TESBİT
“İktidara ilişik medya”da her fırsatta Türkiye’nin “küresel güç” olduğu propagandası yapılıyor. “Türkiye’yi küresel güç haline getireceğiz” diyen Cumhurbaşkanı’nın ancak Nisan 2020’de tamamının yerlerine yerleştirileceğini bildirdiği S-400’lerle Türkiye’nin küresel güç olacağı pompalanıyor.
Oysa konunun uzmanları, “küresel güç” olabilmenin “dünyanın birkaç bölgesini aynı zamanda kendi çıkarlarına göre şekillendirme ve bu bölgelerde avantajlı jeopolitik dengeleri kurabilmek yeteneğine sahip olmak” anlamına geldiğini belirtiyorlar.
Bu açıdan 2009’da “küresel güç olmanın kriterleri”ni araştıran Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, 2017’de basılan “Küresel Güç Mücadelesi, 21’nci Yüz Yılda Jeostrateji” adlı kitabında konuyla ilgili jeopolitik vizyon ve dış politika stratejileri eksenini tanımlıyor.
(Radikal.com.tr, 15.8.2009)
Buna göre, bir ülkenin “küresel güç” olarak nitelendirilebilmesi için öncelikle üretim, pazar ve ihracat yetenekleri ile küresel çapta gelişmiş bir ekonomik yapı; üretimde ve ihracatta küresel sıralamada üstünlük, küresel ekonomiyi etkileme ve yönlendirme kapasitesi, küresel ekonomik kurumlarda etkin olması; güçlü finansal sistem, küresel finansı ve küresel finans merkezlerini etkileme yeteneği, küresel ticarette kullanılan ve itibar gören para biriminin olması icâb ediyor.
Keza, enerji ve stratejik ham madde üretim kapasitesi veya bu kaynaklara tahditsiz erişim, deniz ticaret yollarını ve enerji ulaştırma hatlarını kontrol işlevinin bulunması lâzım.
Ayrıca avantajlı jeopolitik konum, küresel güç mücadelesinde etkinlik, küresel ve bölgesel güçleri etkileme ve dengeleme; Birleşmiş Milletler ve benzeri ulus üstü kurumlarda etkin olma, gerektiğinde siyasi ve askeri koalisyonlar oluşturarak güç artırma ve kabiliyetinin olması...
Ve bütün bunlara ilâveten, eğitimli genç nüfus, sağlam demografik yapı; evrensel kültürel yapı ve kültürel etkinlik; bütün kurumları ile güçlü devlet yapısında stratejik vizyon geliştirme ve uygulama; deneyimli ve etkin diplomatik altyapı ile yumuşak gücü küresel amaçlarla kullanma yeteneğinin bulunması “küresel güç” olmanın olmazsa olmazlarından.
Neticede, “Türkiye’nin küresel güç olduğu” iddialı “kavram sapması”nda “joepolitik megalamoni”yle rasyonel olmayan ütopyaların Türkiye’ye büyük zararlar verdiği tesbitleri yapılıyor.
VAZİYET
Hep hüsranla sonuçlanıyor…
Vakıa şu ki bir yandan “küresel güç” iddiasında bulunan “iktidar cenâhı”, diğer yandan Ankara’nın Washington ve Moskova arasında gidip gelen politikalarla akametsiz çıkmazda.
ABD ile Rusya arasında gidip gelen dış politikada en son güdümündeki kantonlar üzerinden yanıbaşında “koridor devlet”le Suriye’yi bölüp parçalama peşindeki YPD/YPG’yi silâhlandırıp şımartan; Cumhurbaşkanı’nın ikrarıyla, kontrolünü Türkiye’ye verilmediği “güvenli bölge”de Trump’un “20 mil (32-35 km) vaadi”ne rağmen “Amerikalılarla (5-10 km) daraltma mutâbakatına varılırken, İdlib’deki gözlem noktalarına peşpeşe yapılan saldırıların durması için Ankara’dakiler Moskova’ya ricada bulunup arabulucu olmasını istemek durumunda kalıyor.
Cumhurbaşkanı, Suriye’den “yeni göç dalgası”na karşı “‘Güvenli bölge’ olmazsa kapıları açarız!” diye yakınıyor.
Fiyaskosu resmen ilân edilen Suriye politikasındaki akamette açığa çıktığı gibi sapılan yanlış politikalar hep hüsranla sonuçlanıyor.
İLGİNÇ
“Acayip şeyler…”
Geçen hafta acayip bir şey oldu. Memleketi Rize Güneysu’ya gelen Cumhurbaşkanı, Ayder projesi hakkında, “O salıncaklar filan böyle acayip şeyler, bunları temizleyip hazırladığımız projeyi hayata geçireceğiz” dedi. (gazeteler, 24.8.19)
Bu sözleri, Ayder’deki çirkin yapılaşma ve eğlence merkezi haline getirilmesinin engelleneceğine yorumlanırken çok geçmeden bölgeyi gezen partisinin Rize milletvekilinin “Ayder’de bir dönüşüm başlatıyoruz. Otopark ihalesi ve otel yapılmaya başlanacak. Dönüşüme tabi tutulacak binaların yapı çalışmalarına başlanacak. Ayder’i dünyanın en önemli turizm merkezi haline getirme gayretinde olacağız. Ayder, Sayın Cumhurbaşkanımızın da üzerinde titizlikle durduğu görüntüye dönmüş olacak” açıklaması, “Ayder projesi”nin de “kentsel dönüşüm” paravanında betonlaşma olduğu ortaya çıktı. (AA, 1.9.19)
Partisinin Rize’de toplantısında “Allah’ın bize verdiği Ayder bambaşka, ama biz Ayder’i kirlettik, rezil ettik. Ayder’i kentsel dönüşüm değişimle şanına yakışır bir hale getireceğiz. Aynı değişim dönüşümü Uzungöl’de de yapmamız lazım’’ hayıflanmasından iki yıl sonra “Ayder projesi” paravanında Ayder resmen betonlaştırılıyor. (DHA, 8.8.19)
Hulâsa, “acayip şeyler” olan “o salıncaklar” sökülüp yerine otopark, otel gibi, “acayip şeyler” dikilecek! Acayip…
SÖZÜN ÖZÜ
“Siyasetin çoğu yalancılık; ve bilmeyerek ecnebî parmağına âlet olmak ihtimâli var”
Bediüzzaman,
(Mektûbât, 64)