Bir okuyucumuz, 23 Mayıs 2024 tarihli, “Ülkemizin huzuru imân ve zekâta bağlı!” başlıklı yazımızdaki, “Türkiye’nin 55 milyar dolar zekât potansiyeli var.1 Bunu 81 ile bölersek herbirisine 679 küsür milyon dolar düşer. Zekât kurumsal olarak toplanır, tevzi edilir, rantabl kullanılırsa kaçar fabrika, teknolojik yüksek eğitim müesseseleri kurulur. Evet, müthiş bir varidat, yani, gelir kaynağı, “Zekâttır…”2 tesbitimiz üzerine, “Bu nasıl olacak?” diye sordu.
İman başta Alim, Hakim (hikmet); Sani’ (sanat); Rezzak, Muktesit (iktisat, ekonomi), Rab (terbiye, eğitim) olmak üzere sair Esma-i Hüsna, yani, marifetullah bilmek, öğrenmek, anlamak ve özümsemekle oluşur. Yani, her bir fen, sosyal, manevi ilim bir Esmaya dayanır. Mesela, Hukuk, adalet Hak, Adil; talim, eğitim, terbiye ve yönetim Alim, Rab, Rahim, Mucib, Sâdika’l-Vad (sözünde durmak); matematik, fizik, kimya Mukaddir, Hakim; tıp Şâfi’, Kâfi, Muâfi; temizlik, hijyen Kuddüs, Mutahhir; ekonomi Rezzak, Muktesıt; sanat, estetik Sani’ ve Cemil gibi... Bir hadiste 99’u sayılan Esma-i Hüsna’yı anlayan, özümseyen ilim, sanat, teknoloji (bu da ilme ve Alim ismine dayanır) hak, hürriyet, adalet ve dolayısıyla ekonomide de derinleşir, gelişir…
Demek ferdi ve sosyal gelişme tevhid, yani, iman, ibadet ve zekâta gereken hassasiyetin gösterilmesi derecesindedir. “Cenab-ı Hakkın emirlerine ve nehiylerine itaat ve inkıyadı tesis ve temin etmek için, Saniin azametini zihinlerde tesbit etmeye ihtiyaç vardır. Bu tesbit de ancak akaid ile, yani ahkam-ı imaniyenin tecellisiyle olur. İmani hükümlerin takviye ve inkişaf ettirilmesi, ancak tekrarla teceddüd eden ibadetle olur.”3 Tefekkür de ilim de farzdır ve ibadettir!
İmânlı kişinin dağ gibi hazır para ve malını kendisi, zekât kısa zamanda yer! Faize yatırmak da haram. Zekât vermemek için zekât düşmeyen yüz milyonlarca fabrika, iş sahasına yatırım yapmalı. Yolsuzlardan korunmak için de “imanın özelliği hürriyet”, adalet ve şeriat olan meşrutiyet (meşveret, şeffaflık, sorgulamayı) ihya… Aile terbiyesi ve eğitim sistemi de bunun üzerine bina edilirse ülke kalkınır, fakir çalışır, toplum da zenginleşir.
İman esaslarını yüzlerce alt başlıkları ve Esma-i Hüsnayı tüm yönleriyle ispat ve izah eden “Bu risaleleri ve bu dersleri bir sene anlayarak ve kabul ederek okuyan, bu zamanın mühim, hakikatli bir âlimi olabilir.4 Demek ki, bir senede medeni toplum seviyesine çıkmak mümkün.
Dipnotlar:
1-tdv.org/tr-TR/turkiyenin-zekat-potansiyeli-55-milyar.; 2-Münâzârât, Enst./intr., s. 129.; 3-İşaratü’l-İ’caz, s. 141.; 4-Lem’alar, s., 171.