Öyleyse; doğru ve gerçek olanı bilip, yanlışlarla uğraşmamak, onlarla vakti zayi etmemek asıl olmalı. Bâtılla, yanlışla uğraşırken; hak, doğru ve gerçek olandan mahrum olmak; sonsuz hayatta kaybetmek de var.

***

Siyasî ve iktisadî “...izm”lerde hakikati aramak ve doğruyu bulmak gayretinin ve meşgalesi de; aynı şekilde yersizdir. İslâmiyet en gerçek ve en hakikî din iken; diğerleri zamanla karanlık yollara saptırmışlardır.

Evet, bu bâtıl dinler ve inanışlar; insanı sonuçsuzluğa mahkum eden susuz kuyulardan başka bir şey değildir. 

***

Bazen insanların huylarını ve karakterlerini somutlaştırmak isteriz. Bunun için, onları her hayvanın belirgin bir vasfıyla nazara veririz. Meselâ; ‘eşek gibi inatçı’, ‘koyun gibi uysal’, ‘tilki gibi kurnaz’ gibi vasıflarla yâd ederiz.

Nitekim insanın içi dışına çevrilse; kimi kurt, kimi ayı, kimi yılan gibi çeşitli suretler alabilir.

***

En büyük hatalardan biri de, Müslüman’a bakarak İslâm hakkında, üstelik menfî ve yanlış kararlara varmaktır. Müslümana bakarak; ondaki, İslâm’a yakışmayan tavırları İslâm’dan bilip İslâm’a cephe almaktır. Oysa Müslüman’ın her hali ve hareketi İslâm’a uygun olması gerekirken; gafletinden, cehaletinden ve bilinçsizliğinden; İslâm’ın istediği gibi biri olmayabiliyor. Tabii ki bu durum onu günahkâr ediyor. Şüphesiz suç kendisinindir, İslâm’ın değil. Kaldı ki, “Başkasına itimat etmeyen, nefsiyle teşebbüs eder.” Peygamberimizi anlatan çok değerli, sayısız kitaplar mevcut. Dinimizi sağlam kaynaklarından öğrenmek mümkün.