Bu hafta sonu Konya’ya gezmeye gittik. Gitmişken tam biz tefekkür yolcularına uygun bir mekân olan Konya Tropikal Kelebek Bahçesi’ni ziyaret ettik. Kelebeklerin dünyasına daldıkça hayretler içinde kaldık.

KELEBEĞİN OLUŞUMU

Bir kelebek, birbirine hiç benzemeyen dört farklı hayat evresinden geçiyor. Yumurta, tırtıl, koza (pupa) ve kelebek. 

Dişi kelebek yumurtasını uygun bir bitkinin üstüne bırakır. Genellikle üşümemek için kışı yumurta olarak geçirirler. 3-15 günlük yumurta sürecinden sonra çatlar. Aç bir tırtıl olarak ilk önce kabuğunu sonra da annesinin kendisi için seçtiği bitkiyi yiyerek büyür. Yeterince tombullaşınca sert bir zemine tutunarak kendisine koza örmeye başlar. Kozada iken ayakları kaybolur, kanatları çıkmaya başlar. Haftalarca kozada kaldıktan sonra bir kelebek olarak yer yüzünde uçmaya başlar. Tırtıl, kelebeğin çocukluğu gibidir. Rabbimizin hikmeti ile kelebek ve tırtıllar tamamen farklı yiyeceklerle beslenir. Tırtıllar yaprak ile beslenirken; kelebekler çoğunlukla bitki özleri, çiçek nektarları ve meyve ile beslenir. Etçil kelebekler de vardır.

Kelebeklerin ağzı yoktur. Hortuma benzeyen iki uzvu vardır, onunla beslenir. Tat alma duyusu ise ayaklarındadır. Bitkilerin üzerine konarak tadını anlayabilirler.

KELEBEKLERİN ÖMRÜ

Birçoğumuz kelebeklerin sadece 3-4 gün yaşadığını sanıyoruz. Fakat bu doğru bilgi değildir. Bazı kelebekler bir hafta kadar yaşarken bazıları aylarca, bazı kelebeklerse yıllarca yaşarlar.

Dünyada 17 binden fazla kelebek türü vardır. Nerde yaşadığı ve cinsi kelebeklerin yaşam sürelerini etkiler. Göç eden kelebekler vardır. Bazı kelebek türleri kış uykusuna yatar.

Kelebekler soğukkanlı hayvanlardır, vücut ısılarını kendileri düzenleyemezler. Yani ısınmaları dışa bağımlıdır. Çoğu kelebek sabahları yeterince ısınıp uçabilmek için ya güneşe yönelir ya da güneşte ısınmış taşların üstüne konup ısı alır. Ancak yeterince ısınınca uçabilirler.

KELEBEKLERİN RENKLERİ

Kelebekler morötesi ışığı görebilir. Kanatlarında bizim göremediğimiz desenleri de görerek türlerini ayırt edebilir. Kelebeğin kanatlarındaki renkler, pigmentlerden değil fiziksel özelliklerinden kaynaklanır. Bu nedenle ışık altında farklı açılardan birbirinden farklı renkler görünür ve bizlere görsel bir şölen sunarlar. Arılar gibi kelebekler de tozlaşma yaparlar. Ayakları ile bitki polenlerini taşıyarak Allah’ın izniyle ekosisteme çok katkıları vardır.

TAKLİT YAPARAK KENDİNİ SAVUNUR

Kelebekler kendilerini yırtıcılardan daha iyi koruyabilmek için taklit yaparlar. Kelebekler; kuşlar, kertenkeleler ya da örümcekler tarafından avlanabilirler. Kafalarını korumak için sahte kafa benzeri bir organ kullanırlar, bu organ kanatlarının hemen yanında yer alır, üzerinde sahte antenleri vardır.  Sanki iki kafası varmış gibi.