Gıda maddelerindeki kimyasal katkı elemanlarını kendilerine dert edinemeyen tüketiciler, problemi kolayca çözdüklerinden günü kurtarmaya çalışarak, haram ve katkı maddelerinin doğuracağı komplikasyonları göz ardı etmektedir. Halbuki yaşadığımız zamanın karma karışık hale getirilmiş gıda alış verişlerinde helâl, haram, şüpheli ve temiz özellikleri arayıp bulma çabalarında, bir gıda dedektifi gibi, insanların hem kendilerine hem de çevrelerine bilgi ve birikimlerini aktarmaları, toplum sağlığına fayda ve destek sağlayacaktır. İyi, güzel, helâl ve sağlıklı gıda ürünleri tavsiye edilmeli, bu özellikleri taşımayanlardan sakınıp, sakındırılmalıdır.

Beslenmemizin geniş bir alanında kullanılan süt ve sütten elde edilen diğer ürünlerin, büyük miktarlarda çeşitli fabrikasyon metotlarıyla üretilmesi, sütün sağlıklı ve besleyici özelliklerini kaybetmesine sebep olabilmektedir. “Bugün market raflarındaki UHT süt bozulmak bilmiyor. Uygulanan ultra yüksek sıcaklık, sütün içerisinde faydalı, zararlı ne kadar bakteri varsa hepsini öldürüyor. Ancak sadece bakterileri değil, sütün biyoyararlılığını da yok ediyor. Bu haldeki süt, bir besin olmaktan çıkıp basit bir içecek oluveriyor. Süt ürünlerinden en çok kullanılan yoğurdun, endüstride kıvamını sağlamak için bazı stabilizatörler kullanılır. Bunlar pektin, nişasta, gam, jelatin gibi jelleşmeyi sağlayıcı, su tutucu maddelerdir. Esasen hiçbirinin kullanımı etik değildir. Yağı alınan sütle, yoğurt tutmayacağından kıvamı tutturmak için, en iyi sonuçlar jelatinle elde edilmiştir. Jelatin, yoğurda en güzel kıvamı vermekle kalmayıp, tadını da bozmadığından, en iyi stabilizatördür. Ayrıca maliyeti çok azdır. Hayvanların bağ doku ve kemiklerinde bulunan KOLLAJEN adlı protein, suda kaynatıldığında jelatine dönüşür. Boynuz, tırnak, kemik parçaları, deri gibi kesimhane atıklarından üretilebilir. Jelatinin en fazla üretildiği kaynak da domuzdur. Türkiye’de Türk Gıda Kodeksi Fermente Süt Ürünleri Tebliği’ne göre, jelatin kullanımı aromalı, meyveli yoğurtlarda serbest, sade yoğurtlarda yasaktır. Bilimsel çalışmalar, ülkemizde yerel ve ulusal firmaların çoğunun yoğurtlarında jelatin tesbit etmiştir. (Bayram. Y. 2012, İstanbul ve Tekirdağ piyasasında satışa sunulan, bazı süt ürünlerinde stabilizatör maddelerin araştırılması, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Tekirdağ.) Yani hazır yoğurtlar, helâllik açısından çok büyük tehlike arz ediyor. Evde kendiniz yapmayı deneyin. Ayrıca sütü jelatinle koyulaştırıp, 3 litre yerine 2 litre sütten 1 kg. süzme yoğurt elde ediliyor.” 1 Gıda olarak tükettiğimiz bu ürünleri, insan sağlığı ve helâllik yönleriyle araştırmamız da en tabiî hakkımızdır.

Beslenmemizde önemli bir yer tutan peynir çeşitlerinin üretimi ise, kırsal alanlarda küçük çaplı bireysel hayvancılığın oranı giderek azaldığından, köylerde yapılan ve bir lezzet ve sanat harikası olan peynir çeşitleri, artık bulunmaz hale gelmiştir. Köylerde güzel peynir yapabilen hanımların yerini alabilecek yeni nesiller yetişmediğinden dolayı, uzun yılların birikimi olan bu kültürümüzü de kaybetmiş olduk. Fabrikasyon ürünlere teslim olarak helâl, temiz ve içinde hiçbir şüpheli madde bulunmayan kendi öz değerlerimiz unutturuldu. Gıda üretim aktivitelerinde, aktif olan köylü hanımlar pasifleştirildi. Böylece toplum, paketlenmiş hazır peynir çeşitlerine alıştırılmış bir hale getirildi. Kaliteli ve sağlıklı peynir üretebilmek için, geviş getiren hayvanların özellikle dana işkembesinden elde edilen ve sütün peynirleşmesini sağlayan RENNİN enzimidir. Haram olan hayvanlardan elde edilen rennin mayasıyla üretilen peynir de kesinlikle haramdır. Bazı peynirlerin, birbiri içinde eritilerek çeşitli eritme peynirler imal edilebilmektedir. “Peynire katılan katkı maddeleri, özellikle de katı margarin yağlarının kullanılıp kullanılmadığı bilinmedikçe, hazır peynirlerin sağlık ve hijyen yönü, hep şaibeli olacaktır. Lor peyniri çabuk bozulduğundan, ekşi kokmasını önlesin ve diğer kokuları bastırsın diye, içine sarımsak konuluyor. Tek bir makinede, her türlü peynirler karıştırılıp pişiriliyor ve araya da katılaşsın diye bolca nişasta ekleniyor. Piyasada TRİO YAĞ diye bilinen ve sahte tereyağı üretiminde kullanılan bitkisel yağ da, karışıma eklendi mi ‘on numara’ tulum peyniriniz hazır.” 2 Sağlıklı ve helâl peynir yiyebilmek için, gerekli bütün imkânlar sağlanarak, köylerde yapılan klâsik peynir üretimi desteklenerek, canlandırılmalıdır.

Her yaşta insanın, özellikle yaz aylarında severek yediği süt ürünlerinden dondurmanın da, dikkatle araştırılması gerekmektedir. “Gelişen endüstri, dondurmanın üretimini de değiştirmiş, kolaylaştırmıştır. Süt yerine süt tozu, kıvamlandırmak için jelatin, renk için gıda boyası, tat için mısır şurubu, lezzet için sun’î aromalar kullanılmaktadır. Hemen her dondurmada kullanıldığını bildiğimiz jelatin, bu gıdayı sadece sağlık değil, helâllik çizgisinden de uzaklaştırmaktadır. Bilimsel çalışmalar dondurmalarda, jelatin kullanımının kıvamı ve elastikiyeti arttırıp, dondurma içindeki küçük buz kristallerinin oluşumunu engellediğini söylemektedir.” 3

SAĞLICAKLA KALIN.

Dipnotlar:

1) Melek AKTÜRK, Age. s. 136.

2) Age. s. 139.

3) Age. s. 141.