Havva hanım: “Şevval ayındayız. Bu ayda ibadetlerimiz nelerdir? İtikafın unutulan şartları var mıdır?”
Şevval Ayı Orucu
Oruç ibadetine doyum olmuyor. Bediüzzaman’ın ifadesiyle oruç, “çok cihetlerle hakikî vazife-i insaniye olan şükrün anahtarı hükmündedir.”1
Ramazan ayından sonra Şevval ayında 6 gün oruç tutmak sünnettir. Fazileti yüksektir. Peygamber Efendimiz (asm) buyurmuştur ki: “Her kim Ramazan ayında oruç tutar da sonra buna Şevval ayından altı gün ilâve ederse, bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olur.”2
Şevval orucunu peş peşe tutabileceğimiz gibi, ara vererek de tutabiliriz.3
İtikâf Sünneti ve Şartları
İtikâf, Ramazan ayının son on gününde sünnettir. Ezan okunan ve kamet getirilen bir mescitte, bir camide veya ibadet yapılan bir mabette itikâf niyeti ile ikamet etmekten ibarettir.
İtikâfın şart ve rükünleri şunlardır:
1- Niyet yapılmalıdır.
2- Gündüzü oruçlu olmalıdır. Müstehap itikafta oruç şartı yoktur.
3- İtikâf bir mescitte veya mescit hükmünde bir mabette yapılmalıdır,
Ramazan itikâfının en uzun süresi, Ramazan’ın sonuna denk getirmek suretiyle on gündür. En kısa süresi ise, Hanefîlerden İmam Ebû Yusuf’a ve Malikîlere göre “bir gün”dür. İmam Muhammed ile Hanbelîlere göre, kişiye bağlı olarak “bir andır”. Şafiîlere göre ise “Sübhânallah” diyecek kadar bir zamandır.
Ramazan’ın son on gününde, istenen vakitlerde ve istenen sürelerde itikâf yapılabilir. Meselâ yalnız gündüzlerde veya bu günlerin belli vakitlerinde itikâfta bulunmaya niyet etmek sahihtir. Bu durumda niyet edilen süre bitince, itikâftan çıkılmış olur.
Ramazan’ın son on gününde aralıksız on gün süreyle itikâfta bulunmaya niyet eden birisi şunlara dikkat eder: 1-Bu süre içinde itikâf yaptığı mescitten çıkmaz. Yalnız abdest almak, tuvalete girmek veya ölüm gibi zarurî bir ihtiyacı için çıkar ve hemen geri döner. 2-İtikâf süresince eşi ile cinsel temasta bulunmaz.
İtikafın Türleri
İtikafın üç türü vardır:
1) Vacip İtikaf. Adanan itikaftır. Adak olarak itikaf yapılacağında gündüz oruç tutulur ve akşam iftar yapılarak itikafa devam edilir. İtikaf bir güne tamamlanır.
2) Sünnet İtikaf: Ramazan ayının son on günü içinde yapılan itikaftır.
3) Müstehap İtikaf: Vacip ve sünnet itikafların dışında yapılan itikaftır. Ramazan ayının dışında herhangi bir günde yapılır. Oruç şartı yoktur. Bir mabede girerken çıkıncaya kadar itikafa niyet eden birisi, mabette bulunduğu sürede itikafta kalmış olur.
İtikafı Bozan Şeyler
İtikafa niyet eden birisi, itikaftan çıkıncaya kadar aşağıdaki şeylerden birini yaparsa itikafı bozulur.
1) Bayılmak.
2) Cinsel Temasta Bulunmak. Kur’ân, “Mescidlerde itikafa çekildiğinizde kadınlarınıza yaklaşmayın.”4 Buyuruyor. Öpmek veya kucaklamak gibi şeylerle inzal vaki olursa yine itikaf bozulur.
3) Kabul edilir bir ihtiyaç yokken itikaf yapılan mescitten çıkmak. Cuma namazı kılmak için, büyük veya küçük abdest bozmak için ve abdest almak için çıkılabilir. Yemek ve içmek için itikaftan çıkılmaz.
İtikaf niyetimizi kısa süreli yaptığımızda, süresi bitince yasaklar da kalkmış olur.
Dipnotlar:
1- Mektubat, s. 388., 2- Müslim, Sıyâm, 204; Tirmizî, Savm, 53; Ebû Dâvûd, Savm, 59., 3- İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, III, 421, 422., 4- Bakara Suresi:187