Adalet, sadece mahkemelerde değil, her yerde bizi karşılamalı. Dolayısıyla sağlık imkânlarına ulaşmak da adalet ve eşitlik çerçevesinde olmalı. Tekrar hatırlatmakta fayda var ki, işin özü, devlet imkânlarına herkes mümkün olduğu kadar eşit şartlarda ulaşabilmeli. 

Diyelim ki Türkiye’nin bir yerinde herkes bir günde doktora ulaşıp rahatça tedavisini oluyor, ama başka bir ilinde 10 günden önce randevu alma imkânı bulamıyor. Böyle bir sistemin iyi işlediği söylenebilir mi?

Elbette aynı bakış açısı eğitimde de geçerlidir. Bir ilimizdeki bir okulun sınıfında 20 öğrenci ders görürken, başka bir ilimizdeki bir okul sınıfında 35 ya da 40 kişi ders görüyorsa orada ‘eğitimde adalet’den bahsetmek mümkün olur mu?

Salgın şartlarından bağımsız olarak düşünülecek olursa, sağlıkta da arzu edilen ‘adalet ve eşitlik’ hedefine ulaşıldığını söylemek kolay değil. Diyelim ki bir ildeki ‘şehir hastanesi’ne müracaat eden bir hasta ortalama 2 saatte muayene olup evine dönüyor. Buna karşılık başka bir ilimizdeki devlet hastanesine müracaat eden kişi 6 saatte muayene sırası buluyorsa burada bir haksızlık olduğu anlaşılmaz mı? Tabiî ki bu saatler ve şehirler misal olsun diye zikredildi. 

Virüs salgını sağlık sektörünü temelden etkiledi, ama sıkıntının tek sebebi bu değil. Çünkü öncesinde de sıkıntılar vardı ve bu gidişler salgın sona erdikten sonra da sıkıntılar devam edebilir. Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre bilhassa doktorlar yurt dışında çalışmayı tercih etmeye başlamışlar. Hangi meslek olursa olsun ‘bir uzman’ın başka bir ülkede çalışmayı tercih etmesi, kaynak ülke için bir kayıptır. Bu noktada doktorları ya da hangi meslek olursa olsun yurt dışında çalışmak isteyenleri kimse kınamamalı. Esas mesele, bu yolu açmayacak şekilde bir ‘çalışma şartları’ hazırlamak olmalı. Çarşamba akşamı (17 Kasım 2021) bir ağrı şikâyetiyle İstanbul’un büyük ilçelerinde faaliyet gösteren bir devlet hastanesinin ‘âcil servis’ine müracaat ettik. (Sıkıntılar umumî olduğu için hastane ismi zikretmeye ihtiyaç yok.) Müracaattan yaklaşık 2 saat sonra muayene sırası geldi. Tetkik, tahlil, uzman görüşü, genel cerrah kontrolü, tomografi vs. gece bitti ve yeni günün sabahında doktorlar ‘apandisit iltihabı’ teşhisi koydu ve kendimizi ameliyathanede bulduk. Allah’a şükürler olsun, doktorlar vesile oldu ve sıhhatimize kavuştuk. Ancak bu arada da sistemdeki sıkıntılar bir defa daha yakından görülmüş oldu. Bahsettiğimiz hastanede gece vakti âcil servise müracaat eden bir hasta ortalama 5 saat orada kalıyor. Önce muayene için bekleniyor, sonra da tahlillerin neticesi. Elbette kimse bu hususta sağlık çalışanlarını tenkit edemez. Bu umumî bir problem ve ihtiyacı karşılayacak sayıda ehil çalışanın olmadığı anlamına gelmez mi? Kolay değil belki, ama yüzlerce kişinin müracaat ettiği bir âcil serviste diyelim ki ilâve olarak 3 doktor daha olabilse insanlar bu kadar beklemek durumunda kalır mı? Aynı şekilde hem mekân olarak hem de makine ve malzeme olarak daha iyi şartlar olabilir. 

Şimdi böyle bir tablo karşısında “Ben filan hastaneye gittim. 20 dakikada muayene oldum, yarım saatte her işim bitti” diyenler olabilir. Ancak mesele bir hastanede değil, bütün hastanelerde bu hedefi yakalayabilmektir. Edirne’den Kars’a, Samsun’dan Hatay’a kadar bütün Türkiye’de aynı kolaylıklar insanlara sunulabilmeli. 

Buna karşılık, “Eskiden daha uzun kuyruklar vardı” vs. diyenlere bir şey demiyoruz. Çünkü hepimiz daha iyi şartları talep ediyoruz ve bu temel insan hakları arasında. 

Her yerde, her konuda adalet vesselâm...