Çok büyük maddi ve manevi kayba sebep olan 6 Şubat 2023 tarihindeki deprem sonrası uzmanlardan değişik yorum ve değerlendirmeler yapıldı ve yapılıyor. Bu yorumlar büyük çoğunluğu ‘deprem kötüdür’ler bitiyor.
1999’daki Marmara Depremi sonrasında “Türkiye deprem ülkesidir. Depremle yaşamayı öğrenelim” şeklinde bir slogan ezberletilmişti. Şimdi de benzer değerlendirmeler yapılıyor.
Jeoloji, hidrojeoloji, mühendislik jeolojisi, jeoteknik ve jeoçevre konularında uzman olduğu ifade edilen Prof. Dr. İlyas Yılmazer ise, alışılmışın dışında, daha farklı bir ‘deprem değerlendirmesi’ yapıyor. Prof. Dr. İlyas Yılmazer, “depremler düşmanımız değil dostumuzdur” demiş.
“(Deprem) Ovada yıkar kayada yıkmaz, ovaya girmek cinayettir” fikrini savunan Pror. Dr. Yılmazer’in konuşmaları bir sosyal medya hesabında şöyle özetlenmiş:
“Geçici değil kesin çözüm sunuyordu. Kayıpları azaltmak değil kayıpları yok etmek için düşünüyordu. Tahran ve Mexico City gibi kentlerin bu ilkelerle yeniden düzenlenmesini sağlamış, ovadan kayaya doğru imarlaşmalarında öncülük etmişti. Deprem tahminleri yapmıyordu, çürük binaları, bina denetimlerini, iktidarın ihmallerini konuşmuyordu. Bunlar tali konulardı çünkü. Hocanın dediği şu; depremler düşmanımız değil dostumuzdur, zengin minerallerin yeryüzüne çıkmasını sağlar, tarıma elverişli topraklar olur, insanlığı besler, fakat bu zemin akışkandır, ‘deprem öldürmez bina öldürür’ zırvalığını bırakın, ovadan kayaya geçin. Sorumlular cezasını elbette çekecek ama sürekli bina ve müteahhit konuşmak, ovayı imara açan asıl suçluyu aklamaktır. (Prof. Dr. Yılmazer) Son yıllarda yaşanan kuraklığın bir şans olduğunu söylüyor. Yağışlar normal seyrinde gerçekleşseydi bildiğiniz çamur üzerinde yakalanacaktık depreme, yıkım kat kat fazla olacaktı. Sismik izolatör olduğu için zarar görmediği iddia edilen Elbistan Devlet Hastanesi aslında ‘ince kristalli kireç taşı’ üzerinde bulunuyor. Hoca dünyanın en sağlam kayası olduğunu söyledi. Şu ortadaki çorba kıvamındaki mineral dolu ova var ya işte imarı o çorbanın üzerine açmışlar. Yollar, binalar, hastaneler AVM’ler yapmışlar. Bir kâse çorbaya hafif bir elinizin çarptığını düşünün başka bir şey demiyorum. Asıl konunun ovaların imara açılması olduğunu ve anayasal suç işlendiğini söylüyor. Kayaya şehir mi yapılırmış demeyin. Deprem ülkesindeyiz. Bu olguya gözlerinizi kapatmayın!” (E. Orhan, @ erenorhan_, 25 Şubat 2023)
Bir deprem uzmanından “Depremler düşmanımız değil dostumuzdur, zengin minerallerin yeryüzüne çıkmasını sağlar, tarıma elverişli topraklar meydana gelir” benzeri tespitler duymak dikkat çekici değil mi?
Yaşanan depremlere bir de bu gözle bakabilsek belki de arka planda yatan ‘faydalar’ı da görebilir. Bununla birlikte mümkün olan tedbirleri almayan herkes, hepimiz suçluyuz... Madem dağlar sağlam, kim ya da kimler bizi ‘ova’lara sürükledi?