"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Karaosmanoğlu ve Hürriyet Partisi denemesi

M. Latif SALİHOĞLU
22 Ekim 2021, Cuma
GÜNÜN TARİHİ 22 Ekim 1978

Hürriyet Partisi’nin (1955-57) kurucu genel başkanı Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu 22 Ekim 1978’de İstanbul’da vefat etti.

1900 Manisa doğumlu Karaosmanoğlu Ziraat Mühendisi olmasına rağmen, yazarlığa ve gazeteciliğe merak sardı. Bazı dergi ve gazetelerde yazılar yazdığı 1925’te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası lehindeki fikir ve yorumları sebebiyle, bilâhere İstiklâl Mahkemesi’nde yargılandı. Beraat ettiği halde alınganlık yaparak basın-yayın mesleğine ara vererek memleketinde ziraatle meşgul olmaya başladı.

1946’da tekrar siyasete dönerek, Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1951-54 yılları arasında İçişleri Bakanlığı yaptı. Bakanlığı’nın sona ermesinden kısa bir süre sonra DP’den ayrıldı. Hemen ardından, CHP’nin dolaylı desteğini alan Hürriyet Partisi’nin kurucu başkanı oldu.

Görüldüğü gibi, çok renkli bir kişilik olan Karaosmanoğlu, siyasette de çok farklı kulvarlarda yer aldı. Şimdi, onun bu tarihten sonraki hayatına ve özellikle 2-3 yıl süren Hürriyet Partisi denemesine kısaca bakmaya çalışalım.

*

1955’te, Meclis’te “basın hakları”nın görüşüldüğü bir oturumda, şiddetli münakaşalar yaşandı. Demokrat Parti’nin hariçten çengel atılmış bazı milletvekilleri, muhalefetle ağız birliği yaparak, kendi partilerini yerden yere vuran konuşmalarda bulundu.

Bir süre sonra partilerinden ayrılan bu kimseler, yeni bir siyasî teşekkül kurmaya yöneldi. Aynı yıl içinde önce 19 milletvekili DP’den istifa etti. Bu kimseler, CHP’nin de desteğiyle kurulan Hürriyet Partisi’nde (HP) birleşti.

DP’den istifalar devam etti. HP Meclis’te grup kurdu. 20 Aralık 1955’de bu partinin grubu 28 üyeye ulaştı. Ama, hepsi de DP’den istifa eden kimselerdi.

DP’den ayrılarak Meclis’te grup kuran HP’nin önemli isimleri şöyle: F. Lütfi Karaosmanoğlu, Turan Güneş, İbrahim Öktem, Cihat Baban, Fethi Çelikbaş, Ekrem Alican, Raif Aybar, Enver Güreli, Kasım Küfrevi, E. Hayri Üstündağ, Ziyat Ebüzziya.

O günlerde, Nadir Nadi’nin sahibi olduğu Cumhuriyet gazetesi de, bu partinin çıkışına ve özellikle 1957 seçimlerindeki faaliyetlerine büyük destek verdi. Nadir Nadi, ayrıca Ankara’da çıkarmış olduğu Yeni Gün isimli gazetesini HP’nin adeta yayın organı haline getirdi.

*

1957 yılı Ekim ayı sonlarında yapılan genel seçimlere dört parti katıldı.

Sonuç tablosu şöyle şekillendi: Millet Partisi’nin devamı olarak kurulan CMP 4, Demokratlardan ayrılan Hürriyet Partisi 4, Halk Partisi 178 ve Demokrat Parti 424. (HP, sadece Fethi Çelikbaş’ın memleketi olan Burdur seçimlerini kazandı ve bu ilin 4 milletvekilini de almış oldu.)

Bu seçimlerde umduğunu bulamayan ve büyük hayal kırıklığı yaşayan Hürriyet Partisi, siyasî hayata devam edemedi. 28 Kasım’da toplanan parti kongresi, kendi kendini fesih ve bütün malvarlığıyla birlikte CHP’ye katılma kararı aldı.

Böylelikle, bu partinin ne maksatla kurulmuş olduğu da kendiliğinden anlaşılmış oldu.

Şifahen de dinlediğimiz merhum Selahaddin Akyıl’ın hatırası

1957 yılıydı. Isparta’da Üstad’ı ziyarete gittik. Bizi kabul ederek hasbihalde bulundu. 

...Daha sonra Hüsrev Ağabeyin ziyaretine gittik. O da  Kurân’ı göstererek, “Beni değil, Kurân’ı ziyarete gelmişsiniz’ diyerek söze başladı.

Burdur’da Hürriyet Partisi seçimi (27 Ekim 1957) kazanmıştı. Belki Isparta’da da kazanacaktı. Fakat, Üstad Bediüzzaman’ın (DP lehinde tavır izhar etmesi), sandık başına gitmesi ve oyunu (alenen) DP’ye kullanması, onu (HP’yi) çökertmişti. Onun için, bize en çok hücum eden Hürriyet Partililer olmuştu.

Hüsrev Ağabey, bu meseleye temasla ve tasvipkâr olmayan bir tavırla, “Üstad sandık başına gittiği için, bize hücûm geliyor” dedi. (Son Şahitler–4: 199)

Okunma Sayısı: 1642
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • Said Yüksekdağ

    22.10.2021 15:01:38

    Allah razı olsun Latif Ağabeyim.. Hürriyet Partisinin serencamını, neden kurulduğunu ve asıl amacının ne olduğunu yazınız vesilesiyle öğreniş olduk. Üstad Hazretlerinin açıktan oy kullanması ve Hüsrev Ağabeyin tasvipkâr olmayan beyanda bulunması da üstüne durulması gereken bir konu diye düşünüyorum.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı