Ülkemizin Avrupa Birliği’ne üyelik yolu çok inişli ve çıkışlı olarak devam ediyor. Bilhassa son yıllarda bu yolculukta hız iyice düştü ve idareciler bu yola çıkmış olmaktan dolayı ‘pişman olmuş gibi’ davranıyorlar.
Türkiye’nin AB yolculuğunun kilometre taşları mahiyetindeki ‘rapor’lar bu bakımdan önemli. Bu cümleden olarak, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi, bir süredir beklenen “AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerinin durumu” raporunu yayınlamışlar. (www.voa turkce.com, 30 Kasım 2023)
Uzmanlar raporun, “olabilecek en olumlu dilde” hazırlandığını dile getirmişler. Borrell, raporda önce Türkiye’nin attığı olumlu adımları şöylece sıralamış: “(...) Türkiye, çeşitli AB üyesi ülkelerle ikili ilişkileri (Yunanistan) ve uzun süredir devam eden ticarete zarar veren bazı konular da dahil (Akdeniz’de petrol arama gerginliği) çeşitli konularda daha yapıcı bir tutum sergiledi. Bunlar sürdürülmesi gereken olumlu adımlardır. Türkiye, Ukrayna’nın hayati önem taşıyan ihracatının kolaylaştırılması da dahil bazı yararlı girişimlere öncülük etti.”
Rapora göre, AB yolculuğunda “yolunda gitmeyen” konular da şöyle: “(Türkiye’nin) AİHM kararlarının uygulanmaması da dahil, iç hukuktaki ciddi insan hakları ve hukukun üstünlüğü durumu nedeniyle, AB-Türkiye ilişkilerinin önünde aşılması gereken pek çok engel olduğu açıktır. Hukukun üstünlüğü ve temel haklara ilişkin diyalog, AB-Türkiye ilişkilerinin ayrılmaz bir parçası olmaya devam edecek. Tek taraflı eylemlerden kaçınarak, Kıbrıs meselesi de dahil olmak üzere diyaloğu iyi niyetle sürdürmek, daha işbirlikçi ve karşılıklı yarara dayalı bir ilişkinin gelişmesine yol açabilir.”
AB-Türkiye ilişkileri alanında çalışma yürüten, düşünce kuruluşu Institut Bosphore (Boğaziçi Enstitüsü) Başkanı Bahadır Kaleağası, raporun “yapıcı adım atma iradesi taşıdığını” hatırlatıp şöyle demiş: “Borrell burada ‘Tam üyelik sürecini sorgulamayalım, olası somut, pratik ve yapıcı adımlarla yolumuzda ilerleyelim’ mesajını veriyor. Bunu önemli buluyorum. (...) Evet yeni bir sayfa açıyor, sayfayı dolduruyor ama orta seviyede kalıyor. Radikal, cesur bir çözüm önerisinde bulunmuyor. (...) Türkiye eğer, Avrupa Konseyi standartlarında hukuk devleti alanında uyumunu tekrardan sağlarsa bunun ekonomiye etkisi muazzam olur. (...) Hukuk devleti, istikrarlı ekonomi, sosyal devlet, yeşil enerji, küresel rekabet için gerekeni yaptığında zaten AB’de de önü açılır. Avrupa’da güçlenirse, dünya diplomasisinde de çok daha güçlü hale gelir.”
“Şunu yaparsa Türkiye’nin önü açılır ve güçlenir” denilen ‘iş’ler hem milletin hem de devletin menfaatine olan ‘iyi iş’ler olduğu halde bunları yapmaktan niçin kaçınılıyor? Milletini ve devletini seven “milletin ve devletin menfaatine” olan işleri yapmak için bahane aramaz. Haydi, yap(ın)!