Samimî bir Müslüman olarak rahmetle anılan Malcolm X, 21 Şubat 1965 yılında ‘yanında duran’ taraftarlarınca vurularak şehit edilmişti. 

Başka pek çok örnek şahsiyet gibi Malcolm X de Türkiye kamuoyunca yeteri kadar tanınmıyor, bilinmiyor. Bunun pek çok sebebi var. En başta da sivil toplum kuruluşlarının böyle meselelerle derinlemesine ingilenmemesi. İsim olarak Malcolm X elbette biliniyor, ama verdiği mesajların tam olarak anlaşıldığını söylemek kolay değil.

Antalya’da düzenlenen bir toplantıda Malcolm X anlatılmış. Seminer, Malcolm X hakkında yazılan 3 ayrı kitaptan (Malcolm X, Eylemin Öteki Yüzü Malcolm X, Malcolm X Hac Yolunda 1964 Günlükleri) istifade ile gerçekleştirilmiş. 

Malcolm X 1925’te ABD’nin Nebraska eyaletinde doğdu. Asıl ismi Malcolm Little’dır. Babası Reverend Earl, 4 kardeşini beyazlar tarafından işlenen cinayetlere kurban vermiş ve kendisi de 1931 yılında faili meçhul bir cinayete kurban gitmiştir. 

Malcolm X, evlâtlık olarak verildiği evde Massachusetts’in siyah mahallesinde ilkokula gitti. Lisede başarılı bir öğrencidir ve sınıfını birincilikle bitirir. 1946 yılının Şubatında 20 yaşında yakalanıp hırsızlıkla suçlanarak 10 yıl hüküm giyer.

İlk önce Charlestown Eyalet Hapishanesi’nde iki yıl yatan Malcolm, oradan Concord Hapishanesi’ne nakledilir. 1948 senesinin sonlarında Norfolk Hapishanesi’ne sevk edilir ve orada kardeşleri vasıtasıyla zenci milliyetçiliğini savunan Elijah Muhammed ile mektuplaşmaya başlar. Malcolm, Elijah Muhammed’den etkilenerek hareketine dahil olur ve X soyadını alır. Malcolm X, müthiş bir hatiptir. Elijah’ın teşkilâtına bir anda onbinlerce taraftar toplar. 

İlerleyen zamanlarda Malcolm X’in ön plana çıkmasıyla Elijah Muhammed ile arası bozulmaya başlar ve Malcolm X, Elijah’ın hayatını sorgulamaya başlar. Malcolm X, Mart 1964’te Elijah Muhammed’in hareketinden ayrılır.

Malcolm X, 1964 yılında ilk kez Hacc’a gider. Hac dönüşünde Sünnî-İslâm’ı benimsediğini ve beyaz adamı artık “şeytan” olarak görmediğini söyler. Irkçı görüşünden vazgeçer ve Hac ibadeti sırasında gerçek kardeşliği bulduğunu söyler. Hac dönüşünde El-Hacı Malik El-Şahbaz ismini alır. 21 Şubat 1965 tarihinde 6 silâhlı kişi tarafından vurularak konuşma yaptığı kürsüde suikasta kurban giderek şehit olur.

Malcolm X’in (Hacı Malik el-Şahbaz) ibretli sözlerinden bir kısmı şöyle:

* Ben gerçeğin peşindeyim, kimin söylediği önemli değil. Ben adaletin peşindeyim, kim için veya kime karşı olduğu önemli değil. 

* Eğer dikkatli olmazsanız medya sizin iyi insanlardan nefret etmenizi, kötü insanları ise sevmenizi sağlar. 

* İyi siyah veya iyi beyaz olmak gibi bir durum yoktur. İyi veya kötü insanlar vardır. 

* Gücümüzü hırlaşmak için değil, birleşmek için kullanmalıyız! 

* Kimsenin adamı değilim sadece haksızlığa tahammül edemiyorum! 

* Bütün uyuyanları uyandırmaya bir tek uyanık yeter.

* En iyi nasihat, iyi örnek olmaktır.

Dünya, Malcolm X gibi İslâma güzel örnek olan insanlara muhtaç... Mekânı Cennet olsun inşallah. Amin.