Trabzon’dan Kahraman Kerim ve İzmir’den Salih Sütçüoğlu: “Cehenneme herkes uğrayacak mı? Meryem Sûresi 71. Âyette: ‘Sizlerden Cehenneme uğramayacak yoktur.” âyetini nasıl anlayacağız?”
CEHENNEM NEDİR?
Cehennem zulüm mekânı değildir. Haksızlık mekânı değildir. Gasp mekânı değildir. Kötülük mekânı değildir. Şer mekânı değildir. Birisinin, yanlış yapan herkesin yaptığı yanlışları fitil fitil burnundan getirdiği, kızgınca ve adaletsizce orantısız güç kullandığı şiddet mekânı değildir.
Çünkü Allah Teâlâ Celâllidir, ama zalim değildir. Kahhardır, ama kötülük yapıcı değildir. Müntakim’dir, ama haksızlık yapıcı değildir. Galiptir, ama sadist değildir.
Cehennem nedir o halde?
Bediüzzaman’ın tanımıyla Cehennem, “Hayr-ı mahz olan daire-i vücudun Hâkim-i Zülcelâl’inin hakîmâne ve âdilâne bir hapishane vazifesini gören dehşetli ve celâlli bir mevcut ülkesidir.”1
Demek Cehennem, varlığı yokluğuna nazaran mutlak hayır olan bir mevcut adalet ülkesidir. Allah’ın adalet ettiği yerdir. Beşerin yaratılış hikmetini tamamlayan celâlli bir mekândır. Zalimlerin, şeddadların, firavunların, nemrutların, deccallerin, kötülerin, tövbesi günahlarını örtmeyenlerin, seyyiatı hasenatından ağır gelenlerin yaptığı bunca cürümlerin hesabını ödediği, cezasını çektiği bir adalet yurdudur.
Dolayısıyla Cehennemin varlığı sınırsız rahmete, hakikî adalete ve mizanlı hikmete zıt değildir. Bilâkis rahmet, adalet ve hikmet, Cehennemin var olmasını isterler.2
CEHENNEME UĞRAMAYAN KALMAZ MI?
Cehennem’den behemehâl Allah’a sığınmamız gerekir. Günahlarımızdan behemehâl tövbe etmemiz gerekir. İsyanlarımıza behemehâl ağlamamız gerekir. Rabbimizin gazabına uğramaktan sakınmaya behemehâl çalışmamız gerekir. Rabbimizin rızasını kazanmayı behemehâl tek maksut bilmemiz gerekir.
Meryem Sûresi’nde Cehennem’in şiddetinden bahseden ve soruya konu olan âyet şöyledir: “İçinizden, oraya uğramayacak hiçbir kimse yoktur. Bu, Rabbin için kesinleşmiş bir hükümdür.”3
Bu âyete baktığımızda dehşet içinde kalıyoruz. Rabbimizin rahmetinden Cennet’ini umsak da, Cehennem’de ütülenmeden geçmeyecek olmamız insana kaygı veriyor. Fakat âyeti 66. Âyetten beri takip edip geldiğimizde ve hemen sonrasındaki 72. Âyete intikal ettiğimizde içimiz serinliyor. Allah’ın rahmetinden umudumuz artıyor.
Âyetleri takip edelim:
-“İnsan, ‘Öldüğümde gerçekten diri olarak (topraktan) çıkarılacak mıyım?’ der.”4 “İnsan, daha önce hiçbir şey değil iken kendisini yarattığımızı düşünmez mi?”5 “Rabbine andolsun, onları şeytanlarla beraber mutlaka haşredeceğiz. Sonra onları kesinlikle Cehennem’in çevresinde diz üstü hazır edeceğiz.”6 “Sonra her bir topluluktan, Rahman’a karşı en isyankâr olanları mutlaka çekip çıkaracağız.”7 “Sonra, oraya girmeye en lâyık olanları muhakkak ki en iyi biz biliriz.”8 “Sizden Cehenneme uğramayacak hiç kimse yoktur. Rabbin için bu, kesin olarak hükme bağlanmış bir iştir.”9 “Sonra biz, Allah’tan sakınanları kurtarırız; zalimleri de diz üstü çökmüş olarak orada bırakırız”10
ÂYETLERDEN ŞU DERSLER ÇIKARTILABİLİR
1- Daha önceden bir hiç iken yoktan yaratıldığını düşünmeyip, öldükten sonraki dirilişi yalanlayan insanlar, bu inançsızlıkları yüzünden mutlaka Cehennem’e gireceklerdir. Çünkü Allah’ın açık vaadini yalanlamışlar ve tövbe etmemişlerdir.
2- Bu zümrenin içinden en fazla isyankâr olanlar daha şiddetli azaba maruz kalacaklardır.
3- Mü’minler Cehennem’e uğrasa da, bunlar takva derecelerine göre bizzat Cenâb-ı Hak tarafından kurtarılacaktır.
4- Zalimler Cehennem’de bırakılacaklardır.
5- Mü’minlerin Cehennem’e uğrama şiddeti ve derecesi ve oradan kurtulmalarının mahiyeti ve müddeti, ancak Cenâb-ı Hakk’ın takdirindedir. Adl, Hakem, Ğafur ve Rahim gibi pek çok esmanın tensibiyledir.
6- “Mü’minler Cehennem’e girmeyecekler. Girerlerse de çıkmayacaklar” diyenlerin boş konuştuğunu bu âyetler cümle âleme ilân ediyor.
Dipnotlar:
1- Asa-yı Musa, s. 79, 80. 2- a.g.e., s. 80. 3 - Meryem Sûresi: 71. 4- Meryem Sûresi: 66. 5- Meryem Sûresi: 67. 6- Meryem Sûresi: 68. 7- Meryem Sûresi: 69. 8- Meryem Sûresi: 70. 9- Meryem Sûresi: 71. 10- Meryem Sûresi: 72.