Bundan bahsetmek istiyorum. SWOT Analizi; İngilizce A-Strengths, B-Weaknesses, C- Opportunities, D-Threats kelimelerinin ilk harflerinden oluşmuş bir yapıdır. Türkçeye çevrildiğinde, sırasıyla 1- Güçlü yönler, 2- Zayıf yönler, 3- Fırsatlar ve 4- Tehditler olarak isimlendirilir.
Aslında, maddî dünyasında ekonomik göstergelerin analizi için uygulanan bir yöntemdir. Kısacası bir şirketin piyasa şartlarına ayak uydurabilmesi ve ayakta kalabilmesi için geliştirilmiş bir analiz yöntemidir. 1960’lı yıllarda, Amerikalı iş adamı, Albert S. Humphrey tarafından geliştirilen SWOT Analizi, şirketler, kişiler ve ürünler için bu güne kadar kullanıla gelmiştir.
SWOT Analizinin 4 temel değeri vardır, bu temel değerleri kısaca şöyle açıklamak mümkündür;
A- Strengths – (Güçlü Yönler): Bir iş veya projenin başkalarına göre daha fazla avantaj sağlayan özellikleri
B- Weaknesses – (Zayıf yönler): İşletmeyi ya da projeyi başkalarına göre, dezavantajlı hale düşüren durumlar,
C- Opportunities–(Fırsatlar): İşletme veya projenin geliştirilmesi adına yararlanabileceği unsurlar,
D- Threats – (Tehditler): İşletme ve/veya proje için sorun oluşturacak unsurlar, risk oluşturan durumlar.
Şirketlerin analizi için geliştirilmiş olan bu yöntemi, maddî manevî bir fabrika suretinde bir organizasyon olan insan için yapabilir miyiz? Her insan hayatı boyunca mutlaka bir SWOT analizi yapmalı mı? “Ne durumdayım” ve “Neler yapabilirim’’i belirleyebilmeli mi? kısacası hayatının hem dünya hem de ahiret yönlerinin röntgenini çekebilir mi?
İlk iş olarak insanı tanımlamak gerekiyor:
1- Güçlü yönlerimiz: Kuvve-i akliye, kuvve-i şeheviye ve kuvve-i gadabiyede nefsi terbiye ederek, Peygamberimizin (asm) ahlâkını kendimize rehber etmede sebat gösterebilmek,
2- Zayıf yönlerimiz: Toplum içinde sosyal, içtimaî, ticarî ve aile ilişkilerindeki kullukla olan irtibatlarımızın durumundaki eksiklikler.
3- Fırsatlar: Az bir eforla ahiret hayatımızı kazanabileceğimiz zamanların bizlere verilmiş olması. Cuma günü Cuma namazı vakti, Kandil geceleri, Üç aylar, Kadir Gecesi gibi.
4- Tehditler: Aile, sosyal, içtimaî noktalarda, tehdit olarak algıladığımız, kulluktan uzaklaştıran her türlü fiiller.
Buradan yola çıkarak, Cenab-ı Hak tarafından bizlere verilen birçok imkân var. Bunların her biri bir biri ile bir zincir oluşturuyor. Bunlara öz sermayemiz olarak baktığımızda ki bunlar; kalp, ruh, sır, hafî, ahfâ, vicdan, âsab, his, akıl, hevâ, kuvve-i şeheviye, kuvve-i akliye ve gadabiye, saika, şâika ve hiss-i kablel’l-vuku, rüyalar gibi çok lâtifeleri görüyoruz.
Rabbimizin bizlere emaneten verdiği birçok öz sermayemiz var. İşte tam da burada en iyi ve kaliteli ürünün ortaya çıkması için, ‘’SWOT‘’ analizini mutlaka yapmalıyız.
Peki, bunu yapabilmenin şartları nedir? Kâinatın küçük bir misali olan insanın kendine dönersek verilmiş olan bu zincirleri, SWOT analizi ile değerlendirsek nasıl olur?
“Acaba bakiye tebdil edip ibka etmek çaresi yok mu?” Bu soruya cevap aramak için analiz yaptığımızda karşımıza Bediüzzaman’ın yaklaşımı ortaya çıkıyor. ‘’Emaneti sahib-i hakikîsine satmak. Ki SWOT analizimizi bu yönde yapmalıyız.
Meselâ akıl nimetini alıp bu yolu izleyelim. SWOT analizinde ne çıkacak görelim. Meselâ akıl bir alettir. Eğer Cenâb-ı Hakk’a satmayıp belki nefis hesabına çalıştırsan, meş’um ve müz’iç bir alet olur. Aklımızı O’na satmamak zayıf yönümüz olur. Sattığımızda ise her kapıyı açan bir anahtar rolünde kavuşur.
Kısacası akıl, Allah (cc) yolunda kullanılmak üzere verilmiş. O’nun yolunda kullanılmadığında ise meşum bir alet olması, ‘zayıf halkan’ (Weaknesses) olabilir.
Meselâ kalp, sadece bir et parçası değil, imanın mahalli olduğu gibi, en evvel Sâni-i arayan bir yerdir. İmanı elde edebilmek için ise kalbi gerçek sahibinin emrine verebilmekten geçer. Bu da güçlü yönümüzü oluşturur.
“Kendini bilen, Rabbini bilir” sırrınca, kendimizin iyi bir analizini yapıp Rabbimizi de daha iyi bilmenin ve sermayemizi en istifadeli şekilde kullanmanın yolunu bulmalıyız.
Kaynaklar: B. Said Nursî, Lem’alar (16. Lem’a ve Sözler, (6. Söz)