Aynı anne ve babadan dünyaya gelen çocuklara kardeş denir. Bizim bu konuda anlatmak istediğimiz dine özgü kardeşliktir.
Çünkü Kur’ân-ı Kerîm’de “Unutmayınız ki ancak mü’minler kardeştirler” 1 buyurulmaktadır. Cenâb-ı Allah, bütün mü’minleri ve mü’mineleri birbirine kardeş kılmıştır. Bu da Müslümanlara karşı kardeşlik hukukuna uymak mecburiyeti ortaya koymaktadır. Bunda hiçbir Müslümanın istisnaî bir konumu yoktur. Cenâb-ı Allah, “Mü’minler ancak kardeştirler.” 2 buyurmaktadır. Peygamber Aleyhisselâtüvesselâm Efendimiz ise şöyle buyurmuştur: “Müslüman Müslümanın kardeşidir.” 3 Evet, bizi birbirimize kardeş yapan Cenâb-ı Allah’a hadsiz hamd olsun şükür ve duâlar olsun.
Burada önemli olan nokta, “kardeş olmanın lâzım gelenleri nelerdir?” sorusunun altında yatmaktadır. Bu soruya Peygamber Efendimizden (asm) cevaplar arayalım: “Îmân etmedikçe Cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de (kâmil mânâda) îmân etmiş olmazsınız.” 4 Diğer bir hadîs-i şerif ise şöyledir: “Hiçbiriniz kendisi için sevdiğini (istediğini) Müslüman kardeşi için de sevmedikçe (kâmil manada) iman etmiş olamaz.” 5 Bu hadîs-i şerifte, Müslümanın kendisi için istediği güzel şeyleri kardeşi için de istemesinin, olgun anlamda bir imana ulaşmak için gerekli olduğu ifade edilmiştir. Başka bir hadîsi şerif şöyledir: “Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu (zalime) teslim etmez. Kim Müslüman kardeşinin bir ihtiyacını giderirse Allah da onun bir ihtiyacını giderir. Kim Müslümanı bir sıkıntıdan kurtarırsa, bu sebeple Allah da onu kıyamet günü sıkıntılarının birinden kurtarır. Kim bir Müslümanın bir kusurunu örterse, Allah da kıyamet günü onun kusurunu örter.” 6
Ne güzel bir hadis-i şerif değil mi?
Nasıl da kardeşliğin iktizası olan şeyleri kapsamış. Hadîste Müslümanların kardeş olduğu ifade edildikten sonra Müslümanların birbirine zulmetmeyeceği söylenmiştir.
Burada bir noktaya dikkat çekmek isterim. Müslümanlar, genelde can ve mal noktasında dikkat ediyorlar. Fakat Müslümanın Cenâb-ı Allah’ın korumasındaki şerefine dil uzatma noktasında pek de o kadar dikkat etmiyorlar. Hayırdan başkasına kullanılmaması lâzım olan dil; maalesef gıybet, su-i zan ve koğuculuk gibi sevapları çabucak tüketen suçların işlendiğini hatırlatırım. Önce nefsimi sonra da sizleri bu çirkin işten sakındırırım. Rabbim bizleri bu cürümleri işlemekten koruması için Cenâb-ı Allah’a yalvarırım.
Cenâb-ı Allah bir âyet-i kerimesinde şöyle buyurmaktadır: “Mü’minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup düzeltin ve Allah’tan korkup sakının. Umulur ki esirgenirsiniz.” 7
Kardeşlik hukukuna özgü daha yazılacak çok şey olmasına rağmen burada âyet ve hadîslerle açıklamaya çalıştığım kurallar, kardeşlik hukukunun temelleridir. Rabbimiz bizlere, kardeşlik hukukuna uygun hareket edebilmeyi nasip etsin. Kardeşlik haklarını çiğneyenlerin kulakları çınlasın.
Dipnotlar:
1- Hucurat Sûresi,10.
2- Buhârî, Müslim.
3- Müslim, Ebû Dâvud.
4- Buhârî, Müslim.
5- Buhârî, Müslim.
6- El-Hucurat: 48/10.
7- Hucurat Sûresi,10.