Bu zaman cemaat zamanıdır.
Ehemmiyet ve kıymet, şahs-ı manevîye göre olur. Maddî ve ferdî ve fâni şahsın mahiyeti nazara alınmamalı. Hususan benim gibi bir biçarenin kıymetinden bin derece ziyade ehemmiyet vermekle, bir batmanı kaldırmayan zaif omuzuna binler batman ağırlığı yüklense, altında ezilir.1
Cemaat; cem etmekten, bir araya gelmek fiilinden türemiştir. İslam dininde dini faaliyetlerin yapıldığı ortamlara bu tabir kullanılır. Bediüzzaman’ın bu zaman için, “zaman cemaat zamanıdır” sözü, geçmiş asırlardaki cemaatleri akla getirebilir. Çünkü İslam dininde cemaatleşme Resulullah’dan (asm) bu yana var.
Bu ahir zamanda hayır da şer de şahs-ı maneviye geçmiş. Bediüzzaman Hazretlerinin “Ehl-i dalâletin zilletindendir ittifakları”2 durum tespitini dikkate alarak, biz ehl-i diyanet de hayırlarda ittifak ederek hareket etmemiz gerekir.
Başka yerde Bediüzzaman Hazretleri “Bu zaman cemaat zamanıdır. Ferdî şahısların dehası ne kadar hârika da olsalar, cemaatin şahs-ı manevîsinden gelen dehasına karşı mağlûb düşebilir.”3 tespitinde bulunarak şahs-ı manevinin ehemmiyetini nazara verir.
Evet, zaman cemaat zamanıdır. Şahıs değil, şahs-ı manevi zamanıdır, yani ortak akılla, istişare ile meşveret ve şura sistemiyle hareket etmek zamanıdır. Kişi, dahi de olsa bu sisteme girerek kuvvet vermeli. Bediüzzaman Hazretleri ziyaretine gelenlere Risale-i Nur’u okumalarını, aradıkları her şeyi Risale-i Nur’da bulabileceklerini ifade etmiştir.
Bediüzzaman Hazretleri, talebelerine “Bundan sonra her meselemizde emir, Risâle-i Nûr’un şahs-ı mânevîsini temsil eden has şâkirdlerin ve sizlerindir. Benim de şimdi bir reyim var.”4 diyerek, şahsi manevinin ehemmiyetine işaret etmiştir.
Bediüzzaman Hazretlerinin, zaman cemaat zamanıdır sözünden, ‘tek adam devri’nin bittiğini de anlamak mümkündür.
Bediüzzaman Hazretleri Sünûhat’ta, “Eski zamanda değiliz. Eskiden hâkim bir şahs-ı vahid idi... Şimdi ise, zaman cemaat zamanıdır. Hâkim, ruh-i cemaatten çıkmış az mütehassıs, sağırca, metin bir şahs-ı manevîdir ki, şûrâlar o ruhu temsil eder.”5 izahı konumuza açıklık getirir.
Dipnotlar:
1- Kastamonu Lahikası, 2- 20.Lem’a 1.Nokta, 3- Emirdağ Lahikası-I, 4-A.g.e, 5-Sünûhat