Devletler ve milletler için eğitim, hem en önemli hem de en zor işlerin başında gelir. Eğitim meselesini halledebilen milletler “en büyük düşman” olan cehaleti mağlup etmiş demektir ki bu hedefe ulaşabilen ülkeleri ve milletleri tebrik ve takdir etmek icap eder.

Ülkemizdeki eğitim siteminin iyi işlemediği herkesin bildiği bir sır. Elbette bu noktadaki sıkıntılar sadece günümüzle sınırlı değil. Fakat her geçen gün daha düzelmesi umulan sistemin, tam aksine daha da kötüye gittiğini gösteren emareler var.

Geçenlerde, büyük çoğunluğun iktidar muhibbi olduğu bir sohbet ortamında; kendisi de iktidar taraftarı olan bir üniversite öğretim üyesine “Hocam, eğitimde durum nedir? İşler nereye doğru gidiyor?” diye soruldu. Bir dönem Milli Eğitim Bakanlığında da çalışmış ve şu anki ‘karar vericiler’i de yakından tanıyan, hatta bazı projelerde beraber çalışmış olan öğretim üyesi; orada bulunanların beklemediği şekilde tek kelime ile şöyle cevap verdi: “Berbat.”

Tabii ki bu cevap orada bulunanları memnun etmedi. Bunun üzerine biz de, “Hatta berbat bile değil” diye mukabele ettik. Profesör olan ‘uzman’ımız tasdik ederek “Doğru, berbat bile değil” demek durumunda kaldı.

Eğitimde yapılan işler var, ancak bunlar ekseriyetle bina ve maddî konularla sınırlı. Ahlâklı, başarılı ve dünyadaki emsalleriyle rekabet edebilen bir nesil yetiştirebildiğimizi kim söyleyebilir? Ayrıca mevcut durumdan memnun olan veli, öğretmen, idareci, uzman ya da bir siyasetçi var mı? Büyük çoğunluğun şikâyetçi olduğu bir ‘sistem’in başarılı olduğu iddia edilebilir mi?

Bir habere göre devlet burslarının ekonomik kriz karşısında yetersiz kalması ve özellikle barınma ve beslenme maliyetlerindeki aşırı artış öğrencileri eğitimden koparıyormuş. Haberde çizilen tablo şöyle: “Yaşanan ekonomik kriz öğrencilerin eğitimlerini sürdürmelerini zorlaştırıyor. Gençler, yükseköğrenimi yarıda bırakarak ailelerinin yanına dönmek zorunda kalıyor. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) 2024 yılında başvuran aday sayısı, geçen yıla göre yüzde 13.91 oranında azaldı. 2018-2022 yılları arasında ülke genelinde 1 milyon 957 bin öğrenci eğitimini bırakarak üniversiteden ayrıldı. Üniversiteden ayrılma nedenleri arasında ekonomik kriz nedeniyle işsizlik ve yoksullaşma ilk sırada geliyor. Gerek başvuru sayısında son bir yılda yaşanan azalma gerekse sınava başvuru yapmasına rağmen girmeyenler ve üniversiteyi terk eden sayısında görülen artış gençliğin yükseköğretim umutlarında büyük bir kırılma (olduğunu gösteriyor).”

Her gün ‘ekonomi’ derken ‘eğitim’i unutmak hepimize pahalıya mal olabilir ve oluyor. Bu meseleyi masaya yatırıp doğru ve kalıcı çareler bulmak mecburiyetindeyiz. Elbette herkesin üniversitede okuması icap etmez. Fakat üniversitede okumayan ya da okuyamayan gençleri ne yaptığını ya da ne yapması gerektiğini de planlamak gerekli değil mi? Okula gidemeyenin çalışacağı iş sahaları hazır mı? 

Eğitimi mevcut ‘berbat’ durumundan kurtarmak hepimizin işi. O halde hep birlikte bunun için çalışalım.