Hal bu ki, Rusya geçtiğimiz yıl boyunca Nükleer Anlaşma hususunda ABD ile İran arasında arabuluculuk yapmıştı. Bununla birlikte Ukrayna’yı işgaliyle birlikte Rusya’nın engeline, bir de İran’dan Ayetullah Ali Hamaney, İranlı diplomatların ABD ile doğrudan müzakerelerini yasakladı.

ABD ve AB başta olmak üzere Batılı uluslararası kuruluşların şiddetli ve geniş çaplı yaptırımlarının hedefindeki Rusya, kendi güç ve çıkar ilişkilerini düşünerek İran Nükleer Anlaşması’nı üstü kapalı bir şekilde tehlikeye atmakla tehdit etti. Çünkü Rusya son yaptırımların olumsuz etkisini fazlasıyla hissediyor. Hatta Rusya’nın, yaptırımlara hedef olmada İran’ı bile geride bıraktığı belirtiliyor. Ayrıca Batı’nın, Rus petrol, doğalgaz ve kömür gibi enerji ürünlerine uyguladığı ambargonun etkisindeki Moskova yönetimi, İran enerji ürünlerine karşı uygulanan yaptırımları sonlandıran bir Nükleer Anlaşma’dan yana değil. Tahran’a karşı yaptırımların kalkması, Rusya’nın yerine İran enerji ürünlerinin ikamesi anlamına gelmektedir. Böyle bir durumda Batı’nın, Ukrayna’daki savaşta Rusya’ya karşı eli güçlenecektir.

Diğer taraftan İran, Rus teknolojisini kullanıyor, ABD düşmanı ve maruz kaldığı yaptırımlardan dolayı Rusya’ya daha yakın duruyor. İran’ın uluslararası enerji sektöründen izolasyonunun Rusya’nın çıkarlarına uygun olduğu değerlendiriliyor. Konu hakkında Rusya Çağdaş İran Çalışmaları Merkezi Başkanı Recep Safarov da “Batı yönelimli bir İran, Rusya için nükleer silahlı bir İran’dan daha kötü olur ve Rusya’nın çöküşüne yol açar” iddiasıyla zikredilen aktörlerin mücadelesinin arka planını gözlemliyor.

Rusya 19. yüzyılın başlangıcından itibaren İran’ın Kafkasya’daki topraklarını zamanla ele geçirmiştir. Ayrıca Sovyetler Birliği 1946 gibi yakın bir tarihte, İran’ın kuzeybatıdaki Azerbaycan eyaletini işgal etmişti. Dönemin ABD Başkanı Harry Truman’ın girişimleriyle işgal sonlandırıldı. Günümüzde ise, Rusya ve İran stratejik ortaklar, ABD ve İran da düşman kategorisindeler. 

Demek ki devletler, uluslararası ilişkiler teorilerinden Realizm’in “güç ve çıkar” ilişkilerini öncelemektedirler. Hem Ukrayna’daki savaş hem de muhtemel Nükleer Anlaşma ile İran enerji ürünlerini uluslararası piyasalara sevk edebilir. İhtimal dahilindeki böyle bir gelişme kuşkusuz İran-Rusya ilişkilerinde soruna yol açacaktır. Ancak şu an için Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, uluslararası sistemde her hangi bir büyük değişime neden olmadı. Tam tersine ABD, AB, NATO vd. uluslararası ittifakların saflarını sıklaştırdı. 

Sonuçta Rusya ve İran’da lider kadrolarında değişiklik olmadıkça, Batı’ya karşı mevcut pozisyonu ve uğradıkları muhtelif izolasyonları iki ülkeyi daha fazla birbirine bağımlı hâle getirecek ve yaklaştıracaktır. Ukrayna’daki savaşta ciddi bir değişiklik olursa ve bu uluslararası sistemi derinden etkilerse, Rusya ve İran ilişkilerini tekrar değerlendirmekte fayda vardır.