İslâm’ın ve Kur’ân’ın getirdiği hakikatlerin kökleri o kadar sağlam bir zemindir ki; kâinatın yaratılışındaki büyük patlama ile birlikte kıyamete kadar geçerli olacak hakikatler âdeta her zerreye  zerk edilmiştir dersek mübalağa etmemiş oluruz.

Cenab-ı Allah, kâinatın misal-i musağğarı olan insandan ne istiyorsa o istediği şeyi kâinatın her yerine koymuş ve uygulamaktadır.

Misal verecek olursak; iktisadı ve tasarrufu emreden Kur’ân “Yiyiniz içiniz israf etmeyiniz” ayetinin tecellisi olarak kâinatta da hiçbir şekilde israf olmadığını görürüz.

“Muhakkak ki Allah, emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder…” (1)

Kâinatta her varlık sadece kendisine tevdi edilen vazifeyi yaptığı için hiçbir ihtilâl ve karışıklık çıkmaz ve aralarında da tam bir adalet hâkimdir.

Dünyada yaşanan kaos ve sıkıntıların sebebi de bu ayetin uygulanmamasından kaynaklanmaktadır.

Öyle füruat ki, meyveleri saadet-i dareyndir ve bizi Kur’ân-ı Mu’ciz ile irşat eylemiş.

Öyle kitap ki, kaideleri ile hilkat-i âlemin kitabından dest-i kader ve kalem-i hikmet ile mektup ve cari olan kavanin-i amika-i dakika-i İlâhiyeyi izhar ettiğinden, ahkâm-ı âdilânesi ile nev-i beşerin nizam ve muvazenet ve terakkisine (ilerlemesine) kefil-i mutlak ve üstad-ı küll olmuştur”

“Füruat” kelimesi ilk anlamada teferruat gibi anlaşılsa da, Üstad Hazretleri burada bu kelimeyi şu manada kullanmıştır. “Kökten ayrılmış dallar, budaklar, cüz’i hüküm ve kaideler, en küçük bir ahkam-ı cüz’iye ve en küçük bir hükmü dahi terk edilmemesi gereken şeairlerdir.”

Üstad hazretleri bununla ilgili olarak Mektubat eserinde şöyle bahseder;

“…Bu şeairin umuma taalluku cihetiyle, umum onda hissedardır. Umumun rızası olmazsa, onlara ilişmek, umumun hukukuna tecavüzdür. O şeairin en cüz’isi (sünnet kabilinden bir meselesi) en büyük bir mesele hükmünde nazar-ı ehemmiyettedir. Doğrudan doğruya umum âlem-i İslâm’a taalluk ettiği gibi, Asr-ı Saadetten şimdiye kadar bütün eazım-ı İslâmın bağlandığı o nuranî zincirleri koparmaya, tahrip ve tahrif etmeye çalışanlar ve yardım edenler düşünsünler ki, ne kadar bir hataya düşüyorlar. Ve zerre miktar şuurları varsa titresinler” (2) 

İşte bu uyarıyı dikkate alarak hayatlarını tanzim edenler için kazanılacak meyve, saadet-i dareyndir (iki cihan saadetidir) olduğunun müjdesini veriyor Üstadımız.

Kur’ân’ı inceleyen Müslüman ilim adamları, kavanin-i amika-i dakika-i İlâhiyeyi (yani Cenab-ı Hak tarafından kainata konulan ve ancak çok inceden inceye araştırma, düşünce ile anlaşılabilen ince ve derin kanunlar, keşifler) takip ederek insanlığa faydalı birçok buluşa dünya devletlerinden asırlar önce bulmayı başarmışlardır.

İbni Fazıl ilk kağıt fabrikasını Avrupa dan üç asır önce, tıpta çok yenilikler getiren İbni Sina’nın “Kanun” adlı kitabı, mikrobu ilk bulan Akşemseddin, gözdeki retina tabakasından ilk bahseden İbni Rüşd, küçük kan dolaşımını Avrupa’dan 300 yıl önce keşfeden İbnünnefis, Avrupa’ya matematik dersi veren Battanî, ve daha yüzlercesi. (3)

Bunun en güzel örneğini bedevî bir toplum olan Mekkeliler İslâm ile müşerref olduktan sonra en ileri milletlerin önüne geçtiği tarihî bir vakıadır.  

Ve daha Kur’ân yolundan giden ve dünyayı adaleti ile hükmeden Osmanlı.

Dipnotlar:

1- Nisa Suresi: 58

2- 29. Mektup, 1. Kısım, 8. Nükte

3- Müslüman İlim Öncüleri