Körleştiriyor insanı, derin manaları okuyamaz hale getiriyor. Her şeyin kışrıyla, kabuğuyla meşgul ediyor.

Deneyin isterseniz, onlarca soru hazırlayıp, yakından tanıdığınızı düşündüğünüz (anne, baba, evlât, kardeş, dost) sevdiklerinize bir bir sorun, siz sadece dinleyin. Onları ne kadar tanımadığınızı anlayacaksınız.

Anne kucağına, eşe, çocuğa, arkadaşa, dosta; yemeye içmeye; görmeye, işitmeye, yürümeye; hasılı dünyaya, dünyalıklara hiç kopmamacasına alışıveriyor insan. Günaha bile alışıyor, müptelâ oluyor. Tehlikeli bir alışmak.

Alıştığımız varlıklar gözümüzde, gönlümüzde âdileşiyor, sıradanlaşıyor, değersizleşiyor. ‘Alışma’, ‘biliyorum, tanıyorum’ zannını besliyor. ‘Sensiz yaşayamam’la başlayan aşkların, bir müddet sonra ‘Senle yaşayamam’a dönüşmesi; ‘alışma’nın, ‘ülfet’in sonucu. Alışmanın, muhakemesi yok.

Beyefendinin, on yıllardır tanıdığını düşündüğü akrabasına, bir konuda, daha önce hiç duymadığı kelimelerle, bilgi dolu konuştuğunu görünce; “Oooo akrabam, sen neymişsin be!” diyerek şaşkınlığını ifade etmesi, ilginçti. Yapıştırdığımız etiketler erimiş neredeyse. Bu bizim cehaletimiz işte.

Tanıdıklarımıza alışınca böyle oluyor. Ondaki derinliği dinleme, zenginliği merak etme, farklı bakış açılarından istifade etme kayboluyor. Bir kitabın birkaç sayfasını okuyup, ‘tamam anlaşıldı’ demek gibi bir şey bu. Yüzeysel tanımaklar, bakar körlükler, bilmemekler, bilmediğini de bilmemekler hasıl oluyor. Sevdiklerimizle yeniden mi tanışmalı yoksa!

Bediüzzaman, alışmayı, ülfeti; ”… cehl-i mürekkebin hemşiresi ve nazar-ı sathinin annesi…’ diye tarif ediyor. Kara cahillik ve alışmak (ülfet) kız kardeşler ve nazar-ı sathî (yüzeysel bakış) yine ülfetin (alışma) çocuğu.

Ülfet (alışmak), nimeti nimet olarak görememeyi ve onun şükrünü eda edememeyi netice veriyor. En büyük körlük bu olsa gerek. 

Yeniden bir bakışa, ülfeti yırtmaya, alışmadan tanışmaya ve şükretmeye ihtiyacımız var. Hiç bitmeyecek tanışmalara muhtacız; insan/âlem her an yeniden yaratılıyor zira. Bir an öncesinin insanı, bir an sonrasında aynı değil.