Bilindiği gibi Cumhurbaşkanı’nın her fırsatta “ekonomide şahlanış dönemi”nden dem vurmasının ardından Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, atanır atanmaz ekonominin ne kadar iyi gittiğini “gözlerindeki ışıltı”yla açıklamıştı.
Bir “yandaş kanal”da kahkahalarla “Hani şöyle hayal edersiniz ya ‘bir uyusam da altı ay sonra uyansam’ diye… Bir uyuyun altı ay sonra uyanın Türkiye’de, çok farklı noktalara gidecek enflasyon…” diye başta enflasyon olmak üzere bütün ekonomik verilerin düzeleceğini söylemişti. Bakan’ın bu sözlerinin üzerinden altı ay geçti; altı ay önce enflasyon resmi rakamlarla yüzde 30’lardaydı, şimdi yüzde 63.50; gerçek enflasyon ise yüzde 160’ları aşmış. Keza daha geçen sene litresi 7-8 lira iken son bir yılda yüzde 200’den fazla zam yapılan mazotun - benzinin litresi 11-12 liraydı, 27-28 liraya çıkmış.
Bankalar, devletin bankası Merkez Bankası’ndan yüzde 14’le aldıkları paraları yüzde 28 faizle vatandaşlara ve devlete satıyor. İhtiyaç kredisi faizi yüzde 23’ten 29’a, taşıt kredisi faizi yüzde 21’den 26’ya, konut finansmanı faizi yüzde 19’dan 36’ya yükselmiş. Yani kamuoyuna karşı “faizleri düşürdük” propagandasının aksine faizlerin kat kat artmasıyla “faiz lobisi” bankalar ve faizciler kazanç üstüne kazanç sağlıyor.
Hâsılı “kim uyudu” bilmeyiz ama Bakan’ın hayalinin aksine başta enflasyon olmak üzere bütün ekonomik göstergelerin altı ay öncesine dönmüş hatta daha da geriye gidiyor. Böylece Bakan’ın “altı ay sonra uyansam” ütopyası da boş çıkıyor…
VAZİYET
TÜİK de “baskılar”dan bîzar!
TÜİK’in enflasyon ölçme sepetindeki ürünleri değiştirerek tepeden gelen “tepeden tâlimat”la iktidardakilerin “isteği”ne göre enflasyonu sürekli ve kat kat düşük gösterdiği herkesin mâlûmu.
AKP iktidarında, “emir”le enflasyon verilerini değiştirdiğine dair tartışmalarla gündeme gelen TÜİK’te son altı yılda altı kez başkan değişti, yardımcıları görevlerinden “afları”nı istediler.
3 Haziran’da enflasyon rakamlarının açıklanmasından bir gün önce TÜİK’in yedi çalışanının birden rapor alıp izne çıkması, enflasyonun duyurulduğu gün Tüketici Fiyatları Grup Başkanı’nın sağlık sorunları “gerekçesi”yle görevinden ayrılması tepkisi istifhamları teyid ediyor.
Vaziyet şu ki ekonominin güven vermesi, gerçek verilerin doğru olarak gösterilmesi için istatistik kurumların bağımsızlığını esas alan beynelmilel Birleşmiş Milletler kuralı çiğneniyor. TÜİK’e politik maksatlarla rakamlara takla attırmakla doğrudan suç işleniyor. Bu yüzden TÜİK çalışanları da siyasi direktifli tevessül edilen tahriflerden rahatsızlar; suç olan rakamları çarpıtma işgüzârlığının “bir parçası” olmak istemiyorlar.
GARABET
“Akaryakıt zamları müzayedede”
Hatırlanacağı üzere Cumhurbaşkanı, Venezuela, Surinam ve Zimbabve sırasında, Angola ve Haiti kulvarında kalan, dünyada beşinci, Avrupa’da ve OECD’de açık ara ile birinci çıkan enflasyonu görmezden gelerek “Amerika’da, Avrupa’da enflasyon felâket!” diye kıyaslamıştı.
“Dünyada en ucuz akaryakıtı kullanıyoruz; Avrupa’da, Almanya’da kuyruklar var, Amerika’da benzin yok” iddiasını ileri sürmüştü. Bunun üzerine tanzim satışlar önündeki “pahalılık kuyrukları”nın “varlık kuyrukları” olarak çarpıtıldığı gibi “iktidara iliştirilmiş besleme yandaş medya”da her zam öncesi akaryakıt satış istasyonlarının önündeki uzun kuyruklar “ucuzluk kuyruğu” olarak övülmüştü.
Oysa Avrupa’da enflasyon yüzde 4-7; savaş halinde Ukrayna ve Rusya’da bile yüzde 16-17’de kalmakla Türkiye’de resmi enflasyonun en az on, gerçek enflasyonun en az yirmi katını aşıyor.
Çarpıcı olan, Hazine ve Maliye Bakanı gibi Dışişleri Bakanı’nın da bu havaya kapılması. “Geçen Amerika’daydım, gittiğim gün akaryakıta pompada bir günde 18 cent zam geldi. Amerikalılar akaryakıttaki sürekli fiyatların artışını, zamları bir müzayededeki açık arttırmaya benzetiyorlar; ‘arttıran var mı, beş, on, on beş, yirmi falan’ diye artık espriye dökmüşler” ifadeleriyle “normalleştirme”ye yeltenmesi. Benzine 1 lira 20, motorine 1 lira 40 kuruş zammı gibi gün aşırı peşpeşe birer - ikişer lira gelen fahiş zamları Amerika’daki zamlarla kıyaslaması. (gazeteler, 3.6.22)
Görünen o ki fiyaskolar arttıkça, iktidardakilerden savrulan garabetlerin ardı arkası kesilmiyor…