ABD’nin Gazze’de “savaş sonrası planı”, savaş sona erdiğinde güvenliği sağlamak amacıyla bölgede geçici ortak “Arap Barışı Koruma Gücü (ABKG)” konuşlandırılmasını ön görüyor.
Arap Barışı Koruma Gücü’nün ise “Mısır, BAE (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Fas güvenlik güçlerinden” oluşturulacağı planda yer alıyor.
Bununla birlikte İsrail Savaş Kabinesi Bakanı Benny Gantz da 19 Mayıs 2024’te “yeni bir hükümet kuruluna kadar Gazze’deki sivil işleri yönetecek ABD, Avrupa, Arap ve Filistinliler’in de temsil edileceği bir yönetim kurulması”nı önermişti. Ancak Gantz’ın 10 Haziran 2024’teki istifası, şimdilik onun önerisini rafa kaldırmış oluyor.
Ancak Filistinliler açısından, bağımsız-egemen-eşit Filistin devletinin kurulmasının tamamlanması ve tanınması önceliklidir. Aksi takdirde Gazze için önerilen geçici ABKG’nin zamanla görev süresi uzatılarak kalıcı hâle ge(tiri)lmesi söz konusudur. Her hangi bir çatışma durumunda, Washington veya Tel-Aviv, Filistinlilere karşı ABKG’yi kullanmak isteyebilirler. Böylece ABKG’deki Müslüman Arap güvenlik güçlerinin kendi dinlerinden, milliyetlerinden dillerinden ve kültürlerinden olan Filistinlilerle çatışmasının doğuracağı muhtemel yeni sebep sonuçlara azami dikkat gerekiyor (Yeni Asya 08.0.2024).
Kurulması hâlinde ABKG’den Hamas üyelerinin ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılması, gözaltına alınması ve ilgili örgütleri dağıtması beklenecekse, bu ne kadar gerçekçi olacaktır? ABKG’nin kurulması, Filistin’i bağımsızlık hedefinden uzaklaştıracak mı? ABKG’yi oluşturacak ülkelerin askerlerinin kendi milliyetlerinden olan ve her türlü kayba uğramış Filistinliler’le çatışması, kendilerine de kaybettirecektir. Ayrıca Gazze’de ABKG’nin kurulmasıyla, İsrail, Batı Şeria’ya yönelik emellerini daha rahat gerçekleştirebilecektir. Dolayısıyla kurulması planlanan ABKG’nin, Araplar arasında yeni bir çatışmayı başlatacağı da ihtimaller arasındadır.
ABKG’ye entegre edilmesi hâlinde, El-Fetih’e mensup Filistin’in güvenlik güçlerinin Gazze’de görevlendirilmesiyle El-Fetih-Hamas arasındaki rekabeti, şiddeti ve çatışma riskini arttırması da muhtemeldir. Çünkü 2007’deki El-Fetih-Hamas iç savaşı hatırlardadır.
Diğer taraftan Mısır’ın hem Gazze’nin işgalinde arabulucu rol üstlenmesi hem de ABKG’de yer almasında, Kahire’nin tehdit algıladığı Müslüman Kardeşler’le Hamas’ı benzer çerçevede görmesinden kaynaklandığı düşünülüyor.
BAE açısından ise, eski Gazze güvenlik şefi ve El-Fetih ileri gelenlerinden Muhammed Dahlan ve ekibinin korunması önemli.
Zikredilen nedenler ve ihtimaller, ABKG’nin “Gazze’de siyasî parçalanmayı derinleştireceği ve toplumsal çöküşü hızlandıracağı” kuvvetle muhtemeldir. Gazze’de ABKG’nin uygulanmasının Batı Şeria’da da muhtelif yansımaları görülecektir. Birde Batı Şeria ve Gazze’deki gelişmelerin Lübnan’daki Filistin mülteci kamplarını da etkilemesi ihtimaldir. Hatta en büyük kamp olan Ain El-Hilveh’de farklı grupları arasında çatışma haberleri geldi.
Birde Filistin’in devlet olma yolundaki umutların azalması durumunda, bölgedeki silahlı unsurların radikalleşmesi hızlanacaktır. Böylece İsrail’in Filistin topraklarında asker bulundurma ve kendince güvenliği sağlama girişimlerinin altyapısı hazırlanmaktadır.
Aslında Mısır, BAE, Fas vd. Arap ülkelerinden Arap Barışı Koruma Gücü’ne asker göndermeleri istendiğinde, “kendi siyasî ve güvenlik çıkarlarının temel garantisi olarak Filistin devletinin kurulmasında ısrar etmeleri gerekiyor”. İrlanda, Norveç ve İspanya Filistin’i bağımsız devlet şeklinde tanıyarak bunun yolunu gösterdiler.
Şimdi Filistin’i tanımayan ABD ve müttefiklerinin, Gazze’de ABKG’yi konuşlandırma önerisi, işgal altındaki halka güven vermemektedir. Çünkü bu önerinin Filistin’de yeni bir belirsizliğe yol açması ve Filistin’deki parçalanmayı derinleştirmesi kuvvetle muhtemeldir.