Bugün (2 Aralık) “hürriyet aşığı, vatanperver, mütedeyyin, çalışkan, prensiplerinden taviz vermeyen bir fikir ve düşünce adamı olan Namık Kemal’in vefat yıldönümü. Bilenler için tekrar olsa da, bilmeyenler için Namık Kemal’in kısaca hayatı özetlemekte fayda var.
“Asıl adı Mehmet Kemal olup 1840 yılında Tekirdağ’da doğdu. İki yaşında annesini kaybedince dedesi onu yanına alıp büyütmüştür. Bir memur olan dedesinin sık sık görev yerinin değiştirilmesi Kemal’in düzenli bir okul hayatı geçirmesine imkan vermedi. (...)
“Sofya’da bulunduğu sıralarda divan şiiriyle ilgilenmeye ve yazmaya başladı. Divan toplantılarına katılması ve şiir yazmasından dolayı kendisine; yazıcı, kâtip anlamına gelen “Nâmık” mahlası, şair Eşref Paşa tarafından verildi. 1857’de İstanbul’a geldi. 1863’de Tercüme Odasında göreve başladı. Şinasi ile [İbrahim Şinasi, gazeteci, şair ve oyun yazarı] tanıştıktan sonra Tasviri Efkar’da yazılar yazmaya başladı. Tanzimat ve sonrasının en önemli teşekküllerinden olan Yeni Osmanlılar’a katıldı. Mısır Hidivi Mustafa Paşanın daveti üzerine Ziya Paşa ile birlikte Paris’e gitti (1867). Daha sonra bir müddet Londra ve Viyana’da yaşadıktan sonra İstanbul’a döndü (1870).
“Vatana döndükten sonra İbret gazetesini çıkarmaya başladı (1872). Kısa bir süre sonra gazetesi kapatılıp kendisi de Gelibolu mutasarrıflığına atanarak İstanbul’dan uzaklaştırıldı. Bu görevden alınınca İstanbul’a dönüp gazetesinin başına geçti. Vatan Yahut Silistre adlı oyunu tiyatroda oynanırken (1873) fazla ilgi görmesinden ve hürriyet, vatan ve İttihad-ı İslam hakkındaki yazılarından dolayı Kıbrıs’a sürüldü. Magosa Kalesinde 38 ay hapis yattıktan sonra İstanbul’a döndü (1876).
“Kanuni Esasi (Anayasa)’nin hazırlanması çalışmalarına katılarak Ziya Paşa ile birlikte çalıştı ve önemli katkılarda bulundu. 93 Harbi başladıktan sonra bir ihbar üzerine tutuklanarak hapse kondu. Mahkemeden beraat ettiği halde Midilli Adasına sürüldü (1877). Sonra buraya mutasarrıf olarak tayin edildi. Buradan sırasıyla Rodos (1884), Sakız (1887) adalarına atandı ve Sakız’da vefat etti (1888). Böylece Namık Kemal’in hürriyet ve vatan için mücadeleyle geçen 48 yıllık ömrü; kaçış, sürgün, hapis ve yer değiştirmelerle nihayet buldu.” (Risale-i Nur’dan Portreler, c.3, s. 52)
Üstad Bediüzzaman Said Nursi’nin İttihad-ı İslâm’da selefleri olarak saydığı kişilerden biri de merhum Namık Kemal’dir.
Geçenlerde bir vesile ile Tekirdağ’a gidince, şehrin “Namık Kemal’in şehri” olduğunu anlamış olduk. Pek çok yerde Namık Kemal’i hatırlatan eserler, şiirlerden parçalar var. Tekirdağ’da doğan Vatan Şairi Namık Kemal’in doğduğu evin yıkılması üzerine, II. Meşrutiyet devrinde doğum yerini simgelemesi amacıyla 1908 yılında yapılan anıtın bir cephesinde şöyle yazıyor: “Hürriyet, Müsavat, Adalet, Uhuvvet”
Namık Kemal’in ‘zalim’lere çıkışı da unutulacak cinsten değil: “Zalim olsa ne rütbe bî pervâ/ Yine bünyâd-ı zulmü biz yıkarız/ Merkez-i hâke atsalar da bizi/ Küre-i arzı patlatır çıkarız”
(Zalim ne kadar korkusuz olsa /gene zulmün temelini biz yıkarız/ dünyanın merkezine atsalar da bizi/ yeryuvarlağını patlatır çıkarız.)
Türkiye bugün “Hürriyet, Müsavat, Adalet, Uhuvvet”e her zamankinden daha fazla muhtaç değil mi?
Bu vesile ile Namık Kemal ve “İttihad-ı İslam” için gayret gösteren ecdada rahmet olsun...