­nar­ya, 12 E­kim’de i­se Amerika Kıt’ası’yla bağlantılı olan Ba­ha­ma A­da­la­rı’­na var­dı. At­las Ok­ya­nu­su ü­ze­rin­de­ki bu böl­ge­yi, rivâyete göre yanlışlıkla “Ba­tı Hin­dis­tan” zan­net­ti.

(Ara notu: Amerika’daki ülkelerden biri olan Bahama Milletler Topluluğu, ABD’nin Florida eyaletinin Güneydoğu kıyısı açıklarındaki takım adalardan müteşekkildir.)

* * *

Bu tarihî hadise ile ilgili olarak aktaracağımız diğer hususlar, kısa ifadelerle şöyledir:

* Kâşif Kristof, San­ta Ma­ri­a ge­mi­si­nin Bahama’da ka­ra­ya o­tur­ma­sı ü­ze­ri­ne, bu­ra­da 39 ki­şi­yi bı­ra­ktı ve 15 Mart 1493’te ya­ni 224 gün son­ra ilk ha­re­ket et­tiği noktaya, Pa­los Li­ma­nı’­na ge­ri dön­dü. 

* De­niz­ler ü­ze­rin­de yap­tığı bu ilk ke­şif se­fe­ri­nin ar­dın­dan, 25 Ey­lül 1493’te i­kin­ci, 30 Ma­yıs 1498’de ü­çün­cü ve 3 Ni­san 1502’de dör­dün­cü kez se­fe­re çıktı. 

* Ne var ki, Kris­tof Ko­lomb, 20 Ma­yıs 1506’da, baş­ta Kral Fer­di­nand ol­mak ü­ze­re, İs­pan­ya’daki dost­la­rı ta­ra­fın­dan terk e­dil­miş o­la­rak ha­ya­ta göz­le­ri­ni yum­du.

* Atlas Okyanusu üzerindeki deniz yolculuğunu İspanyol bayrağı altında yapan Kristof Kolomb’un, gerçekte Amerika'nın kâşifi olup olmadığı hususu tartışma konusu olmaya devam etmesinin bir sebebi, gidip keşfettiği yerin yeni bir kıt’a, yani Amerika Kıt’ası olduğunu, kendisinin de net bir şekilde anlayamadan ölmesidir.

* Kristof Kolomb’un tam da keşif seyahatlerinde bulunduğu o dönemde, İspanya’daki Yahudiler kitleler halinde sınır dışı ediliyordu. Nitekim, o sığınmacıların çoğunluğu, Osmanlı Devleti tarafından kabul edilerek, ağırlıklı olarak Selânik’te iskân edildi. Vâesefâ ki, Osmanlı’nın sonunu getiren de bu hastalıklı damarın tâ kendisi oldu.

Kristof Kolomb (1451-1506)

***

-Türkiye ile ABD arasında ara ara krizler yaşanır. Bu krizlerin bir kısmı, ipleri koparacak kadar gerilir. Sonra, araya diplomasi girer ve kriz çözülür. Yine aynısı olacak; herkesin ona göre hareket etmesinde fayda var.