Olur da olmaz da.
Hem olur hem olmaz.
Ne olur ne olmaz.
Bazen olur bazen olmaz.
Sorunun cevabı önce devletin ne olduğuna bağlı.
Meselâ devlet Anayasalı bir devlet ise ve Anayasasında “devlet içinde devlet olur ve olmalıdır, bu; demokrasinin, hukuk devletinin, yerinden yönetim ilkesinin bir gereğidir” yazıyorsa “devlet içinde devlet” olur, fakat “devlet içinde evlat” olmaz.
Ama…
Devletin Anayasasında ne yazarsa yazsın, devlet edenlerin aklında yarı tanrısal yetkilere sahip bir devlet hayali ve imajı varsa…
Ve vatandaş da vatandaş olmanın şuurundan uzaksa…
O vakit “devlet içinde devlet” olmaz. Sadece “devlet içinde evlat” olur. Güzel olur.
Bu evlat çok da yakışır o devlete ve o millete. Hatta her devlet imrenir ve taklit eder o devleti. Her ülke örnek almak ister.
Hem “hu iz devlet” mi dediniz.
“L’état c’est moi, karrrdeşim!”
Yani; “Devlet kim mi dediniz. Devlet benim yahu. Başka kim ve ne olabilir ki!”
Atalarımız ne dediler: Ya devlet başa ya evlet leşe.
Ya da başka ifadeyle:
“Saray içinde muteber bir nesne yok evlet gibi,
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.”
Bir de evletin kim olduğuna bağlıdır sorunun cevabı.
Meselâ evlet öz evlatsa devlet içinde de olur dışında da. Hatta yurt dışında ve akıl dışında dahi olabilir. Biz ona evlet demeyiz. Ne dediğimizi kimse bilmez. Biz biliriz.
Meselâ evlet seçilmiş damatsa devlet içinde de olur üstünde de. Biz ona da evlet demeyiz. O zaten evlidir, evi vardır, evlettir artık O. (Dikkat edin, artık o “o” büyük yazılan O’dur.)
Meselâ evlet devşirme evlatsa… Hakkında konuşmak da yazmak da yasaktır.
Meselâ o evlet mahalli devletse durumuna bakarız. Bizim mahalleden bir mahalli idare ise mesele yok. Ama karşı mahallede bir devletse…
Yok devenin bale pabucu! Ona da izin verecek değiliz.
Biz atalarımızdan bembeyaz TV’de böyle gördük, böyle öğrendik:
Evlet evlet dedikleri birkaç melek birkaç huri. İsteyene ver onları, bana iktidar gerek.
Zira o olunca her şey olur. O yoksa hiçbir şey tat vermez hayatta. Eskiden öyle demiyorduk, ama şimdi öyle. Mücerrebdir.
(Not: Perşembe günkü yazıya leffen özür için yazılmıştır. Laffola.)