Ali İhsan Çakal: “Namaz kılmayan, Cennet hayali kurmasın deniyor. Kur’ân diyor ki, ‘Sekar Cehennemine girenlere Cennettekiler, ‘sizi Sekar Cehennemine sokan nedir?’ diye soruyorlar. Cehennemdekiler de ‘biz namaz kılanlardan değildik…’ diyorlar”1 Bu ayeti nasıl anlayalım?”
Ayet Ne Söylüyor?
Meseleye sonuç olarak değil; Allah’ın emrine itaat olarak bakalım. Allah’a imanımız ve itaatimiz varsa Cenneti umarız. Ayet buna el vermez değildir. İtaat şekilleri içinde de emre en uygun olanı namazdır. Ayet bunu söylüyor.
Biz insan olarak Allah’a inanmak, O’nu bilmek ve O’na itaat etmekle yükümlüyüz. Ne derece bu yükümlülüğümüzü yerine getirebiliyorsak, Allah katında o derece değerimiz olacaktır. Bu değerle biz Allah’tan hiç olmazsa Cennetini istemeye yüz bulabileceğiz. Çünkü bu değer bize dua kapısını açacaktır. Allah ise duaları işiten, cevap veren ve hikmetine göre kabul edendir.
Biz, bize düşeni yapar, Allah’ın takdirine teslim olur, O’nun hükmüne boyun eğeriz. Allah’tan da Cennetini umarız. Fakat Cenneti vermesi için Allah’a tahakküm edemeyiz. Takdir O’nundur.
Farzdan Eksik Olursa
Beş vakit namaz Allah’ın kesin emri olduğundan, şüphesiz imandan sonra geliyor2 ve mahşerin ilk sorgusudur. Fakat namazı eksik olanlar öyle hemen cezaya ve gazaba çarptırılacaklar diye düşünmemek gerekir. Rahmetten umut kesmek caiz değildir. Aynı Kur’ân, “Allah’ın rahmetinden umudunuzu kesmeyin.”3 Buyuruyor.
Yeter ki biz bize düşeni yapma gayretinde olalım. Elimizden geldiği kadar namazımızı ve sair ibadetlerimizi eksik etmemeye çalışalım. Ucbdan, riyadan, nazdan ve ameline güvenmekten Allah’a sığınmaya devam edelim ve rahmetten umudumuzu kesmeyelim.
Peygamber Efendimiz (asm) buyuruyor ki: “Kıyamet günü, kişi amelleri arasında önce namazın hesabını verecek. Bu hesap güzel olursa kurtuluşa erdi demektir. Bu hesap bozuk olursa, perişan oldu demektir. Eğer farzında eksiklik çıkarsa Allah: ‘Bakın, kulumun amel defterinde yazılmış nafilesi var mı?’ buyurur. Böylece, farzın eksikleri nafile namazları ile tamamlanır. Sonra, bu şekilde diğer amelleri hesaptan geçirilir.”4
Namaz konusunda eksiği ve borcu olanlar için nafilelerin, yani sünnet namazların Allah’ın izniyle imdada yetişeceğini hadisin metninden ve müjdesinden anlıyoruz.
Peki, nafilelerin ve sünnetlerin de yetişmediği durumlarda halimiz ne olacak?
Dilerse Azap Eder, Dilerse Cennetine Alır
Mahşerde böyle bir rahmet adımından sonra da namaz borcu olan mutlaka kalacaktır. Namaz borcu olanlarla ilgili nihayet şöyle bir hadis daha vardır:
Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur: “Allah kullarına beş vakit namazı farz kılmıştır. Kim bunları hakkıyla kılarsa, Allah’ın onu Cennet’e alacağına dair sözü vardır. Kim de ihmal ederse, Allah’ın ona herhangi bir sözü yoktur. Dilerse azap eder, dilerse Cennetine alır.”5
Bu hadiste Allah Resulü (asm) namaz borçlarımız olduğunda, Allah’ın mutlaka azap etmek gibi tek düze bir kânunu olmadığını, bilâkis takdir yetkisini kullanacağını, dilerse azap edeceğini, dilerse de affedeceğini bildirmiştir. Fakat:
1- Böyle durumda affedip etmeyeceğine dair Allah’ın bize verdiği bir sözü yoktur.
2- Böyle bir takdir ve tasarrufla affa uğramak için bizim de elimizden gelen gayreti göstermemiz, namaz borçlarımız üzerinde hassas olmamız, mümkün mertebe geçmiş namazlarımızı kazaen de olsa kılmaya çalışmamız Rabb’imizin rızasını kazanmamıza vesile olacaktır. Allah’ın rızasını kazanınca da inşallah affedilmeyi umarız.
Dipnotlar:
1 Müddessir Suresi: 40-44
2 Bediüzzaman, Tarihçe-i Hayat, s. 498
3 Zümer Suresi: 53
4 Tirmizî, Salat 305, (413)
5 Nesâî, Namaz, 6