Risale-i Nur’da, bu latife insanın Rabbine açılan en özel ve en derin pencere olarak zikredilir. Bu derinlik öyle latiftir ki, onu bütünüyle ancak Allah bilir; bazen insan kendi içinde bu inceliği fark bile edemez.

Cenab-ı Hakk’ın kâinattaki çok yönlü tecellilerine Üstad Hazretleri şöyle işaret eder:

“Her menzilden, her tabakadan, her âlemden, her taifeden, her fertten, herşeyden kendini gösterecek, yani vücudunu ve vahdetini bildirecek pencereler açmış.”¹

Ahfâ, Arapça’da “en gizli, en saklı” demektir. Günahlar ve gafletler oraya nüfuz edemez; daima saf, temiz ve Rabbine yönelmiş bir mahiyettedir. İnsan farkında olmasa da, bu latifeden Rabbine doğru kelimesiz bir niyaz yükselir; kalbin en derinlerinden kopan sessiz, mahrem bir feryat şeklinde…

Üstad Hazretleri, letâifin bu incelikli yapısını kendi tecrübeleriyle şöyle anlatır:

“Ben kendi nefsimde tecrübe ettiğim bir hâleti çok defa tetkik ettim, gördüm ki, o hâlet hakikattir. O hâlet şudur ki: Sûre-i İhlâsı Arefe gününde yüzer defa tekrar edip okuyordum. Gördüm ki, bendeki manevî duyguların bir kısmı, birkaç defada gıdasını alır, vazgeçer, durur… Ve hâkezâ, git gide, o tekrarda yalnız bir kısım letâif kalır ki, pek geç usanıyor; devam eder, daha manaya ve tetkikata hiç ihtiyaç bırakmıyor…”²

Ahfâ kendiliğinden uyanmaz; kalbin ihlâsı, ruhun safiyeti ve tefekkürün derinliğiyle parlar. “Tefekkür-ü kalbî,”³ aklın değil, kalbin derin bir tefekkür hâline girmesi demektir. Kalp uyanınca letâif uyanır; letâif uyanınca ahfâ parlar. Ahfâ parladıkça marifet inkişaf eder; halis tevbe, ıhlâslı dualar ve şuurla yapılan ibadetler, bu latifeyi harekete geçirir.

Ahfâ, kelimesiz bir yöneliş değil, Allah ile kulun en saf buluştuğu mekândır. Orada riyakârlık, gösteriş veya söz yoktur; sadece sessiz, derin bir feryat vardır; ve Allah, onu işitir. Üstad Hazretleri, İmam-ı Rabbanî’den naklen buyurur:

“Kalp, ruh, sır, hafî, ahfâ, insanda anâsır-ı erbaanın her bir unsurundan o unsura münasip bir latîfe-i insaniye tâbir eder.”⁴ Bu latîfe-i insaniyede “Üçüncü latîfe olan ‘sır’, şuurda gizli olan mana; dördüncü latîfe ‘hafî’, sırların sırrı; beşinci latîfe ‘ahfâ’, gizlinin de gizlisi olup idrak edilmesi en güç olan sır anlamında kullanılmıştır”⁵.

Ahfâ, insan ruhunda tevhid hakikatinin en saf şekilde idrak edildiği mertebedir. Üstad, ruhun bu geniş sahalarını şöyle ifade eder:

“Hayat-ı maddiye-i nefsiyeyi bırak; kalb ve ruh ve sırrın derece-i hayatlarına çık, bak: Ne kadar geniş bir daire-i hayatları var! Senin için meyyit olan mazi, müstakbel, onlar için hayydır, hayattar ve mevcuttur.”⁶

Netice olarak ahfâ latifesi, kulun Allah’a yöneldiği en mahrem aynadır. Bu latifede insan, Rabbini keşfeder; kendi nefsini değil. Sessiz ve kelimesiz, fakat en derin dualar buradan yükselir.

Risale-i Nur, bu sırları idrak etmede bir rehberdir ve ahfâ latifesini fark eden kul, hakikî manevî uyanışı; fıtratındaki en saf ve en gizli pencerenin ahfâda açıldığını hisseder.

Dipnotlar:

1- Sözler, 654.

2- Mektubat, 341.

3- Lem’alar, 12.

4- Barla Lâhikası, 347.

5- İsa Çelik, Tasavvuf Terminolojisinde Letâif-i Ruhaniye, Marife, Konya, 2009, IX/2, s. 87-101

6- Sözler, 474.