Avustralya’dan Fatih Yargı: “Pandemiden dolayı bazı ülkeler sıkı karantina sürecine girdi. Ülkeden ülkeye, hatta şehirden şehire gidiş geliş yasakları başladı. Evlilik ve nikâhlar ertelendi. Sosyal medya veya görsel ortamlarda tanışma hız kazandı. İnsanlar on-line tanışıp yakınlık kurdular ve günah olmasın diye beğendikleri kişiyle görüşmeleri haram olmasın, meşrû olsun diye ciddî evlilik yapmak istiyorlar. Ama şartlar yüz yüze görüşme ve nikâh kıymaya kapalı olduğu için on-line nikâh yapabilir miyiz diye soruyorlar.”
Nikâhın Asaleti Örselenmemeli
Son iki yıldan beri dünyanın ciddî pandemi süreçleri yaşadığı doğrudur. Fakat nikâh ciddî bir kurumdur. Şaka kaldırmadığı gibi, on-line sistemlere teslim edilemeyecek kadar iki tarafa manevî sorumluluklar yükler. On-line durumlarda bu sorumluluk ve ciddiyet yoktur. En azından on-line sistemler, taraflara güven veren bir ortam sunmaktan uzaktır. Elektrik kesintisi, sistem arızası, yazılım hatası gibi muhtemel teknik problemlerle, ciddî bir işin askıya alınması gibi riskler de cabası… Böyle durumlar iki taraf için kapanmaz yaralar açabilir.
Genellemek doğru olmaz belki, ama tarafların birbirinin ciddiyetinden, doğruluğundan, ahlâkından, huyundan, mizacından, karakterinden, yalan söylemediğinden emin olacağı bir ortam nikâhın asaleti için önemlidir. Sadece ekranda görmek, konuşmak ve yazışmak evlilik için karar vermeye kifayet etmez. Ekran aldatıcı olabilir.
Sadece görmeye, konuşmaya ve yazışmaya dayalı verilen kararlar taraflardan birini veya her ikisini de mağdur eden özellikler taşır. Sosyal medyada başlayan bir nikâh, gerçek zaman içinde hayatı kâbusa çevirebilir.
Çünkü ekranın büyüsü başta her iki taraf için de çekici ve cezbedici olsa da, gerçek hayata dönünce ekran unutulur. Hayatın verdiği dersler, on-line sistemlere göre çok daha sarsıcı ve gerçekçidir.
Öte yandan ekranların, arka planda, söylenenden farklı hayat hikâyelerini saklamadığından hiç kimse emin olamaz. Sadece görsele dayalı bir kararla yapılan evlilik, temelleri sağlam atılmadığından daha çabuk ayrılıklarla sonuçlanabilir. Bundan aile kurumu zarar görür.
Gerçek Zamanlar Gözetilmeli
Pandemi şartları ilânihaye uzayıp giden bir süreç değildir. Sosyal mesafe şartları bazen ağırlaşsa da, çoğu zaman esnetilebilen şartlardır. Esnek zamanlarda iki şahit bulan çiftlerin, tedbirli bir ortamda da olsa nikâh yapmalarına engel bir durum olmasa gerektir. Eğer buna da imkân vermeyen ağırlaştırılmış kapanma tedbiri alındığı yer ve zamanlar olursa, tedbirin esnetildiği zamanı sabırla beklemek daha sağlıklı olacaktır.
Çiftlerin ve ailelerin birbirlerini tanımaları için sosyal medya ortamı değil, gerçek dünya gerekir. Her iki tarafın birbirlerinin adetlerini, huylarını, alışkanlıklarını, kültürlerini, sevgilerini, inançlarını tanımaları ve iyi iletişim kurmaları için sosyal medya ortamı değil, gerçek dünya gerekir. Hayatı gerçeklerle yüzleşerek yaşıyoruz. Gerçeklerden kopuk bir sosyal medya ortamı bize gerçek hayatın şartlarını, acılarını, tatlarını ve zevklerini vermez.
Aksi takdirde birbirini önceden tanımamış çiftlerin, sadece sosyal medya üzerinden tanışmaları, gerçek hayatta telâfisi imkânsız sıkıntılara yol açabilir.
Nikâhın Sıhhati Açısından
Şartların yüz yüze nikâha elvermediği durumlarda bir çaremiz daha var: Vekâletle nikâh… Bu mümkündür ve sosyal medyanın sunduğu imkândan çok daha gerçekçidir.
Bu durumda güvenilir birisi, geline veya damada vekil olabilir. Vekil kişi, gerçek biçimde nikâh esnasında taraflardan biri olur ve nikâhın yapılmasına imkân sağlar.
Bu sistem, on-line sistemden daha güvenilir ve daha emindir. Çünkü hesap sorulabilirlik ve hesap verilebilirlik vardır. Vekil sorumluluk ve rüşt sahibi olmak ve güvenilir olmak kaydıyla bu nikâha aldatma, abartma, yalan, hile, hurda giremez.
Bununla beraber, şahitleri, velileri (aile büyüklerini), nikâhlanacak tarafları ve gerektiğinde ve bilhassa imza için vekilleri hazır bulundurmak şartıyla, on-line sistem üzerinden nikâh yapılabilir. Ancak ailelerin ve tarafların gerçek hayatta tanışmış ve karar için gerekli ön adımları atmış olmaları, nikâhın sıhhati açısından atlanmamalıdır.