Biliyorsunuz, Türkiye’deki en plansız işlerden biri de sokak kaldırımlarına yapılan yatırımlardır. İlk yapıldığında doğru dürüst yapılmayan kaldırımlar kısa sürede kırılır, dökülür ve yenileme adı altında milyonlar çöpe gider. Bu iş için kaç liranın hükmen çöpe atıldığını dahi bilemeyiz. Çünkü bu konuda da bir açıklık, şeffaflık ve hesap verme alışkanlığı yok. LDP eski genel başkanı Cem Toker, geçen gün bir mesajında “Nedir bu belediyelerin ‘kaldırım taşı’ hastalığı?” diye sormuş ve bazı takipçileri de bu mesaja itiraz edip tepki göstermişti. Onlara göre ‘yapılan iş’e itiraz edilmemeliydi. 

Bu itiraz üzerine Cem Toker, “Yurt dışında yaşayan takipçilerimden rica edeyim, Türkiye’de yaşayıp, yepyeni kaldırım taşlarını zırt pırt değiştiren belediyeleri savunan takipçilerimi bilgilendirsinler. Avrupa, Amerika’da yaşadığınız kentte kaldırımların değiştiğini hiç gördünüz mü? Kaç yılda bir değişiyor?” diye sormuştu. (@tokcem, 21 Kasım 2021)

Bu çağrı üzerine çok sayıda cevap mesajı paylaşıldı. Avrupa ve Amerika’nın değişik şehirlerinden fotoğraflı, açıklamalı cevaplara bakılırsa bir defa daha görülüyor ki Türkiye gibi ‘kaldırım israfı’ yapan bir yer yok. Bazı ülkelerde 50 ya da 60 yıl bozulmadan kullanılan kaldırımlar var. Bu cevaplardan bir özet sunmak faydalı olacak: 

“Almanya’da evimizin önünde yol yapıldı -sonra hızlı internet bağlanacaktı, ama galiba 6 yıl geçmesi lâzımdı yeni yolu bozmamak için- bütün sokak bekledik sonra yeni internet kabloları bağlandı. (@DeryaHelden)

“Yapan belediye eskisinin ne zaman yapıldığını, yenisinin ne kadar dayanacağını ve hangi amaçla yenilendiğini belirten açıklamayı inşaat bölgesine asmalıdır.” (@miseyri)

“Ben otuz yıldır Berlin’de yaşıyorum değiştirildiğini görmediğim gibi alt yapı çalışmalarından sonra tekrar eskiler kullanılır ve bir standardı vardır.” (@velitfeki1)

“30 yıldır Almanya’dayım. Yol ve kaldırım inşaatı namına yaprak kımıldamıyor, bu gâvurların yolları hiç mi bozulmaz diye hep kendi kendime soruyorum.”  (@BuyukdereCafer)

“Belçika’da yaşıyorum, yaşadığım şehrin merkezinde Arnavut kaldırımlar mevcut asfalt yok denilecek kadar az. Diğer bölgelerde de yeni imara açılan yerler ya da kanalizasyon yenilemesi dışında her seçimde bir kaldırım yenileyen asfalt döken yok.” (@fakiralamanci)

“30 yılda 2 veya 3 defa kaldırım yapıldığını (onarıldığını, yenilendiğini) gördüm. Ama bu işlemler de çok uzun sürüyor Almanya’da. Türkiye’deki gibi birkaç günde yol veya kaldırım yapılmıyor.” (@LeoStoneYell)

“Nadiren, Paris’de kaldırımlar asfalta benzer biçimle yapılıyor ve yıkanması kolay. Öyle kaldırım taşı modası yok. Bazı bölgelerde var, ama kırılanları değiştirirler.” (@yuksel_celgin)

“Yer: ABD. Kaldırımda yapım tarihi yazıyor. 1957’de yapılmış kaldırım gördüğümü bilirim. Soğuk yerde olduğumuz için dökülen tuzdan asfalt çatlayabiliyor. Senede bir zarar gören yerleri onarırlar yolda. Kaldırımı da ancak toprak altı şebekede sorun varsa sökerler.” (@Scharmhorst)

“Yurt dışında küçük bir cafedeki resim dikkatimi çekti, 1930’lu bir tarih vardı altında. Olduğumuz sokak ve cafe aynı... Sadece resim siyah beyazdı. Sordum, kaldırımlarınız bile değişmemiş, nasıl olur? Anlamadılar soruyu. Kaldırım niçin ve nasıl değişir ki dediler.” (@fcelik49)

Kaldırım yenileme yoluyla yapılan israfa son vermek için kimi ve neyi bekliyoruz? Milletin parasına yazık değil mi? Bu yanlıştan dönmek için ne gerekiyorsa o yapılmalı vesselâm.