Fakat sağlığın tanımını yapmak son derece güçtür. Çünkü herkesin kendine göre bir sağlık kavramı vardır. Oysaki sağlık, çeşitli faktörler tarafından etkilenmektedir. İnsanın sağlığını etkileyen başlıca sebepler kalıtım ve çevre şartlarıdır. Kalıtım insanın ailesinden kendisine geçen ve doğuştan var olan niteliktedir. İnsan, kalıtım örüntüsünü değiştiremez. Fakat sağlığı etkileyen bir diğer husus olan çevresel faktörlerin bazılarını değiştirebilir. Bu faktörler; beslenme, barınma, fizikî çevre, eğitim ve kültür durumlarıdır. 

Bu faktörlerden değiştirebileceğimiz en önemli husus beslenme durumudur. Beslenme; kimi zaman yetersiz, iş yoğunluklardan dolayı dengesiz olabileceği durumlar söz konusu olabilirken günlük olarak işlerimizi daha hızlı yürütebilmemiz için aperatif yemeklere meyil etme, daha hızlı yemek yiyip dengesiz beslenmeye doğru ilerlemeye başlarız. Farkında olmadan beslenmemizde yapmış olduğumuz hatalar ileriki zamanlarda sağlığımızı olumsuz etkilediği gibi hastalıklara da sebep olur.

‘Benim sağlık yönünden hiçbir problemim yok’ diyor ve aynı zamanda yetersiz ve dengesiz besleniyorsanız hastalıklara kapıyı araladığınızın farkında değilsiniz demektir. Yetersiz ve dengesiz beslenme’ye devam ettiğiniz müddetçe sizi bekleyen sağlık problemlerinin başında; enfeksiyon hastalıkları, arteriosklerotik (kalp ile ilgili) hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, diş çürükleri, karaciğer hastalıkları vb. gelmektedir. Bu hastalıklara sebep olan beslenme yanlışlıklarının başında az çiğnemek gelmektedir.

***

AZ ÇİĞNEMEK: Besinin sindirim ve emilimini baştan itibaren bozar. Yediklerimizi düzgün çiğnemediğimiz zaman, vücudumuz yiyeceklerin midede parçalanmasına yardımcı olmak için yeterli düzeyde sindirim enzimleri salgılayamaz, böylece vücut yiyecekleri enerjiye çeviremez. Yiyecekler düzgün sindirilmediği zaman enerji seviyemiz düşer, yetersiz çiğneme aynı zaman da besin eksikliğine, bağışıklık sisteminin zayıflamasına, mide - pankreas-karaciğer rahatsızlıklarına, hazımsızlık, şişkinlik ve kabızlığa sebep olur. Yemek yerken sağlıksız olduğu yeterince görünmese de Hastalığa dâvetiye çıkaran bu basamağa daha çok dikkat ederek besinleri ağızda çok iyi çiğneyerek yutmamız gerekir.

Bir diğer önemli husus yeterinden fazla yemek tüketmektir. Düzenli beslenme alışkanlığımız olmadığı zamanlarda meselâ öğle yemeği yenilmediği vakit akşam yemeğini fazla tüketmeye veya sabah kahvaltısı yapmadığımız zaman öğle yemeğini aşırı tükettiğimiz durumlar söz konusu olabiliyor. Tabi öğün atlanılmadığı durumlarda da fazla yemek tüketildiğin de söz konusu olabiliyor.

Peki, fazla yemenin vücudumuza ne gibi zararları vardır?

***

FAZLA YEMEK: Vücutta biriken artık maddelerin kan yoluyla damarlarda birikmesine ve zamanla damarların tıkanmasına bunun neticesi olan hiperlipidemiye sebep olur. Daralan ve tıkanan damarlardaki kan, dokuları yeterince besleyemeyecek kadar azalır. Beslenmeyen dokular beyne ‘açız’ uyarısı gönderir; beyin bu çağrıya cevap olarak iştahı arttırır. Bu, insanı daha çok yemeye zorlar; fazla yemenin sonucu olarak kilo almaya ve buna bağlı olarak obeziteye sebep olur. Obeziteye bağlı olarak; Tip 2 Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı), Hipertansiyon (yüksek tansiyon), safra kesesi hastalıkları, bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri), karaciğer yağlanması, solunum zorluğu vb. hastalıklar gün yüzüne çıkar. İnsanlarda bir diğer problem olan konsantrasyon, hafıza, düşünme, anlama ve öğrenme yeteneği de azalır.

***

KATKILI YİYECEK VE İÇECEKLER: Karşılaştığımız en tehlikeli durumlardan birisi de katkılı besinlerin tüketilmesi olacaktır. Katkı maddeleri kullanılmasındaki esas maksat Gıdaların raf ömrünün uzaltılması, renk, aroma ve lezzet yönünden cazip hale getirilmeye çalışılmasıdır. Özellikle çocukların ön planda bulunduğu bu tehlikeyle beraber katkılı gıdalar cazip hale getirilip satışı arttırılmaya çalışılırken geleceğimizin teminatı olan çocuklarımız sağlık yönden tamamen tehlike altına alınmakta. Katkı maddelerinin birçok olumsuz neticesi vardır. Genel olarak metabolizmayı, bağışıklık sistemini ve genetiği ciddî şekilde etkilediği gibi sindirilemediği için birikinti ve damar tıkanıklıklarına ve bunun neticesi olan genç yaşta kalp krizlerine sebep olur.

Bunların yanı sıra deterjanlar ve bunların bilinçsiz şekilde kullanılması, kimyevî maddeler, kullanılan kozmetik ürünler, tarım ürünleri, aroma verici maddelerde sağlığımızı olumsuz şekilde etkileyen hastalıklara sebep olan sebepler arasında sayılabilir.