Hüseyin Bey: “Musafaha nasıl yapılmalı? Hükmü nedir? Musafaha esnasında sarılmak mı, kafalaşamak mı, tokalaşmak mı sünnete uygundur?”
İKİ MÜSLÜMAN KARŞILAŞINCA
İki Müslüman’ın karşılaştıkları zaman musafaha etmeleri, yani el sıkışmaları sünnettir. Bu esnada kafa tokuşturmanın değil, sarılmanın sünnete daha uygun olduğu ve müstehap bulunduğu âlimlerce ifade edilmiştir.
Sünnetten bazı deliller şöyledir:
Hz. Aişe (ra) anlatıyor: “Resulullah (asm) odamda iken (evlâtlığı olan) Zeyd İbnu Hârise geldi ve kapıyı vurdu. Resulullah (asm) üzerindeki örtüsünü sürüyerek kalktı. Zeyd’i kucakladı ve öptü.” 1 Şa’bi (ra) anlatıyor: “Resulullah (asm), amcası oğlu Câfer İbnu Ebî Tâlib Necaşi’den döndüğünde onu karşıladı, kucakladı ve gözlerinin arasından öptü.” 2
Katâde (ra) demiştir ki: “Enes bin Mâlik’e (ra): “Resûlullah’ın ashabında tokalaşmak var mıydı?” diye sordum.
Enes (ra): “Evet!” dedi. 3
İbn Abdilberr’in (ra) rivayetine göre, Ubeydullah b. Büsr (ra) sağ elini göstererek şöyle dedi: “Şu elimi görüyor musunuz; şu elimi? Benim bu elim Allah’ın Resulü (asm) ile musafaha yapmıştır.” 4
Peygamber Efendimiz (asm) buyurdu ki: “Musafaha yapın ki, kalplerinizdeki kin gitsin! Hediyeleşin ki, birbirinize karşı aranızda sevgi doğsun ve düşmanlık bitsin!” 5
Ebu Hüreyre (ra) anlatıyor: Resulullah Efendimiz (asm) Hazret-i Fatma’nın (ra) hanesinin önüne geldi ve torunu Hasan’ı kast ederek:
“Küçük orada mısın? Küçük orada mısın?” buyurdu. Ardından Hasan koşarak gelince Resulullah Efendimiz (asm) onu kucakladı ve öpüp kokladı. 6
MUSAFAHANIN DA BİR ADÂBI ERKÂNI VARDIR
Musafaha esnasında şu hususlara dikkat etmelidir:
1- Musafahanın ilk karşılaşma esnasında, bayram ve özel günler gibi tebrik günlerinde yapılması sünnettir.
2- Musafaha tek elle yapılabileceği gibi iki elle de yapılabilir.
3- Musafaha esnasında içinden Allah’a hamd etmek, istiğfarda bulunmak ve salâvat getirmek müstehaptır.
4- Musafaha esnasında tebessüm etmelidir. Asık yüzlü ve somurtkan olmamalıdır.
5- Musafaha esnasında gözlerimiz musafaha yaptığımız kardeşimizin gözlerinin içine bakmalıdır.
6- Musafaha esnasında başka yere bakmamalı, musafaha yaptığımız zattan yüzümüzü çevirmemeliyiz. Allah Resûlü (asm) birisiyle karşılaştığında musafaha ederdi; o elini çekinceye kadar Resûlullah (asm) elini çekmezdi; adam yüzünü çevirinceye kadar da, Resûlullah (asm) yüzünü çevirmezdi.
7- Namaz arkasından ve sadece namaza bağlı olarak musafaha yapmak sünnet değildir. Namazın bir parçası olarak algılanacak kadar namaza bitişik yapılması bidattir. Ancak ilk karşılaşma namazdan sonraya denk gelmişse musafaha yapılır.
SARILMAK TIBBEN DE ŞİFADIR
Bilim adamları musafaha esnasında sarılmakla vücutta doğrudan beyinle bağlantılı bulunan “afferent c” isimli sinirlerin uyarıldığını, beyne ulaşan uyarıların endorfin salınımını tetiklediğini tesbit etmişlerdir. Bilindiği gibi endorfinler acı kontrol sisteminin bir parçasıdır ve vücutta ağrı kesici etkisi yapar. Endorfinlerin, morfinden 30 kat daha etkili olduğu belirlenmiştir.
Endorfinler aynı zamanda beynin ödül merkezini de çalıştırırlar. Bu sebeple ağlayan birisine sarıldığınızda duygusal bir bağ meydana gelir ve bu duygusal bağla ağlayan kişi büyük bir rahatlama hisseder.
Keza sarılmak vücutta nörofizyolojik etki yapar, sevgi hormonu olarak bilinen oksitosin salgılanmasını netice verir. Dolayısıyla musafaha esnasında sarılmak psikolojik ve fizyolojik olarak acıların ve ağrıların azaltılmasında etkilidir.
Günümüzde aile terapistleri de sarılmayı tavsiye ediyorlar. Hatta Japonya’da sarılma desteği modern bir mesleğe dönüşmüş durumdadır. Öyle ki, bu amaçla kurulan bazı Japon şirketleri insanlara ücreti mukabilinde sarılma hizmeti vermektedirler.
GÜNÜN DUÂSI - Allah’ım! Kalbimden kini, gururu, kibri, gubarı, ucbu çıkar! Kalbime hulûsiyet, samimiyet, uhuvvet, sadâkat ve sebat yerleştir! Müslüman’ı Müslüman’a hasmeyleme! Müslüman’ı Müslüman’a dost eyle! Amin.
Dipnotlar:
1- Tirmizî, İsti’zân 32. 2- Ebü Dâvud, Edeb 157, (5220). 3- Tirmizî, İsti’zân, 2871. 4- İbn-i Mâce Terc., s. 491. 5- Muvatta, H. Hulk, 16. 6- Buhari, Büyu, 985.