Yusuf Serdaroğlu: “Çocuğun emzirilmesinden bakımına ve ev işlerine kadar dinen anne yükümlü değil, ama baba yükümlü? Bu ne manaya geliyor? Hikmeti nedir?”
Emzirme Kime Aittir?
Emzirmeyi hükme bağlayan ayete bakalım: “Anneler çocuklarını emzirmeyi tamamlamak isteyenler için iki bütün yıl emzirirler. Evlât kendisine ait olan babaya da, emzirenlerin yiyecekleri, giyecekleri uygun ölçüde bir borçtur. Gerçi herkes gücüne göre sorumlu tutulur. Ne bir anaya yavrusu ile, ne de bir babaya yavrusu ile zarar verilmemelidir. Vârise düşen de aynı borçtur. Eğer baba ve ana karşılıklı rıza ve müsavere ile çocuğu memeden kesmek isterlerse, kendilerine bir günah yoktur. Eğer çocuklarınızı başkasına emzirtmek isterseniz, vereceğinizi güzel güzel verdikten sonra yine size günah yoktur. Allah`tan korkun ve bilin ki, Allah ne yaparsanız görür, basîr`dir.”1
Bu ayetten şu hükümleri çıkarıyoruz:
1-Çocuk ilk iki yıl içinde hangi anneyi emerse, süt akrabalık oluşur.
2-Çocuk babaya nispet edilir.
3-Annenin kendi çocuğunu vicdanen olsa da, hukuken emzirme mecburiyeti yoktur. Anne emzirmezse süt anne bulup çocuğun emzirme işini tamamlaması babanın üzerine borçtur. Emzirme ücretini baba öder.
4-Baba bu konuda anneye baskı yapamaz. Fakat eğer bir sütanne bulamazsa, öz annesi rica ile çocuğunu emzirir.
5-Anne çocuğunu emzirmek isterse, baba onu anneden ayırıp sütanneye veremez.
Erkek Sorumludur
Görülüğü gibi, dinimizde baba çocuğunun emzirilmesine kadar, evin her şeyinden hukuken sorumludur. Çocukların giderinden de, annenin giderinden de, evin giderinden de. Bunu hükme bağlayana ayet de şudur:
“Allah’ın insanlardan bir kısmını diğerlerine üstün kılması sebebiyle ve mallarından harcama yaptıkları için erkekler kadınların yöneticisi ve koruyucusudur. Onun için saliha kadınlar itaatkârdırlar. Allah’ın kendilerini korumasına karşılık namuslarını korurlar.”2
Dinimizin babaya bu kadar yüklenmesinin elbette hikmetleri vardır. Bunların başlıcaları:
1-Anneler birer inci tanesidirler. Normalde yaratılışlarına konulan şefkat gereği çocuklarını emzirirler. Fakat ne var ki, baba bunu bir artı kâr olarak kullanamaz. Anneyi incitemez. Baba, anneyi muhafaza ederek, evin insicamını sağlamakla yükümlüdür.
2-Babanın ahengi koruyamaması yüzünden anne kendi çocuğunu emzirmeyecek olursa, baba bu ahengi tekrar kurmakla yükümlüdür. Fakat babanın bir günahı olmamasına karşılık, anne kalbindeki şefkate rağmen, kendi çocuğunu emzirmek istemezse, annenin hesabı Allah’a aittir. Baba bir çare bulur. Ama anneye baskı yapamaz.
Kadınlara İyi Davranın
3-”Eğer zorlanırsanız onu bir başkası emzirir, eğer sizin için emzirirlerse, emzirenlerin ücretlerini verin”3 ayeti de emzirme yükümlülüğünü babaya vermiştir.
Nitekim kadın erkeğe Allah’ın emanetidir.4 Erkek onu bir Allah emaneti olarak korumalı, hatası olduğunda yüzüne vurmadan, kınamadan, küçümsemeden, bağırıp çağırmaya, kalp kırmaya ve dövmeye kalkmadan iyilikle yaklaşmalı; sevmediği huyları varsa sabretmelidir.
Kur’ân şöyle emreder: “Kadınlara iyi davranın. Eğer siz onlardan hoşlanmayacak olsanız, olur ki, sizin hoşunuza gitmeyen bir şeyde Allah pek çok hayır yaratmıştır.”5
Koca fakir, kadın zengin de olsa, kadının nafakası yine kocaya aittir. Kadın, kendi malından veya kazancından harcamaya zorlanamaz. “Aile hayatında müdir-i dahilî” olması hasebiyle kadın kocasının malına ve evladına sadece, sadakatle ve emniyetle mükelleftir.6
Dipnotlar:
1- Bakara Suresi: 233
2- Nisa Suresi: 34
3- Talak Suresi: 6
4- Riyâzu’s-Sâlihîn, 279
5- Nisâ Sûresi: 19
6- Lem’alar, s. 318