Cumhurbaşkanı “Vatandaşa dünyada en ciddî ve en etkin desteği sağlayan ülkeyiz” diyor; lâkin esnafa ve işletmelere verilen mali desteğin tamamının kredi ile borçlandırmaktan ibaret olduğu görülüyor. 

Pandemide bütün dünyada esnafa ve işini kaybedenlere aylık cirolarının ve gelirlerinin en az yüzde 80’i hibe olarak verilirken, ekonomik ve sosyal paket olmadan gidilen, otobüslerde 40 koltukta yolcunun taşındığı, ama 2 koltuklu berberlerin açılmadığı son “tam kapanma”nın ardından durum bu. 

YİNE GÜNÜBİRLİK “GÜDÜK PAKETLER”LE…

Bilindiği gibi daha önce bütün esnafa değil, ancak işyeri kira olan esnafa üç ay süreyle büyükşehirlerde aylık 750, diğer illerde 500 lira kira ile yetinildiği, işletme sahiplerine bin lirayla kalındığı ve yıllık kirası on bin lirayı aşanların yararlanamadığı “destek paketi”yle geçiştirilmişti. 

 Ve Cumhurbaşkanı, “Pandemiden dolayı ekonomisi zayıflayan ülkelere yardım etmeye hazırız, 156 ülkeye yardım ettik” derken, geçen yılın ilk on bir ayında 12.8 milyar ödenirken, 1 milyon 339 bin esnafa 5 milyarla kalınması çarpıcı bulunmuştu.. 

Vakıa şu ki salgın süresince bir yılı aşkındır işletmelerini doğru dürüst açamayan, açıp kapanmayla müşteri kaybeden, onlarca çalışandan iki-üç kişi kalan esnafa ve işletmelere ciddi destek verilmedi. Verilen destek de çoğu esnafın kirasının beşte, hatta onda birini tutmadı. 

En son on yedi gün boyunca vatandaşa “evinden çıkma” denildi; ancak verilen sosyal destek ortada. “Bir defaya mahsus olmak üzere” garabetiyle 230 bin işletmeye 5 bin, bir milyon 150 binine 3 bin lira verilmesi “görülmemiş destek” olarak propaganda ediliyor. 

Oysa “müjde” olarak reklam edilen bu desteğin bir aylık kiraya yetmediği biliniyor. Esnafta bazı sektörlerin bu destek dışında bırakılmasının yanısıra çiftçiye bir defalık da olsa salgından dolayı hibe desteği de yok, borcunun ertelenmesiyle kalınıyor.

Bundandır ki  “güdük paket”lerle her defasında “dağ fare doğurdu” yorumları yapılıyor. 

DOĞRUDAN EKONOMİK VE SOSYAL DESTEK SAĞLAMALI

Aslında AKP iktidarında Türkiye milli gelirine oranla salgında vatandaşlarına en az destek veren 3. ülke.

Son yedi ayda 7 bin esnafın iflas ettiği, yılın ilk dört ayında 36 bin esnafın kapandığı, 1 milyon 240 bininin artık hiç açılmamak üzere kepenkleri indirdiği araştırmalarla ortaya çıkıyor. 

Son on yılda 128 kez vergi ve borçları ertelenen dolar garantili beş şirketin borçlarının silinmesi, vergi borçlarının ertelenmesiyle verilen desteğin 200 milyar doları aştığı vetirede, esnada 500-550 milyon dolar destek ayırdığından bahsediliyor. Ki daha önce sözünü ettikleri 60 milyar liranın 55.5 milyarı işsizlik fonundan ödenmiş. 

Buna göre verilen her 100 lira desteğin 84 lirası sözkonusu fondan, 12 lirası Hazine’den ve 4 lirası ıban numarası verilerek istenen bağışlardan karşılanmış.

Her fırsatta faize karşı olduğunu söyleyip dünyanın en yüksek faizini yapan ve 245 milyarlık bütçe açığında 180 milyar faiz ödeyen Türkiye’de “iktidara ilişik yandaş medya”da “Türkiye Cumhuriyeti tarihinde görülmemiş rakamlara ulaşan destek” propagandası yapılıyor.   

Özetle, 22 milyonu bulan icra dosyalarına her gün 100 binlerin eklendiği, birçok işkolunda işsizliğin patladığı, tekrar açılsalar bile ekonomik çöküşte işlerini yürütemediklerinden işyerlerinin peşpeşe kapandığı vartada, esnafa, işsize, işini kaybedene kredi ile borç verilmesi değil, “bir defaya mahsus” da değil, bütün dünyada olduğu gibi salgın döneminde her ay doğrudan tam desteğin verilmesi gerekiyor.

Siyasi iktidar, “dünyada en ciddî, en etkin desteği sağlayan ülke” övünmeleriyle salgında siyasi rant hesaplarını bırakmalı; bütün dünyada olduğu gibi kayıpları telâfi edecek doğrudan “ekonomik ve sosyal destek programları” açıklamalı…