Vatandaşların geçim sıkıntıları dayanılmaz hale geldi. Temel ihtiyaçlar başta olmak üzere her şeye zam geliyor. Asgarî ücret başta olmak üzere çalışanların maaşları günden güne eriyor. 

Yılsonu yaklaşırken, 3 Ocak’ta açıklanacak olan resmî enflasyona göre hem çalışanlara, hem de emekliye zam yapılması durumunda geçim sıkıntısı ve hayat pahalılığının daha da artacağı şimdiden ortada. Bunun için seyyanen zam yapılması; işçi, memur ve emeklinin 2025 kayıplarının mutlaka giderilmesi gerekiyor.

Vatandaşın arasına çıkamayan iktidar mensuplarına geçim sıkıntısını görmeleri için bazı gerçekleri anlatmak gerekiyor. Ekonominin özeti olabilecek bir haber geçtiğimiz günlerde gündeme geldi.

Yozgat’ın Yerköy ilçesinde bir vatandaşın güvercinlerine, özel bir banka tarafından haciz uygulanmış. Vatandaşın evinde haczedilecek bir şey bulunamayınca güvercinlerin hepsine tek tek değer biçilip 2.700 ile 6 bin lira arasında değişen fiyatlarla satış listesine konulmuş. 

İcra dairelerinde derdest durumda olan dosya sayısının 25 milyona ulaştığı ifade ediliyor.

Tek başına bu hadise bile ekonominin hâlinin özeti oldu. Büyük bir sıkıntı içine geren vatandaş, pazardan çıkma meyve, yırtık yufka, kırık yumurta, bayat ekmek alır duruma düştü.

***

BANKALAR VE KANKALAR

Meclis’teki bütçe görüşmeleri Pazar günü bitiyor. Bütçede faize ayrılan payın yüksek olması önümüzdeki yıl vatandaştan alınacak vergilerin faiz lobilerine gideceğini şimdiden gösterdi.

Meclis’te muhalefet partileri bütçeyi adeta yerden yere vurup eleştirilerini ardı ardına sıralarken, SP Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yılmaz’ın bütçeye ilişkin basın toplantısı gündem oldu. 

Muhalefet, bütçenin “Zam, faiz ve vergi bütçesi” olduğunu söylüyordu; ancak Yılmaz, 2026 yılı bütçesini “damacana” ile protesto ederek, “Bu bütçe damacana bütçesidir. Bu bütçeden sadece bankalar ve kankalar kârlı çıkacak” demesi, gerçeği göstermesi açısından önemli bulundu.

Basın toplantısına, üzerinde “kutsal damacana-ÖTV-MTV-damga-harç” gibi vergilerin yazılı olduğu damacana ve “pet şişe” ile gelen Yılmaz, “En büyük payın faize ve faiz lobilerine ayrıldığı bir bütçeden ne millete, ne devlete, ne de memlekete hayır gelmez” ifadelerini kullanarak, 2026 bAütçesinde faize ayrılan payın 2.7 trilyon lira olduğunu söyledi; tarıma ayrılan payın ise 888 milyar lira olmasını eleştirdi.

“KDV, ÖTV, MTV, ÖİV, BSM, GSS, GSM diye alıyor. Harç, ceza, stopaj diyor alıyor. Alıyor da alıyor” diyen Yılmaz’ın, asgarî ücretli ve emekliye verilen zamların ise “pet şişe gibi kaldığını” söylemesi de başka bir gerçeğin altını çizdi.

***

SEYYANEN ZAM

Yıl sonu yaklaşırken memur, emekliye yapılacak zamlar için 3 Ocak’ta açıklanacak resmî enflasyon rakamlarına gözler çevrilmişken, asgarî ücretliye yapılacak zamlar ile ilgili görüşmeler de başladı.

Temmuz ayında ara zam yapılmadığı için asgarî ücretin alım gücü eridi. Ocak ayında 22.104 liraya çıkan asgarî ücretin yaklaşık 6.400 lira eridiği hesaplanıyor.

Meselâ; ekmek yüzde 20, çay yüzde 49, pirinç yüzde 74, salça yüzde 80, süt yüzde 86, kıyma yüzde 87 artarken asgarî ücret yıl boyunca sabit kaldı.

Bu yüzden, bu kayıpları karşılanması için “seyyanen zammın” yapılması artık elzem hale geldi. Memur ve emeklisine seyyanen zam yapılması dile getirilirken asgarî ücrete de yapılması gerektiğini kimse söylemiyor. Çünkü işçi tarafı asgarî ücret zammının konuşulduğu masada yok.

Komisyonun yapısı değişmediği için hakkını savunacak kimse kalmadı. Hükümet ve işveren oturup karar verecek. Kararın yüzdelik zamda kalacağını da şimdiden tahmin etmek de zor değil…