Hal ve gidişe bakıldığında, yaraların sarılmasının epey zaman alacağı da anlaşılıyor. Tabii ki deprem çok büyük bir sahayı etkiledi ve milyonlarca insan evinden barkından oldu. Dolayısı ile uzun süre gündemi meşgul etmesi icap eder.

Elbette deprem ya da diğer afetler sadece ülkemizde meydana gelmiyor. Dünyanın pek çok ülkesinde benzer afetler yaşanıyor, fakat bazı ülkeler afetlerden ders ve ibret alırken bazıları almıyor. Ülkemizin hangi ‘liste’de olduğuna milletimiz karar versin.

Mesela, Şili’de 1960 yılında yaşanan 9,5 şiddetindeki depremde 2 bine yakın kişinin ölmesinin ardından alınmaya başlanan ve 2010’da 520 kişinin ölümüyle sonuçlanan 8,8 şiddetindeki deprem sonrası arttırılan tedbirler, depremin bir felakete dönüşmesini engellediğini ortaya koymuş.

Haberlere göre, deprem tedbirlerinin arttırıldığı Şili’de artık 8’in üzerindeki depremler dahi bir felakete sebep olmuyor. Nitekim 2015’te yaşanan 8,4 ölçeğindeki depremde yalnızca 15 kişi ölürken, 2016 yılındaki 7,6 şiddetindeki depremdeyse can kaybı yaşanmamış. 

Şili’de 2020-2030 Afet Risk Azaltma Planı’nın koordinatörlüğünü yapan Natalia Bustos, alınan tedbirler konusunda şöyle demiş: “520 kişiyi kaybettiğimiz 2010 depreminin ardından depreme karşı tedbirleri arttırmak için yeni kurumlar ve araçlar oluşturduk. Jeofizikçiler, deprem uzmanları, jeologlar, mühendisler ve diğer branşlardan oluşan uzmanlar bina yapımı, imar izinleri ve depreme hazırlık gibi konularda can ve mal kaybını azaltmaya yönelik çalışmalar yaptı ve yeni normlar hayata geçirildi. Elektrik, su, iletişim, ulaşım gibi temel hizmetleri veren kurumların afette de ayakta kalarak hizmet vermeye devam etmesine yönelik programlar hayata geçirildi. Uluslararası organizasyonların katılımıyla erken uyarı sistemi hayata geçirildi. Örneğin Şili bu noktada Japonya’dan çok şey öğrendi. Ayrıca teknolojik araştırma geliştirme, veri analiz sistemleri, acil ikaz sistemleri, olası bir risk tespit edildiğinde halkın bulundukları yerlerden hemen çıkması için telefonlara gönderilen anlık mesajlar gibi koruyucu tedbirler hayata geçirildi. Deprem durumunda her bir kurumun bulunduğu bölgelerde izleyeceği farklı protokoller bulunuyor.” (VOA, 20 Mart 2023)

Bu açıklamaya başka bir şey ilave etmeye gerek var mı? Şili’nin yaptığı ülkemiz niçin yapmasın ya da yapamasın? Madem ‘akıl için yol bir’ o halde tedbir almakta gecikmemek icap eder. Düşünün ki onlar depremde 520 kişi öldü diye ‘tedbir’ için harekete geçmişler. Bizde ise 1997’deki Marmara Depreminde 20 bini yakın insan öldüğü halde gerekli tedbirleri almamışız. 

Can alıcı soru şu: Acaba, 50 binden fazla insanın öldüğü 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası gerekli tedbirleri alabilecek miyiz?